Yargının siyasallaşması ve muhalif sesleri bastırma aparatı olarak kullanılması, vali, rektör ve bürokratların iktidar militanı gibi hareket etmesiyle parti devletine dönüşme, basının tektipleştirilmesi, tek adamcılık, kolluk kuvvetleri aracılığıyla kurulan korku imparatorluğu, yolsuzluk, adam kayırmacılık, enflasyon, işsizlik, kuyruklarda bekleme, hastane kapılarında çekilen çile...

Neredeyse her gün gelen zamlar yüzünden vatandaşlar, gece vakti gelecek zamlardan önce yakıt almak için istasyonlarda kuyruklara giriyor. Eskiden benzinin litresi, mazottan daha pahalıydı. Şimdilerde mazotun litresi 25 lira seviyelerini gördü ve benzini geçti. Hep elli liralık yakıt aldığı için zamlardan etkilenmediğini düşünen vatandaşlar artık iki litre ile ne kadar yol kat edebilirler bilmiyorum. 

Mazot fiyatının benzin fiyatını geçmesiyle, muhtemelen yurdun çeşitli yörelerinde, dizel araç sahipleri şöyle türküler söylemeye başlamıştır: 

(İzmir yöresi)

“Şu dizeller dizeli, yorar gibi geldi bana

Bu gece 00.00’da, zam var gibi geldi bana

Bir münasip zamanda

Meselâ gece saat onda

Buluşalım petrol istasyonunda

Der gibi geldi bana”

(Kayseri yöresi)

“Arabanın dizeli dolar bozduruyor

Ammanın amman, ben yandım amman!

Pompacılar kalem almış ferman yazıyor

Canım canım...

Az az basaraktan

Debriyajdan ayağı çekerekten

Yavaş giderekten

Gel canım gel amman”

(Sivas yöresi)

“Hey dizeller dizeller dizeller

Kuyruklara dizerler dizerler dizerler

Niye bizi üzerler üzerler üzerler”

(Şekip Ayhan Özışık usûlü dizel araca sesleniş)

“Belki bir sabah geleceksin istasyona lâkin vakit geçmiş olacak

Depon zamlı mazottan yudum yudum içmiş olacak

Dizel de olsa, güvenmem artık senin motoruna, fırsat geçmiş olacak

Depon zamlı mazottan yudum yudum içmiş olacak”

Belediyelerin üretip sattığı ucuz ekmeği alabilmek için insanlar, kar kış demeden saatlerce kuyruklarda bekliyor. Büyük miktarı ithal edilen ayçiçek yağının temininde sıkıntılar çıkacağını düşünerek yağ kuyruklarına giriyor. Kuyruklara girildikçe zam geliyor, zam geldikçe kuyruklar artıyor.

Seksenli yıllarda çokça dinlenen ve söylerken sanatçıların gözyaşlarını da akıttıkları “yağdır mevlâm su” şarkısı vardı. Suya hasreti anlatan o şarkı bugünlerde söylense “yağ’dır mevlâm su” denirdi her halde. Beş litrelik şişelerini marketlerde bulmak çok zor. Yakında “boş” litrelik ayçiçek yağı da satılırsa şaşırmayacağız. İçindeki yağı bitmiş boş şişeyi ters çevirip, bir kapak kadar yağın dibe çökmesini bekleriz artık. 

Çiçeği burnunda tarım bakanı, ayçiçek yağı stoklarının yeterli olduğunu söylese de, palm yağı, soya yağı ve kanola yağı gibi alternatif yağların gümrük vergileri sıfıra indirildi. Yağ operasyonu çeken baronlar varmış, Metin Külünk Bey söyledi. Ekonomi bakanı Nebati ise “operasyon çekenlere biz de operasyon çekeriz” diye tehdit etti. 

Operasyonlu-baronlu, kesmeli raconlu metinler, Kurtlar Vadisi senaryosunda olur diye biliyorduk. Yağ gibi hayatî, mematî ve dahi nebatî bir konu Kurtlar Vadisi dizisinde olsa, baronunun adı “Lazzyağ” olurdu her halde. 

Şöyle bir türkü söyleyen Lazzyağ hayal edin:

“Asarım zeytini de yağ salıni salıni

Adam evine taşır beş litrelik galoni

Oy ayçiye ayçiye

Zeytin koydum kesiye

Bakan seni saniyır da 

Bir bağı pırasiye”