Tıbb-ı Nebevî’nin sağlığı koruyucu ve tedavi edici prensiplerini överek açıklayan hekimlerden bir kısmının örnek fikirlerinden, yaşam rehberi haline getirerek, faydalanmak amacıyla İbn-i Kayyim el Cevziyye’nin Tıbb-ı Nebevî adlı kitabından: seçilmiş örnekleri takdim etmeye çalışacağız.

Hipokrat diyor ki: “Zararlı şeylerin azaltılması, faydalı şeyleri çoğaltmaktan daha hayırlıdır. Yorulma endişesinden doğan, üşenme ve tembelliği, ölçüsüz yemek yiyip, içmeyi kontrol ederek sağlığınızın devam etmesine gayret ediniz. HER ŞEYİN ÇOĞU, BÜNYE İÇİN BİR GERİLEMEDİR.”

Bazı hükema demişler ki: “Sağlıklı yaşamak isteyenler, beslenme kurallarına ve gıdaların kalitesine önem vererek, beslenmeye gayret etmelidir. Acıkınca yemek yemeli ve susayınca su içmelidirler. Kahvaltıdan sonra kısa bir dinlenme, akşam yemeğinden sonra da, yorucu olmayan kısa bir yürüyüş ve hareket yapılmalıdır. Tuvalet ihtiyacını gidermeden uyumamaları ve tok karnına banyoya girmekten sakınmaları gerekir. Geceleri sert ve kuru gıdalar (özellikle kurutulmuş et çeşitleri) yemek, helâk olmaya yardım eder. Bu yaşam prensiplerinin çoğu, Peygamber Efendimiz’in (a.s.m.) takdirini kazanan meşhur Arap hekimi Haris ibn-i Kelede’nin tavsiyeleridir. Haris’in devam eden sağlıklı yaşam prensiplerinden: “Dünya hayatı süresince sağlıklı ve mutlu yaşamak isteyenler, kahvaltıyı erken yapsın, akşam yemeğini mutlaka erken yesin. Sadece olgunlaştığı zaman meyve yenmelidir. Hiç biriniz, vücuduna dert olma ihtimali bulunan bir ilaçla tedavi olmasın.”

Hekimlere ihtiyaç duyulmaması için tavsiye edilen davranışların bazıları şöyle sıralanmıştır: “Rahatsızlanmadıkça ilaç içmeyiniz. Lokmayı ağzınızda iyice çiğneyiniz. Acıkıncaya kadar, ASLA YEMEK YEMEYİNİZ. Dişinizin kesemeyeceği kadar sert yiyecekleri yemeyiniz, zira mideniz de bu yiyecekleri sindiremez. Banyo yapmayı ihmal etmeyiniz, çünkü banyo, ilaçların dışarı atamadığı fazlalıkları vücudumuzdan dışarı atar. ECEL KAPINIZI ÇALMADAN, HAYATINIZIN DEĞERİNİ BİLİNİZ.”

İmam-ı Şafiî (r.a.): “Beyin fonksiyonlarının güçlendirilmesini desteklemek için; lüzumsuz malayânî sözleri bırakmak, misvak kullanmak, salih insanların meclisine devam etmek (mesela: Risale-i Nur dersleri./F.E.), âlimlerin sohbetlerinde bulunmayı tavsiye etmişlerdir.”

Ünlü hekim Galen (Calinus), sağlığı koruyup hastalanmama prensiplerini anlatırken: “Yediğin bir yemeğin üzerine ikinci bir yemek yemedim. Çok konuşmaktan, çok uyumaktan, çok yemekten sakındım. Çok konuşmak; BEYİN GÜCÜNÜ AZALTIR, BEYNİ ZAYIFLATIR ve insanı erken ihtiyarlatır. Çok uyumak kalbi köreltir. Dünya ve ahiret işlerine karşı tembelleştirir. Çok yemek, iyileşmesi güç olan dertleri doğurur. Kış mevsiminde her gün, bir bardak sıcak su içen kimse, hastalıklara karşı emin olur. Tozdan, dumandan ve iğrenç kokulardan kaçının. ÖFKE, KİN, TASA (stres), HÜZÜN vücudu yıkar.” (1)

Sünnet-i seniyye dairesinde, Tıbb-ı Nebevî prensipleri ışığında hayatımızı idame ettirirken, HAK taraftarı olan ilim ehlinin sağlıklı bilgilerinden faydalanabileceğimizin yaşam tarzımıza destek sağlayacağı da unutulmamalıdır.

SAĞLICAKLA KALIN.

Dipnot:

1) İbn-i Kayyim el Cevziyye, Tıbb-ı Nebevî, s.593, Neşriyyat Darüsselâm 1433 (2011)