Tek partiyle yol ayrımına giren Türkiye, bir yandan Cumhuriyetin nimetlerine hoş amedî yaparken diğer yandan adıyla makûsen mütenasip manasız isim ve resimden ibaret Cumhuriyeti istibdata çeviren rejimle millet arasında mesafeler girdi.

Cumhuriyet umumun değeri iken, Kemalist kesim, katı laikçilik adına sahip çıkarken bir kısım muhafazakar da, rejimin defolarını Cumhuriyetten zannedip uzak durdu. Eğer araya darbeler girip ideolojilere göre şekillenmese ve hakiki manada tatbik edilse ve her kesim bu nimetten layıkıyla istifade edebilseydi hepimizin dertlerine çare olacak, memleket ileri medeniyetler seviyesine gelecekti. Bu iki anlayış bir asrı bu yarılmayla geçirirken, Bediüzzaman ve Nurcular, özellikle Yeni Asya ise; Cumhuriyetin ruhunu şeriattan görüp din adına sahip çıkarak, demokratik Cumhuriyet için mücadeleler verirken nice bedelleri de beraberinde ödedi. 

Bunu yaparken iki kesimin de ister zehaplarını, ister istibdatlarını rehabilite edebilmek adına çok önemli hizmetler yaptı ve yapmaya da devam ediyor. AKP’nin iktidara geldiği son çeyrekte ise, başka bir mücadeleye sahne oldu Türkiye. Yaptığı dengesiz icraatlarla, memleketin bütün dinamikleri ve değerleriyle oynayan AKP, farklı bir kamplaşmaya götürdü memleketi. Bir asra varan ulusalcı, muhafazakâr çatışması, demokratik Cumhuriyet’le 30’ların tek parti diktatoryası arasında bir kavgaya döndü tekrar. Fakat bu defa aktörleri değişerek. Dini hoyratça kullanan AKP, bir yandan dinden kaçışlara teşne olurken, diğer yandan dini istibdat yanlısı gösteren icraatlarla, demokrat dindarları, kemalisti, laikçisini, (devrimlerden azâde olarak) Cumhuriyet değerleri etrafında birleştirdi. Ancak beklentiler farklı olarak hürriyetçilik bayrağında topladı.

Denilebilir ki, dini değerlere zarar noktasından bakılmasa da tarihin en çok Atatürkçülük yarışı AKP döneminde gerçekleşti. Yeni düzende, eskinin katı, laik, kemalist söylemleri yerine Cumhuriyet’in nimetleri ön plana çıkarken, “kurucu değerlere” de kurtuluş savaşı ve Cumhuriyeti getirdikleri adına sahip çıkıldı. Bu karmaşık tablo içinde, Cumhuriyet 100 yaşına girince aylar öncesinden yapılan hazırlıklarla 29 Ekim günü büyük ve coşkulu kutlamalar gerçekleşti. Ancak bir gün öncesinde AKP İstanbul İl Teşkilatınca hazırlanan Filistin mitingi planlanınca sanki bir karşı miting gibi lanse edildi. İki kalabalık birbiriyle kıyaslandı. Hangisi kalabalıktı, hangisi çoskuluydu gibi değerler birbiriyle yarıştırıldı. Halbuki Cumhuriyet umumun maşuku olduğu gibi Filistin de bu milletin kara sevdasıdır. Oradaki kardeşlerimizin İsrail zulmü altında inlemesi herkesin, hepimizin ciğerinde hissettiği bir yaradır. Dolaysıyla birbirinin alternatifi gibi gösterilmesi tuhaf bir yarıştırmadır. 

Bir taraftan bir kısmının dinin alternatifi gibi göstermeye çalıştığı Cumhuriyet diğer taraftan güya dini onun karşısına dikmeye çalışan bir siyasalcılık anlayışı bu milletin ruhu değildir. Çanakkale’de de, Filistin’de de savaşan bu millettir. Din için, ezan için, bayrak için şehid olan topyekûn bu milletin evlatlarıdırlar. İster dinsizlik adına, ister dincilik adına değerleriyle oynanmaktan bıktı bu millet. Din herkesin malı olduğu gibi, Cumhuriyet’de bu milletin emniyeti, emanetidir. İkisi birbirinin alternatifi değil, tamalayıcısıdır. Bu millet ikisini de yedirmez.