Uçağın henüz keşfedilmediği, ama havadan ulaşım aracı olarak balonun kullanıma girdiği bir dönemde.

“Ona çabuk gelmek istiyorsanız, işte marifet ve faziletten [bilgi ve ahlâktan] demiryolunu yapınız; tâ ki meşrutiyet, medeniyet denilen şimendifer-i kemalâta [gelişme ve ilerleme trenine] binip, terakkiyat [kalkınma] tohumlarını bindirerek, kısa bir zamanda manilerden kurtulup geçerek size selâm etsin. Siz ne kadar yolu acele ile yapsanız, o da o derece acele ile gelecektir” ifadeleri de aynı çağrının bir başka dile getiriliş biçimi.

Görüldüğü gibi, Bediüzzaman’ın en çok vurgu yaptığı nokta, demokrasiye öncelikle toplumun sahiplenmesi, ona yol açması, yoldaki engelleri temizleyip bertaraf etmek için gayret göstermesi.

Bunun için gereken şartlar ise cehalete karşı ilim ve eğitim, husumet ve düşmanlığa karşı ittifak ve kardeşlik, fakirlik ve çaresizliğe karşı medeniyet, çalışma ve kalkınma silâhlarına sarılmak. Ve cihadımızı bunların üzerine bina etmek.

Said Nursî “Siz tembel kalıp onun yolunu yapmazsanız, yüz sene sonra tamamen cemalini göreceksiniz” diyor, “Üzerinize düşen görevleri yerine getirmeseniz; cehalet, ihtilâf ve fakirlikten kurtulmak için gayret göstermeseniz de, meşrutiyet [demokrasi] size gelecek, ama gelişi yüz senelik bir gecikmeyle olacak” mesajı veriyordu (Münazarat, s. 19-20).

Bu sual cevabın üzerinden yüz seneyi de aşkın bir zaman geçti. Osmanlının çökmesinden sonra cumhuriyet adı altında kurulan tek parti ve şeflik rejiminin ardından ancak 1950’de geçiş yapabildiğimiz çok partili demokratik sistem üç kez askerî darbelerle kesintiye uğratıldı.

Sonra zamana yayılan bir müdahale süreciyle daraltıldı ve ciddi hasar gördü.

O tahribatı onarıyoruz derken, bu defa da sandıktan çıkan sonucun ülkeyi 30’lu yıllardaki modeli referans göstererek dayatılan bir tek adam rejimine götürmek için kullanıldığı ve 7 yıldır yürürlükte olan o rejimin her alanda derin krizler ürettiği bir noktadayız.

Demokratikleşme serüvenimizdeki bu yeni krizleri yine demokrasiye hep birlikte sahip çıkarak aşmalıyız.