Birbirimizin çocuğunu eğitme projesi
Müfritane irtibatın içerisinde bulunan aileler zaten birbirlerinin çocuklarının artı ve eksi yönlerini bilmektedirler. Belirlenmiş bir kötü davranışı ortadan kaldırmak veya bir pozitif davranışı benimsetmek adına atılacak adımlar, planlı, düzenli ve bir takım çalışmasını ihtiva edebileceği gibi, hayatın değişik alanlarına serpiştirilmiş olarak, saatli ve planlı olmaksızın, günü birlik özel amaçlı birlikteliklerle de sağlanabilir. Yani bir akşam oturmasında bir araya gelen birkaç ailede, önceden olumsuz davranışı konuşulmuş olan çocukla ilgili bir anne ya da o çocukla diyaloğu sağlam bir kız arkadaş, o konuyu gündeme getirerek problemin irdelenmesi ve çözüm teklifleri konuşulabilir. Tabiî aynı durum erkek çocuklar için de geçerlidir. Hatta bir aile üyesindeki bir problem, davranış bireyselleştirilmeden ortak alanda konuşularak, çözüm teklifleri gündemde tutulabilir. Karşılıklı konuşmalar bir davranış tamirini netice verebilecektir. Yine meselâ psikolojik olarak yıpranmış bir aile bireyine, genel bir konuşma içerisinde, insanların cemiyette psikolojik yıpranmalarına dikkatler çekilerek, tedavi adımlarının atılabileceği ve bunun gerekliliği gündeme getirilebilir.
Takım çalışması
Çocuk eğitiminde sürekli iş birliği halinde olması gereken anne, baba ve üçüncü şahıslar arasında bir takım çalışması gerekir. Yani metotlu, bilinçli, plan ve uygulamanın yapıldığı, hedeflerin belirlendiği ve sonunda değerlendirmenin yapıldığı bir örgütlenmeye gitmek gerekmektedir. Çünkü örgütsel faaliyetler etkinliği artırmak ve daha planlı çalışmayı gerektiriyor. Biz bu örgüt tabirinden ziyade, Risâle-i Nur terminolojisi içerisinde teşrik-i mesâî ve şirket-i mâneviye tabirini kullanacağız.
Takım/grup içerisinde bireyler, örnek alma, paylaşma, yardımlaşma gibi davranış modelleriyle birbirlerini uyarırlar. Çocuk/kişi grup ortamıyla bütünleşme ihtiyacı duyduğu için, gruptaki kişilere benzer biçimde davranmaya yönelir. Bu da ortak verimliliği artırır. Başka bir anlatımla grup ortak ruhunun ürettiği sosyal güç, çocuk/bireyin inançlarında, tutumlarında ve davranışlarında köklü değişmeler meydana getirir.
Ayrıca grup/takım çalışması çocuk/bireyi bilgilendirir, değiştirir, başarı ve gelişimine büyük katkıda bulunur.
Planlı takım çalışması örneği
Öncelikle bu ailelerin çocuk eğitimi gibi bir derdinin olması gerekir ki, birbirlerinin muavenetine ihtiyaç duysunlar.
Bu projenin amaçları, uygulanışı, gerekliliği ve muhtemel ulaşılacak sonuçları uygulamaya katılacak çocuklarla müzakere edilir.
Aileler arası iletişim, 6 yaş ile ergenliğin ilk döneminde etkin bir şekilde olması gerekmektedir. Çünkü bu dönem çocuklara özellikle hedef gösterilmesi ve rehberlik edilmesi gereken bir dönemdir. Ergenlik döneminde ise, ergenin psikolojik problemleri olabildiğinden, daha bireysel bir yardımlaşma olmalıdır.
Örnek: Öncelikle aileler arası bir planlama yapılmalıdır. Planlamada, 6-12 yaş çocuklarında benimsenmesi istenen davranışlar tesbit edilir. (Günlük kitap okuma, Kur’ân-ı Kerim, kişisel ve çevresel temizlik ve ders çalışma gibi konular seçilir.) Bu planlama sürecinde çocuklarla da birebir istişare yapılarak, onların da kanaatleri, tercihleri alınır. Böylelikle evlerdeki uygulanacak program çocukları tatlı bir rekabete sevk edecektir.
Çocukların yapılması istenilen davranışlarından oluşan iştişare edilmiş bir çizelge hazırlanır. Aylık hazırlanan bu çizelgenin işleyişini anne babalar günlük olarak takip ederler.
Aileler bu işleyiş sürerken, zaman zaman birlikteliklerde uygulamanın ne aşamada olduğu ile ilgili birbirlerinin çocuklarına sorgulama yaparlar.
Bunun sonucunda da olumlu davranışların ödüllendirilmesi önem arz edecektir. Çünkü ödül çocuk/bireylerin davranışlarının gelişmesinde önemli bir faktördür. Çocuğu bazı şeyleri yapmaya ya da onlara yönelmeye, ilgi duymaya, bazı şeylerden de kaçmaya ve yapmamaya teşvik eder.
Ay sonu bir gezi programı veya çocukların seçeceği bir hediye sunulur.
* 12 yaş sonrası (arkadaş olacak üçüncü kişi):
Ergenlik döneminde, duygusallık, taşkınlık ve tedirginlik hallerini yaşayan ergen aileden yavaş yavaş uzaklaşmaya başlar. Anne babanın fikirleri yerine başkalarının düşüncelerine ilgi duyarlar. Arkadaş ve arkadaş grupları artık onun için birinci derecede etkilidir. Bu yüzden örnek aile modelinde çocuğa örnek sunmada rehberlik edilirken, aileden ziyade örnek birey (arkadaş abi veya abla modeli) devreye girmesi gerekmektedir. Bundan dolayı bu dönemde ergene anne babanın yapacağı en güzel katkı, onun rehberini bulabileceği bir sosyal çevre sağlamasıdır. Bu da aynı değerlerin paylaşıldığı cemaat çevresi olacaktır. Nitekim önceki modelde de (aileler arası iletişim) aynı sosyal çevrenin zarureti ifade edilmişti.
b- Model olarak sunulacak şahsiyetlerde bulunması gereken özellikler
Ergenle ilgilenildiği, onun can kulağı ile dinlenildiği, aradığı sıcak ilgiyi gördüğü, kendisinin sevgiyle kabul edildiği, ciddiye alındığı, duygu ve düşüncelerine değer verildiği, sağlıklı ve dengeli bir rehberliğin (arkadaşlık) yapıldığı iletişim ortamında, ergen, elbette sevecek, mutlu olacak, sorunlarını paylaşacak ve kendinden beklenen davranışları yerine getirecektir. Çocukta derin değişmeler sağlayabilmek için, onların önemli olduklarını düşündürecek iletişim ortamları bulmak gerekmektedir.
Zaten eğitimde en temel ve tesirli yöntemlerden biri, çocuğa iyi model olmaktır. Çünkü öğrenmenin ilk ve basit şekli taklittir. Şüphesiz çocuğun dinî ve kültürel hayata uyum sağlamasında taklidin önemli bir hissesi vardır.
Çocuklar ve ergen sadece davranışlarıyla değil, bütün değerleri, tutumları ve standartları ile yetişkinlere benzemeye çalışır. Bundan dolayı çocuğa daima iyi davranışların yaşandığı bir çevre seçmeye dikkat edilmelidir. Eğitim iyilik telkinlerinden ziyade, iyi örneklerle kazanılır.
—Devam edecek—
| 
