Tadil-i Erkan Korunmalıdır

Aslında teravih namazının diğer namazlardan daha seri kılınmasına izin verilmesi, Cenab-ı Hakk’ın kulları üzerindeki şefkatinin ve merhametinin bir tezahürüdür. Bunda bir sınır elbette vardır. Kıraati, rükünleri, tadil-i erkânı atlayan, kestirmeden giden, düz geçen bir kılınış şekli değildir bu. Çok yavaş kıldırarak cemaati yormak ve sıkmak da değildir.

Hız limiti tadil-i erkândır. Tadil-i erkân, her bir rükün için namazın güzelliğini gösteren ve mutmain olunan bir duruştur. Bu duruşu göstermeli, yavaştan biraz hızlı, ama mutedil bir hızla kılınmalıdır.

Farz Olmasından Korktum

Teravih Namazı dört mezhebe göre Sünnet-i Müekkededir. Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre; “Resûlullah (asm) Ramazan’da teravih kılmayı teşvik eder ve ‘Her kim, Ramazan’da îman ederek ve mükâfatını Cenab-ı Allah’tan bekleyerek ibadete kalkarsa geçmiş günahları bağışlanır” buyururdu.1

Hz. Âişe (ra) anlatıyor: “Resûlullah (asm) bir gece mescidde nafile namaz kılmıştı. Birçok kimse de ona uyarak namaz kıldı. Sabah olunca “Resûlullah geceleyin mescidde namaz kıldı” diye konuştular. Ertesi gece de Efendimiz (asm) namaz kıldı. Halk yine olanları konuştu, katılanların sayısı iyice arttı. Üçüncü veya dördüncü gece halk yine toplandı. Öyle ki mescid, insanları alamayacak hâle gelmişti. Ancak Peygamberimiz (asm) bu dördüncü gecede yanlarına çıkmadı. Sabah olunca Efendimiz (asm): 

“Yaptığınızı gördüm. Size çıkmamdan beni alıkoyan şey, namazın sizlere farz oluvermesinden korkmamdır” buyurdu. İşte bu hadise Ramazan’da cereyan etmişti”2 buyurdu.

Ramazan gecelerinde sahabeler evlerinde namaz kılarlarken arı vızıltısı gibi sesler işitilirdi.

Peygamber Efendimiz (asm) bizzat kendisi teravihi kıldırmak suretiyle, ümmetine teravih namazını cemaatle kılmayı sünnet kılmıştır. Sahabelerin evlerinde kıldıkları namazla birlikte yirmi rek’ât olarak tesbit edilen teravih namazı, Hazret-i Ömer (ra) zamanından beri yirmi rek’ât olarak cemaatle kılınagelmiştir. Bütün sahabeler de bu konuda görüş birliği içindedirler.  

İmam-ı Azam demiştir ki: “Teravih namazı müekked sünnettir. Hazret-i Ömer (ra) onu kendi kafasıyla yirmi rek’âte çıkarmış değildir. Bu konuda bir bid’at de yapmış değildir. Bu hususta verdiği hüküm kendi düşüncesinin ürünü de değildir. Peygamber Efendimiz’in (asm) sünnetine ve Asr-ı Saadetteki uygulamalara göre bu karara varmıştır.”

Nasıl Niyet Yapılır?

Teravih namazında her dört rek’âtte bir istirahat için oturmak menduptur. Zaten dört rek’âtte bir istirahat edilmesi anlamında, her bir dört rek’âte “tervîha” denilmiştir. Çoğulu “teravih”tir. Her teravih namazında beş tervîha vardır.

Teravih namazı yatsı namazından sonra, vitir namazından önce kılınır. Niyet, “Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya” diye yapılır. Teravih namazı yerine “vaktin sünnetine” veya “gece ibadetine” diye de niyet edilebilir.

Yatsı namazı kılındıktan sonra cemaate yetişmiş olan kimse, kendi başına önce yatsı namazını kılar, sonra teravih namazı için imama uyar. Eksik kalan teravih rek’âtlerini sonra kendisi tamamlar. Vitir namazını da kendisi kılar.

Bununla beraber imamla vitir namazını kıldıktan sonra kalan teravih rek’âtlerini tamamlaması da câizdir. Bir kimse teravih namazını yalnız kılmışsa bile, vitir namazında imama uyabilir. Ancak ne imam, ne de cemaat yatsı namazını cemaatle kılmamış iseler, yalnız teravih namazını cemaatle kılmazlar. Çünkü teravih namazını cemaatle kılmak, farzın cemaatle kılınmasına bağlıdır.

Dipnotlar:

1- Müslim, 759., 2- Buhârî, Salâtu’t-Teravih 1, Cuma 29, 5; Müslim, Müsâfirîn, 177, (761); Muvatta, Salâtfi’r Ramazan 1, (1, 113); Ebû Dâvud, Salât 318, (1373, 1374); Nesâî, Kıyâmu’l-Leyl 4, (3, 202).