İzmit hanım öğrenciler: “İnsanlarda fiziksel olarak bir farklılık söz konusu (mesela biri zenci, biri beyaz, biri çekik gözlü veya iri gözlü gibi) bu farklılık nasıl olmuştur. İnsanların yaşadığı yere göre mi değişiklik gösteriyor?”
İnsan Farklı Renklerde Yaratıldı
Kur’ân insanlığın atası olarak Hazret-i Âdem’in (as) yaratıldığını bildirir. Hazret-i Âdem’in (as) renginin beyaz mı, sarı mı, siyah mı olduğu konusunda ise herhangi bir ayrıntı vermez. Kur’ân ana ilke olarak “insanlık” kavramı üzerinde durur ve insanın yer yüzünde halîfe olarak var edildiğini bildirir.1 Kur’ân’ın bildirmediği bir konu bizce dînin konusu değil; gücü yettiği oranda ilimlerin konusudur.
Bilindiği gibi, kalıtsal özellikler ve farklılıklar nesiller arasında DNA molekülleri ile aktarılmaktadır. Nasıl bir genetik yapı içinde insan oğlu beyaz ırka, sarı ırka ve zenci ırka ayrıldı? DNA içinde nasıl bir şifrelemedir ki, insanların renk bakımından farklı karakterlere ayrılmasına neden oldu? Bu ve buna benzer sorular dînin alanına değil; Biyoloji ve Antropoloji gibi insanın genetik yapısını inceleyen bilim dallarının alanına girer.
Esas olan şudur: Beyaz da, siyah da, sarı da, kızıl derili de insandır. Aralarında zekâ seviyesi, kişilik yapısı, temel karakterler ve insanî duygular açısından “renkten” başka hiçbir farklılık yoktur. Ancak temel duygu ve karakterlerde aynı olan insan, hususî özelliklerde ve özel karakterlerde alabildiğine farklı yaratılmıştır.
Allah’ın Kudretinin Sergisi
Antropolojinin “homo sapiens” diye tanımladığı insan türü, çok tipli ve çok ırklı bir varlıktır. İnsan oğlunun kromozomlarının kromonema ipliklerinde dizili olan kromatin tanelerinde bulunan genlerden bir tanesinin farklı şifre almasıyla, yani “bir tek gen” farkıyla insanların ırklara, tiplere ve cinslere ayrılmasını günümüzde insan bilimleri izah edebiliyorlar.
Allah beyazdan siyah yarattığı gibi, siyahtan da beyaz yaratır. Ancak Allah bunu ilimle yaratır. İnsan biyolojide biraz daha derinleşse, beyaz ırktan nasıl siyah renkli yaratıldığını fark etmesi belki de zor olmayacaktır.
Çok kuvvetli ihtimaldir ki, Hazret-i Adem’in genetik yapısı bir gen havuzu gibiydi. Çok farklı renk ve ırk özellikleri vardı. Muhtelif karakterleri barındırıyordu. Uzun zaman içinde farklı karakterlerin ve renklerin hepsi yaratılmış oldu. Bu elbette Allah’ın kudretinin sergisidir.
Beden yapısında bunca farklılıklar taşıyan insan, ruhî yapısında da çok faklı devasa duygu ve maneviyatlar taşıdığı ve her bir insanın Allah’ın binbir esmasına mazhar olmakla bir küçük âlem gibi olduğu2 gözden kaçabilir mi?
İnsanlar Kardeştirler
Bunca farklılık elbette hikmetsiz değildir. Kur’ân bunun bir hikmetini şöyle açıklıyor: “Ey İnsanlar! Doğrusu Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık. Ve birbirinizle tanışasınız diye sizi kavimlere ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki, Allah yanında en değerli olanınız, Ondan en çok korkanınızdır. Şüphesiz Allah her şeyi bilen ve her şeyden haberdar olandır.”3
Kur’ân emirlerinde ırkları ve renkleri ayırmamış, hepsini bir muhatap kabul etmiştir.
Olumsuz manada ırk anlayışını, yani üstün ırk ve aşağı ırk gibi ayırımları bin dört yüz yıl önce temelinden yıkan Allah Resûlü (asm) vedâ hutbesinde: “Ey İnsanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Âdem’in çocuklarısınız. Âdem ise topraktandır. Allah yanında en kıymetli olanınız, O’ndan en çok korkanınızdır. Arabın Arap olmayana takvadan başka üstünlüğü yoktur.” Buyurmak suretiyle zihinlerde de bir inkılap meydana getirmiş, beyaz olsun, sarı olsun, siyah olsun, kırmızı olsun bütün insan ırklarını “iman” etmesi şartıyla kardeş îlan etmiştir.
Dipnotlar:
1 Bakara Sûresi, 2/30
2 İşaratü’l-İ’caz, s. 72
3 Hucurât Sûresi, 49/13