Kulluğun önemli bir göstergesi olan orucun sayısız hikmetleri, özellikleri, güzellikleri, meyveleri vardır.
Ferdî ve sosyal şuurun hayat suyu “Orucun, hem Cenab-ı Hakkın rububiyetine, hem insanın hayat-ı içtimaiyesine, hem hayat-ı şahsiyesine, hem nefsin terbiyesine hem niam-ı İlâhiyenin şükrüne bakar hikmetleri var.”1
Kalb, ruh ve akıl oruç ile tekâmül eder. Çünkü, ön plâna çıkan, mideye bağlı organ ve duygular değil, mânevî cephemizdir. Tıka-basa yİyip tok olanların akıl ve dikkatleri midelerinde, yiyeceklerde ve nefsî arzularındadır. İşte oruç, nefsî arzulara esir olmaktan kurtarır; duygu hâkimiyet ve kontrolü sağlar.
Oruç, insana âciz ve zayıf olduğunu hatırlatır. Oruç insanı sabır ve iradesini güçlendirir. Böylece her türlü taşkınlıklardan kurtarır, şiddet duygularını törpüler. Oruç ile, duygu ve hislerine gem vuran, başkalarına baskı yapmadığı gibi, onların da esareti altına girmez.
Oruç, şükrün anahtarlarından biridir. Oruçlu, bilhassa iftar vaktinde, maddî ziyâfetten daha ulvî ve lezzetli bir manevî ziyafetin sevinci ve huzurunu duyar. Padişahın veya büyük bir zâtın ziyafetine davetli olmak, yenen yemeklerden daha büyük manevî lezzet, zevk ve sevinç verdiği gibi, yeryüzü sofrasında, Sultan-ı Kâinatın sayısız nimetlerinin bulunduğu bir ziyafetin davetlisi olduğunu düşünmek, bin kere daha büyük bir lezzet ve sevinç vermez mi?
Oruç insanı âdeta melekleştirir. Hatta melekleri de geçebileceğini gösterir. Melekler yemezler, içmezler ve devamlı Allah’ı zikrederler. Ramazan’da yemez, içmez ve bir nevi melekleşir ve meleklerden kulluk üstünlüğünü alabilir.
“Bıçaksız ameliyat olan oruç” sıhhate kavuşturur. Oruç, yiyecek-içeceklerden hakîkî lezzet almayı sağlar. Her gün, yenen çeşitli yiyecekler, gerçek iştahı ve gerçek lezzeti kaçırır. Oruç ile o ülfet kırılır ve hakîkî lezzet tekrar kazanılır.
Ve oruç, yeme-içme bağımlılığını da tedavi eder, obeziteden ve birçok hastalıktan kurtarır. Bu ve buna benzer hikmetlerine binaen Yüce Peygamberimiz Hz. Muhammed (asm) şöyle buyurmuşlardır: “Oruç tutun, sıhhat bulun.”2
Tutarız yalnızca Allah için orucu, olsa da yakıcı, olsa da yorucu!
Dipnotlar:
1-Mektubat, s. 470.
2-Keşfü’l-Hafâ, 1: 445.