Şu an itibarıyla 8’i özel bazı kooperatiflerde ve 25 tanesi de devletin elinde olmak üzere Türkiye’de toplam 33 şeker fabrikası bulunuyor. Fabrikaların özelleştirilecek olması sağlık açısından bazı endişeleri de beraberinde getirdi. Çünkü şekerin tek kaynağı pancar değil. Özelleştirilecek fabrikalar ‘şeker pancarı’ndan şeker üretiyor. Fabrikalar özelleştirildiğinde uzun dönemde pancardan değil de ‘mısır nişastası’ndan şeker üretilebileceği ve bunun da sağlığa zararlı olduğu söyleniyor. Kısaca NBŞ olarak adlandırılan “nişasta bazlı şeker”in, şekerlerin en zararlısı olduğu söyleniyor. Tabiî ki aksini iddia edenler de var. Tartışmanın bu yönünü sağlık uzmanlarına bırakıp temeldeki tartışmaya bakmak daha isabetli olacak.

Her iş neticeleri itibarıyla değerlendirilir. Özünde, temelinde özelleştirme yapılabilir, ama bu ‘daha iyi’si için olmalı. Geçmişte de çok sayıda fabrika özelleştirildi. Özelleştirme yapılmasının ilk sebebi ‘devlet’in elindeki fabrikaların zarar etmesiydi. Devletin elindeyken zarar eden fabrikaların ‘milletin, özel sektörün’ eline geçince kâr etmesi elbette izahı kolay olmayan bir meseledir. Yani, aynı mal ve hizmet üretiliyorsa niçin devletin elindeyken zarar etsin ve yine niçin özel kişilerin elinde olunca kâr etsin? “Siyasetçiler ihtiyaçtan fazla işçi alıyor” denilecek olursa asıl buna itiraz etmek gerekmez mi? Yoksa, siyasetçileri ve idarecileri ihtiyaçtan fazla işçi alması için ‘özel sektör’ yani biz vatandaşlar mı zorluyoruz?

Özde ve temelde devletin elindeki fabrikaları kişilere satması mümkündür. Ancak asıl dikkat edilmesi gereken nokta bunların ‘haraç mezat’ satılması ya da belli kişilere peşkeş çekilmesidir. Özelleştirmenin iyi ve kötü örnekleri önümüzde duruyor. Bazı fabrikalar özelleştikten sonra güzelleşirken, bazıları da kapatılıp ‘arsa’ olarak kullanılmıştır. Her ilde buna örnekler olabilir. Meselâ İstanbul için hatırlatmak gerekirse, Süt Endüstrisi Kurumu’nun bir (Yenibosna’daki) fabrikasının yerinde şimdi AVM diyebileceğimiz bir bina var. Acaba o fabrika satın alınırken bu niyetle mi satıldı, alındı? Eğer geçmişte şehir dışında olan ve sonrasında şehir içinde kalıp ‘rant’ kapısı olan fabrikalar varsa devlet bunları değerinde ve gerekirse ‘arsa’ gibi satsın, fabrikayı başka yere taşısın. Milletin hakkı olan ‘rant’ın kişilere peşkeş çekilmesi savunulabilir mi?

Sadece özelleştirmelerde değil her mesele milletin menfaatleri düşünülmelidir. Çünkü bu fabrikalarda tüyü bitmedik yetimlerin de hakkı vardır. Özelleştirme kararlarına imza atanların bunu düşünmesi icap etmez mi? Elbette devlet, dolayısıyla millet zarar etmesin; ama fabrikaları yok pahasına, ‘arsa fiyatına’ elden çıkarmak isteyen varsa bir daha düşünün.

Hangi adım olursa olsun özünde ve temelinde millete hizmet ve millet menfaati düşünüyorsa mesele yok. Geçmiş tecrübeler bu noktada ihmallerin olduğunu herkese gösterdi. Bu açıdan devleti ve dolayısıyla milleti zarara sokacak özelleştirmeler doğru değildir.

Daha güzelleşecekse özelleşsin. Ve tabiî ki hadisenin sağlık yönü ve çiftçi ailelerinin durumu da iyi düşünülsün. “Ben yaptım oldu” anlayışıyla ne özelleştirme ne de güzelleştirme olur vesselâm.