Birçok basın mensubu köşelerindeki yazılarında bu konulara değinse de tam olarak netlik yok. Aktarılan bilgilere bakıldığında, Türkiye, Rusya’dan alınan S-400’leri hava savunma sahasında kullanmak yerine kutuya koyarak, özellikle ABD tarafından bastırılan yeniden F-35 projesine dahil olmanın yolunun, buradan geçtiğine dair açıklamaların olduğunu biliyor. NATO üyesi konumundaki Türkiye’nin NATO üyesi olmayan ve NATO savunma envanterinde bulunmayan S-400’leri Rusya’dan almasından bu yana kendini uluslararası platformlarda haklılığını anlatamadı. S300’leri Rusya’dan alarak, hava ve kıta sahanlığı savunmasında NATO üyesi olmasına rağmen ses çıkartılmayan komşumuz Yunanistan olmasına rağmen. Ona ayrıcalık tanınması ise ayrıca tartışılabilir. Türkiye F-35 projesinden tek taraflı olarak ve haksız bir şekilde çıkartıldı. Bununla da kalmayıp projeye maddi destek olarak yatırılan milyar dolarlarda şu an bloke durumunda.

Türkiye, F-35 programından çıkarılmasının ardından havadaki yeteneklerini geliştirebilmek için çeşitli arayışlar içerisine girdi. Bir yandan KAAN ve İHA/SİHA sistemlerin geliştirilmesi sürerken Türkiye, Eurofighter gibi alternatifleri de değerlendirmeye çalıştı. Fakat Almanya bu savaş uçağını vermekten kaçınıyor. Bununla birlikte Ankara kulislerinde dolaşan iddialar ise Türkiye’nin F-35’leri satın almak için ilginç S-400’ler için yeni bir öneride bulunduğu yönünde. Kulislere göre Türkiye; F-35 programına tekrar katılmak için ABD’nin koşulu olan S-400 sorununu çözmek amaçlı bir teklifi masaya getirmiş durumda. Basında çıkan haberlere göre, Türkiye, ABD’den 1 filo F-35, 1 filo F-35B (dikey iniş kalkış varyantı) talep ediyor ve buna karşın Rusya yapımı S-400 Hava Savunma Sistemleri’ni “kutulara koyalım, siz denetleyin” önerisinde bulunuyor. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı V. Nuland, ocak ayında Türkiye'nin S-400 sorununu çözmesi halinde F-35 programına yeniden girebileceğini öne sürmüştü. Bu açıklama Ankara’nın yeniden S400 leri konumlandırma noktasında düşünmeye sevk etmişti. Öte yandan Türkiye’nin S-400 sorunu çözmek için, dostane ilişkilerin tavan yaptığı şu günlerde, bu iyi ilişkileri bozmayacak ve Rusya’yı kızdırmayacak şekilde olmasını istiyor. İyi ilişkiler içinde olduğu Pakistan veya Hindistan’a satmayı değerlendirebileceği de bir süredir gündemde.

ABD, İngiltere, İtalya, Avustralya, Kanada, Norveç, Danimarka, Hollanda ve Türkiye ortaklığında başlayan F-35 projesi, Türkiye açısından olumlu sonuçlanmadı. 2002’de girilen JSF (Müşterek Saldırı Uçağı) Projesi kapsamında Türkiye, 100 adet F-35 almayı taahhüt etmişti. Hatta 6 adet F-35A Türkiye için üretilmişti ancak bu uçaklar Luke Askeri Hava Üssü’nde depoda bekletiliyor. Zira Rusya’dan satın alınan S-400 Hava Savunma Sistemleri

Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasıyla sonuçlanmıştı. Programdan çıkarılmadan önce Türkiye, F-35 programının 2. Seviye ortağı konumundaydı. Aynı zamanda uçağın orta gövdesi dahil olmak üzere birçok parçasını yerli firmaları ile üretiyordu. Türkiye bu projede, hem ortak yönünü ortaya koyacak, uçakları daha ucuza alacak, aynı zamanda ürettiği parçaların kullanılması ile ekonomik açıdan da kazanç hanesine artı koyacaktı.

Bununla birlikte F35 ler 5. Nesil son insanlı uçaklar olarak biliniyor. Bundan sonra bu prototipler daha da geliştirilerek insansız savaş uçağı yani dijital insansız, bilgisayar destekli 6. Nesil olmak üzere üretilecek. Dolayısı ile bu treni kaçırmak istemiyor.

S-400 lerden gelecek olan para ve F-35’ler den artırılacak olan paralar, ekonomik düşünüldüğünde S 400 lerden vaz geçilebilir mi? Bekleyelim görelim.