Bakalım, hangi yüzümüz ne durumda: Malî cihetten yüzümüzün güldüğü söylenemez. Resmî enflasyon oranını yüzde yüzün çok altında gösterme yüzsüzlüğü yüzünden dengeler şaşmış durumda. Alicengiz oyunları ile enflasyona “Ali Veli, kırk dokuz elli” diyorlar, işverenler de çalışanlara o rakamın altında ücret artışı yapıyor. Çarşı pazarda ise fiyatlar, “..seksen, doksan, yüz, havada yüz, karada yüz” şarkısını terennüm ediyor. 

Vatandaş gün yüzü görmezken, devlet ricali köşkler saraylar içinde temsil ve ağırlamalara para akıtmaktan geri durmuyor. Tasarruf genelgesine rağmen lüks makam araçları gırla-düzeltiyorum tırla alınmaya devam ediyor. Örtülü ödenek ile yapılan harcamalarda cumhuriyet tarihinin rekorları kırılıyor. Cumhurun “akstarı” yüzünden pahalıya geliyor, anlayacağınız...

Döviz rezervleri suyunu çekti. Yüz yirmi sekiz milyar dolar nereye harcandı, doğru dürüst bilinmiyor. Bir yerlerden para gelsin diye bekliyoruz. Ne de olsa paranın yüzü sıcaktır. Kimlere yüzsuyu döküyoruz: Daha dün hakaret ettiğimiz, terör finansçısı ilan ettiğimiz ve şerefi hakkında bazı mevkutelerimizin ileri geri manşetler attığı Birleşik Arap Emirlikleri ile ahbap olmanın yollarını arıyoruz. Katil dediğimiz prenslerle el sıkışıyoruz, onun olduğu masaya hayatta oturmam dediğimiz darbecilerle ilişkileri düzeltme peşindeyiz. Dış güçler diye bas bas bağırdığımız Londra finansörlerini ülkemize çekmek için taklalar atıyoruz. 

Sokaklarda herkes kendi adaletini sağlamaya çalışıyor. Ev sahibi kiracıyı vuruyor, bazen de kiracı ev sahibini öldürüyor. Trafikte yol vermedin tartışmaları kanlı bitiyor. Markette omuz vurdu diye çıkan kavgada bıçaklar çekiliyor. Alacaklı borçlu ihtilaflarını mahkemeler değil mafyalar çözmeye çalışıyor. Kimin mafyası daha güçlü ise o kazanıyor tabi. Cem Karaca şarkısında geçtiği gibi “Çete çeteye çatmış, çete çete içinde, battık buruna kadar, Cafer getir peçete!...” Peçete yetmez, burnun battığı yüzü saklamak için peçe de lazım.

Vaktiyle, köyün birinde bir ağa, kış mevsiminin yaklaştığı günlerde bir çobana yüz adet koyununu teslim eder ve yaza kadar sürüyü gütmesini ister. Yaz gelince sürü hakkında bilgi vermesi için çobanı çağırır. Çoban, dilinin döndüğünce sürünün nasıl telef olduğunu anlatır: “Yağmur yağdı, gök çatladı, yetmiş ikisinin ödü patladı. Önden gitti baş toklu, arkasından beş toklu… Onunu verdim kasaba, onunu da katma hesaba… Kurt kaptı birisini, getirdim birisinin derisini...” Koskoca sürüden arta kalan sadece bir deri ile birazcık süttür ve o sütü de mayalayıp bir çanak yoğurt yapmıştır. Bu açıklamaya fena öfkelenen ağa masada duran yoğurt çanağını kaptığı gibi çobanın suratına çarpar. Çoban “Gördün mü ağa, hesabını doğru veren çobanın yüzü de, alnı da böyle ak çıkar” der. 

Biz de, hikayedeki çoban gibi, Cumhuriyet’in 100 yılının hesabını yapmaya çalışalım: 

Savaşlar çıktı, bombalar patladı, on yılımız geriye atladı. On yılı verdik ihtilale, vesayete, fesada, on yılı da katma hesaba. Tek parti kaptı ilk yirmi yedisini, tek adama verdik son yirmi ikisini. Demokrasi ile geçirdiysek bir ikisini, heba etmişizdir gerisini...

Hamdolsun, hesabımızı doğru verdik, “eteklerimizde bir yığın yaprak”, “alnımızda yoğurtlardan bir çanAK” ve bakıyoruz semaya, sevinçten ağlayarak...