Hırsızlık, başkasına ait eşyanın rızası olmadan gizlice veya hileyle alarak, üzerine geçirmek veya ondan uzaklaştırmaktır. Hırsızlık insanlık tarihi boyunca tüm din ve toplumlarda suç sayılmıştır.
Soru çalmak da bir hırsızlıktır. “Devlet ve iktidar müsaade ediyor” diye soru çalınmaz. Mülâkatlarla liyakatleri çalmak da hırsızlıktır. Soru çalmayı ve şu hırsızlıkları devlet organize edip teşvik ediyor. Enflasyon bir hırsızlıktır. Vergi kaçırmak da bir hırsızlıktır. Yetimin hakkını, ihaleyi çalmak da hırsızlıktır.
Her suç mutlaka amel cinsinden, yani, cezanın kanuna göre takdir edilmesi gerekir. Mesela, suçluya tokat cezası cins-i ameldir. Onun yerine kırbaç veya tekme-tokat eziyet ve işkencedir, zulümdür.
Adalette en önemli nokta da şudur: Suç ve cezanın şahsiliği esastır. Kişi ancak kendisinin işlediği fiillerden sorumlu tutulabilir, başkasının işlediği fillere iştirak etmedikçe mesul değildir. Kur’ân adaleti, “Ve lâ tezîru vâziretun vizre uhra” yani “Hiçbir günahkâr başkasının günahını, hiçbir suçlu başkasının suçunu yüklenmez”1 ayeti hükmünce birisinin hatası ile anne-babası, kardeşi, akrabası, partisi mes’ul olamaz.2 Suç sabit oluncaya kadar kişi masumdur.
Suçu kim işlemişse o cezalandırılır. Anne-baba, akraba, komşu, gönüldaşı değil! Suçun şahsîliği esastır hakikatince; Şarkta bir nefer hata etse, garpta bir nefere askerlik münasebetiyle zahmet ve ceza vermek; veya İstanbul’da bir esnafın cinayetiyle Bağdat’ta bir dükkâncıyı esnaflık münasebetiyle mahkûm3 etmek dehşetli bir zulümdür.
Toptancı suçlamalar da iftiradır. İslâm’da iftira haram kılındığı gibi asılsız olması muhtemel haberlere doğruymuş gibi ve bunlara araştırmadan inanmak, yaymak da Kur’ân’a göre yasaklanmıştır.4 Nitelikli iftira suçu işlenmesi hâlinde suçun cezası yarı oranında arttırılır. Yani fail, iftira suçunun maddî delillerini de kendisi üretirse suçun basit hâlinin cezası yarı oranında arttırılacaktır (TCK md. 267/2).
Adalet yalnızca mahkemelerde tecelli etmez. Çoluk-çocuk dahil herkese adil muamele etmeli ve değerlendirmeliyiz. “Herkesin amel defteri önüne konulacaktır.” 5“Kim de zerre kadar bir iyilik veya bir kötülük yapmışsa, onu görür.”6
Dipnotlar:
1-En’âm Suresi: 164. vd.
2-Emirdağ Lâhikası, s. 459.
3-Mektubat, s. 66.
4-İsra Suresi: 36.; Hucurât Suresi, 6.
5-Kehf Suresi: 49.
6-Zilzal Suresi, 7-8.