Ş
aHıs
B
ilgileri
| 268 | MuhakeMat
MÛSa (aS):
İsrailoğullarına gönderilen ve kendisine büyük kitapların ilki olan Tevrat indirilen bü-
yük peygamberlerdendir. Tevrat Hz. Mûsa’ya levhalar halinde indirilmiştir. Hz. Mûsa Mısır’da dünyaya
gelmiştir. Soyu Hz. İbrahim’e dayanır. Kardeşi Hz. Harun kendisine yardımcı olarak peygamber olarak
görevlendirilerek Firavuna gönderilmiş ve Firavunu tevhide davet etmiş, fakat kabul edilmeyince ken-
dine iman eden İsrailoğulları ile birlikte Mısır’dan mukaddes topraklara gelmiş ve orada kendisine
Tevrat levhaları indirilmiştir. Hz. Mûsa’nın zamanında kendinde zahir olan mu’cizelerinin en meşhurları
asası ve yed-i beyzasıdır (beyaz el). Âsası ile vurduğu taşın on iki gözünden su çıkarmasıyla meşhur-
dur. Hz. Şuayb’ın kızıyla evlenen Hz. Mûsa mukaddes topraklara varamadan vefat etmiştir.
MÜSeYLİMe-İ keZZaB:
Peygamberimiz Hz Muhammed ile aynı dönemde yaşamış olan Müseyli-
me-i Kezzab Suudi Arabistan’ın Necid bölgesinde peygamberlik ilan eden ve yalancı peygamber olarak
tarihe geçen şahıstır. Peygamberimiz hayattayken faaliyetlerde bulunan ve taraftar toplamaya çalışan
Müseylime-i Kezzab muvaffak olamadı. Peygamberimizin vefatından sonra da iddiasından vazgeçme-
mesi üzerine. Hz Ebu Bekir’in hilâfeti döneminde Halid Bin Velid komutasındaki bir ordu Müseylime
üzerine gönderildi. Yapılan savaşta Müseylime ve taraftarları mağlup edildi. Hz. Hamza’yı bir kargı ile
şehid eden Vahşi yine aynı şekilde kargı ile Müseylimeyi öldürdü.
– N –
NaSReddİN hOCa:
Türkler arasında söylenen nükteli ve lâtifeli fıkraların kahramanı, efsane ol-
muş halk filozofudur. Akşehirli efsanevî hoca, tarihî şahsiyeti yanında folklor sahasında girmiş, halk
edebiyatına mal olmuş şümullü bir düşünce ve zekâ örneğidir. Fıkraları fikir ve sanat mahsullerine il-
ham kaynağı olmuştur. Hayatı hakkında kesin bir bilgi yoktur
NaSİRÜddİN tuSî (1201-1274):
Muhammed Nasuriddin Tusî, Şubat 1201’de Horasan’ın Tus şeh-
rinde doğdu. İlk terbiye ve derslerini annesinden aldı. Küçük yaştan itibaren eğitim hayatı başlamış
oldu. Hukuk ve ilâhiyat alanında eğitim almış olan babasının gözetiminde eğitimini sürdürdü. Musullu
Kemaleddin bin Yunus, Muinüddin Salim bin Betran-ı Mısrî ve İbn Sina’nın talebelerinden biri olan Beh-
men Yar’dan dersler aldı. Hem din bilimleri, hem de fen bilimleri dallarında eğitim gördü. Matematik,
logaritma, mantık, hikmet ve idrak nazariyeleri derslerini okudu.
Nasırüddin Tusî, çocukluğundan itibaren büyüklerin meclislerine katılarak dinî ve felsefî tartışmaları
büyük dikkatle izledi. Buradan edinmiş olduğu bilgi ve birikimini Ahlâk-ı Nasırî adlı eserine yansıttı. Söz
konusu meclislerin, çocukların fikrî gelişimlerine önemli katkı sağladığına ve gerekliliğine işaret etti. İl-
mî tartışmaların üzerinde bıraktığı derin izlere atıfta bulundu.
Tusî, gerçeği arama arzusu ile İsmaililerin yanına gitti. Kendisine ilgi gösterilerek Kuhistan’a gelme-
si sağlandı. Burada gördüğü ilgi fikriyatı üzerinde önemli bir etki yaptı. İyi bir eğitim görmüş olmasına
rağmen, bir süre sonra sapık fikirli ve sahabe düşmanı kesimlerin etkisinde kaldı. Sünnî anlayışın dı-
şında bir yönelişe girdi. Zamanla aralarında iyi ilişki bozulmaya başladı ve İsmaililer tarafından Alamut
Kalesine hapsedildi. Yirmi iki yıl gibi uzun bir süre İsmaililerin yanında kaldı.
Hülâgu tarafından Alamut Kalesinin alınması ve İsmaililerin yenilgiye uğratılmasından sonra Moğol-
ların yanında yer almaya başladı. Hülâgu’nun danışmanı oldu. İsminin duyulması ve önemli bir şöhrete
ulaşmış olması, ekonomik ve malî işlerden iyi anlaması Hülâgu’nun nezdinde iyi yer edinmesine vesi-
le oldu. Vezir olarak tayin edildi. Bu tayinden sonra Hülâgu’nun isteği doğrultusunda hareket etmeye
başladı. Bağdat’ı yakıp yıkan hükümdara karşı her hangi bir karşı harekette bulunmadığı gibi, yüz bin-
lerce masum insanın katledilmesinde hisse sahibi olduğu tezlerine karşılık; son yapılan araştırmalarda
bu tezlerin gerçekçi olmadığı da ifade edilmiştir. Yine Hülâgu’nun desteğiyle Meraga Kütüphanesi ile
rasathanesi kuruldu. Kendisi burada görev aldı ve ömrünün sonuna kadar rasathanede çalışmaya de-
vam etti.
