Mukaddes dinimiz İslâm, mü’minleri malayani işler yapmaktan men etmiştir. Bu hususta hem Kur’ân-ı Kerîm’de hem de Hadis-i Şerifler de onlarca emir ve tavsiye mevcuttur. Kur’ân-ı Kerîm’deki şu âyet-i kerime malayani işlerden uzak durmamızı açıklayan en net âyetlerden birisidir: “Ve onlar ki, boş ve yararsız şeylerden yüz çevirirler. Boş yere söylenilen sözden ve işlerden sakınırlar.” 1 

Âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimiz’de (asm), hadislerinde malayani işlerden yüz çevirmenin önemini vurgulamıştır. Bizzat kendi yaşantısı ile mü’minlere örnek olan Hz. Peygamber (asm), iman edenleri doğruya, güzele, iyiliğe ve hayra yönlendirmiştir. 

Peygamber Efendimiz (asm), Müslüman’ın ahlâkından birisi olan boş ve faydasız işlerden uzak durmayı şöyle tarif etmiştir: ‘’Boş ve faydasız işleri terk etmek Müslüman’ın güzel ahlâkındandır.’’ 2

Son asrın müceddidi olan Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri de boş ve faydasız işlerden yüz çevirmenin önemini sıklıkla vurgulamıştır. Üstad Hazretleri, Allah’ı hatıra getirmeyen ve malayani işlerle ömrünü heba eden insanları ihtar ederek onları tefekküre ve hayra sevk etmiştir. 

Risale-i Nur’da konu ile alâkalı şu bölüm çok önemli bilgiler ihtiva etmektedir: ‘’Elbette en bahtiyar odur ki, dünya için âhireti unutmasın, âhiretini dünyaya feda etmesin, hayat-ı ebediyesini hayat-ı dünyevîye için bozmasın, mâlâyani şeylerle ömrünü telef etmesin. Kendini misafir telâkki edip misafirhane sahibinin emirlerine göre hareket etsin. Selâmetle kabir kapısını açıp saâdet-i ebediyeye girsin.’’ 3

İnsandaki nefs-i emmare malayani işlerle uğraşmaya meyillidir. Dünyalık zevk ve eğlence birçok insanın ahiretini kaybetmesine sebep olmuştur. Hakikî vazifelerini unutarak kendisine fayda vermeyen işlerle ömrünü heba eden beşeriyet, böylece kulluk vazifesini ifa edemeden ahirete göçmüştür. Ömrünü malayani işlere sevk eden insanların ruhları sersem akılları ise geveze bir hale bürünmüştür. 

Bu hakikati Bediüzzaman Hazretleri şöyle açıklamıştır: ‘’Lüzumsuz ve malayani bir surette vazife-i hakikiyelerini ve elzem işlerini bırakıp âfâkî ve siyasî boğuşmalara ve kâinatın hâdisatına merak ile dinleyerek, karışarak ruhlarını sersem ve akıllarını geveze etmişler.’’ 4

Malayani şeylerle iştigal içinde olmak insanın aleyhine bir durumdur. Baki olmayan zevkler peşinde koşmak suretiyle ahiretini berbat eden insanoğlu bunun sonucunda hem dünya hayatında hem de ahiret hayatında kaybedenlerden olur. Bu ise insanın kendisine yaptığı zulümlerin en büyüğüdür. Samimî bir şekilde yaklaşılırsa malayaniyattan kurtulmak basit bir meseledir aslında. Malayani işlerden kurtulmak için Kur’ân-ı Kerîm okumak ve hayatımıza tatbik etmek, Sünnet çizgisinde bir hayat sürmek ve Risale-i Nur’u meslek edinmek gerekmektedir. 

Dipnotlar:

1-  Mü’minun Sûresi 3. Ayet, Kur’ân-ı Kerîm Türkçe Meali.

2- Hadis-i Şerif, Tirmizi. 

3-  Risale-i Nur Külliyatı, Mektubat 16. Mektup, s. 119, Yeni Asya Neşriyat.

4- Risale-i Nur Külliyatı, Kastamonu Lâhikası, s. 165, Yeni Asya Neşriyat.