Meselâ: İlk cinayet suçunu işleyen kişi, Hz. Âdem’in oğullarından Kâbil’dir. Kâbil haksız olarak kardeşi Hâbil’i öldürdü. İlk defa cinayet işleyerek adam öldürme olayında yeni bir çığır açtı. İşte bu yüzden; işlenen her cinâyette “es-Sebebü kelfâil” (Bir şeye sebeb olan onu yapan gibidir” sırrına göre, her cinâyette ona bir günah payı yazılır.

Müminlerin namazlarından, oruçlarından ve diğer hasenâtlarından peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem’e sevap yazılır. Es-Sebebü kelfâil (Bir şeyin yapılmasına sebep olan o şeyi yapmış gibidir.” dînî kuralına göre, müminlerin ibâdet ve iyiliklerinden sevgili Nebîmizin amel defterine sevap yazılır. Çünkü ibâdetleri biz ondan öğrendik. O (sav), “Benden gördüğünüz ve benim size öğrettiğim gibi namaz kılın.” buyurmuştur.

Bir ağabeyimiz Gerede’de bir bahçe hazırlamış. Bu bahçede her tür ağaç var. Ve bu ağaçlara âyetler,  hadisler ve Risâle-i Nûr’dan vecizeler asılmış. Bu bahçeyi gezenler yazılanları okumak suretiyle tefekküre dalıyor ve Esmâ-i Hüsnânın tecellîlerine şâhit oluyorlar.

Bu baçeyi gezenlarden bazı kimseler, benzer bir ‘Tefekkür Bahçesi’ yapsalar Es-Sebebü kelfâil sırrınca,  bunu ilk yapanın amel defterine kıyâmete kadar sevap yazılır. 

Bir kimse; birinin sigara ve içki içmesine sebep olmuş ise; hem o kişinin ve hem de ona bakıp sigara ve içkiye başlayanların günahı ilk başlatanın amel defterine yazılır.

Bir kimse de birini namaza başlatmış ise; namaza başlattığı kimsenin ve ona bakarak namaza başlayan kimselerin sevapları ilk başlatan  kimsenin amel defterine yazılır. Zincirleme kıyâmete kadar devam eder.

Hülâsa: Kim iyi ve hayırlı bir çığır açmış ise ve o hayırlı iş devam ettiği sürece, o kişinin amel defterine sevap yazılır.

Kim de günahlı, kebâirli ve kibirli bir çığır açmış ise, o günahlı çığırı başlatan kimsenin amel defterine kıyâmete kadar günah yazılır.

Îman, istikâmet, sevap, ecir, mükâfat, tefekkür, teşekkür, tevekkül, tezekkür, şükür, Kurân ve sünnet üzere kalınız.