Anayasa’nın vergi ödevi başlıklı 73. maddesinde “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır.”

 Burada vergilemenin adaletli bir şekilde yapılması önem taşımaktadır. Vergi adaletinde temel amaç, vergi yükünün vatandaşlar arasında adaletli bir şekilde dağıtılmasıdır.

Orta Vadeli Plan (OVP) kapsamında, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından önerilen yeni vergi paketi, tartışmaları beraberinde getirdi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ in, “Hedefimiz vergide adalet ve etkinliği sağlamak için vergilendirilmemiş hiçbir alan bırakmamak” mesajıyla hazırlanan ve ekonomi dünyası ve siyasiler tarafından da tartışılan yeni paket birçok düzenlemede değişiklik içeriyor.

“VATANDAŞIN CİĞERİ SÖKÜLÜYOR”

Paket hakkında AKP’li Şamil Tayyar, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Ekonomi yönetiminin ‘vergi adaleti’ olarak sunduğu bu düzenleme, neredeyse nefesi bile vergiye tabi tutuyor. Sanki kalp ameliyatı yaparken hastanın ciğeri de sökülüyor. Ekonomi bürokrasisinin şekillendirdiği bu vergi paketi, mecliste yeniden düzenlenmezse, hayat pahalılığı ve derin yoksulluk nedeniyle artan toplumsal huzursuzluk, zirve yapar” dedi.

Ekonomist Ozan Bingöl ise “Türkiye’de yüzde 70’lere dayanmış dolaylı vergi söz konusudur. Paradan para kazananlar vergilenmezken, dar gelirli bordro mahkumunun vergisi daha eline geçmeden, kaynakta kesilmekte” dedi.

TRAFİK CEZALARINDA ARTIŞ

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı verilerine göre, kesilen trafik cezası sayısında da artış gözlemlendi. 2024’ün Mayıs ayında polis tarafından uygulanan toplam trafik cezası sayısı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 440 artışla 410 bin 385 adetten 2 milyon 214 bin 863 adede yükseldi.

Zaten zamlardan yorulmuş, hayat pahalılığı ile mücadele etmeye çalışan hane halkı yeni vergi ve cezalarla daha da yoksulluğa sürükleniyor. Hâlâ kemer sıkması tavsiye ediliyor.

KAMUDA TASARRUF MASALI

Geçtiğimiz mayıs ayında “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi” açıklandı. Bu pakete göre kamuda verimliliği artırarak tasarrufun arttırılması amaçlanıyordu. Ancak üretim ekonomisi yerine, israf ekonomisi tüm hızıyla devam ediyor. 

Kamuda tasarrufun esamesi okunmuyor. Vatandaş vergi, harç ve cezalarla cebelleşmeye devam ediyor. Sayıştay raporlarının gereği yapılmıyor. Kesinti yapılacak denilen temsil ve tanıtım giderleri ve kira harcamalarında artış yaşanıyor. Saray kendi harcamalarına, Cumhurbaşkanı ise örtülü ödeneği kullanmaya tam gaz devam ediyor. Köprü ve otoyollara harcanan para bütçe açığını derinleştirmeye devam ediyor.

Bir yanda gücü olanlar parasını Bediüzzaman Said Nursi’nin “Sen çalış, ben yiyeyim” diye tabir ettiği faize koyarak zenginliğine zenginlik katıyor. Diğer yanda hane halkı, gariban vatandaş geçim derdiyle boğuşmaya devam ediyor. Vatandaşta sıkacak kemer de kalmadı.

Çözüm ise, hükumetin uygulayacağı doğru ekonomi politikaları ve kamunun önce kendisinden başlayarak, samimi bir şekilde israfın önüne geçmesi ile mümkün olacaktır.