İşte şu sır içindir ki, mu’cize-i taamiye ve mu’cize-i mâ-
iyenin her bir misali, hanîn-i ciz derecesine çıkmıyor. Fa-
kat, o iki mu’cizenin cinsleri ve nevileri, külliyet itibarıy-
la,
hanîn-iciz
gibi mütevatir ve kesretlidir. Hem, taamın
bereketini ve parmaklarından suyun akmasını herkes gö-
remiyor, yalnız eserlerini görüyor. direğin ağlamasını ise
herkes işitiyor. onun için fazla intişar etti.
Eğerdenilse
: “resul-i ekrem Aleyhissalâtü Vesselâ-
mın her hâl ve hareketini kemal-i ihtimam ile sahabeler
muhafaza ederek nakletmişler. Böyle mu’cizat-ı azîme,
neden on yirmi tarik ile geliyor? Yüz tarik ile gelmeliydi.
Hem, neden Hazret-i enes, Cabir, ebu Hüreyre’den çok
geliyor; Hazret-i ebu Bekir ve ömer az rivayet ediyor?”
E l ce vap
: Birinci şıkkın cevabı, dördüncü İşaretin
üçüncü esasında geçmiş. İkinci şıkkın cevabı ise:
nasıl ki insan bir ilâca muhtaç olsa, bir tabibe gider;
hendese için mühendise gider, mühendisten nakleder;
mesele-i şer’iye müftüden haber alınır ve hakeza... öyle
de, sahabe içinde, ehadis-i nebeviyeyi gelecek asırlara
ders vermek için, ulema-i sahabeden bir kısım, ona ma-
nen muvazzaf idiler, bütün kuvvetleriyle ona çalışıyorlar-
dı. evet, Hazret-i ebu Hüreyre bütün hayatını hadisin hıf-
zına vermiş; Hazret-i ömer siyaset âlemiyle ve hilâfet-i
kübra ile meşgul imiş. onun için, ehadisi ümmete ders
vermek için, ebu Hüreyre ve enes ve Cabir gibi zatlara
itimat edip, ondan rivayeti az ederdi. Hem, madem sıd-
dık, sadûk, sadık ve musaddak bir sahabenin meşhur
âlem:
dünya.
aleyhissalâtü vesselâm:
salât ve
selâm onun üzerine olsun.
asır:
yüzyıl, çağ.
bereket:
bolluk, hayırlılık, Allah
vergisi.
ehadis:
hadisler, Peygamber Efen-
dimizin sözleri.
ehadis-i Nebeviye:
hadis-i şerif-
ler, Hz. Peygamber tarafından söy-
lenen sözler.
esas:
asıl, temel, dip, kök.
hadis:
Hz. Muhammed’e ait söz,
emir, fiil veya Hz. Peygamberin
onayladığı başkasına ait söz, iş
veya davranış.
hakeza:
bunun gibi, benzeri.
hanîn-i ciz:
kuru hurma direğinin
ağlayıp inlemesi.
hendese:
geometri, mühendislik.
hıfz:
ezberleme, koruma.
hilâfet-i kübra:
en büyük halife-
lik, Hz. Peygamberin vekilliği, İs-
lâm devlet başkanlığı.
intişar etmek:
yayılmak, dağıl-
mak.
itibarıyla:
bakımından, özelliğiy-
le.
itimat etmek:
güvenmek.
kemal-i ihtimam:
son derece, dik-
kat, özen ve titizlikle.
kesretli:
pek çok.
külliyet:
bütünlük, genellik.
manen:
manevî olarak.
mesele-i şer’iye:
şeriatla ilgili me-
sele.
misal:
örnek, numune.
mu’cizat-ı azîme:
büyük mu’ci-
zeler.
mu’cize:
peygamberler tarafından
ortaya konmuş olağanüstü hâl ve
hareketlerin her biri.
mu’cize-i mâî:
suyla ilgili mu’cize.
mu’cize-i taam:
yemek, yiyecek-
le ilgili mu’cize.
muhafaza etmek:
korumak, sak-
lamak.
musaddak:
tasdik edilmiş, doğru-
lanmış.
muvazzaf:
vazifeli, görevli.
müftü:
fetva veren, il ve ilçelerde
din işlerine bakan ve dinî mesele-
o
n
d
okuzuncu
m
ekTup
| 226 | Mektubat
lerle ilgilenen görevli kimse.
mütevatir:
yalan söylemekte
birleşmelerini aklın kabul et-
meyeceği bir topluluğun ver-
diği haber, böyle bir toplulu-
ğun senedin başından sonu-
na kadar yine kendileri gibi
bir topluluktan rivayet ettik-
leri sahih hadis.
nakletmek:
aktarmak, anlat-
mak.
nev:
tür, çeşit.
Resul-i ekrem:
çok cömert,
kerim ve Allah’ın insanlara bir
elçisi olan Hz. Muhammed.
rivayet:
bir haber, söz veya
olayı nakletme, aktarma.
sadık:
doğru, sadakatli, dost-
luğu ve bağlılığı içten olan.
sadûk:
çok sadık, doğru.
Sahabe:
Peygamberimiz Hz.
Muhammed’in mübarek yü-
zünü görmekle şereflenen ve
onun sohbetlerine katılan
mü’min kimse.
sıddık:
çok doğru, çok dürüst.
sır:
bir şeyin veya işin dikkat,
tecrübe ve yetenek ile anlaşı-
labilen en zor ve en ince yanı.
siyaset:
devlet idaresi; devlet
işlerini düzenleme ve yürüt-
me sanatıyla ilgili görüş veya
anlayış, devlet idaresi ile ilgili
esaslar.
şık:
kısım, seçenek.
taam:
yemek, yiyecek, aş.
tabip:
doktor, hekim.
tarik:
yol; hadisin geliş kanalı.
ulema-i Sahabe:
Sahabeler-
den âlim olanlar.
ümmet:
Hz Peygambere ina-
nıp onun yolundan gidenler,
Müslümanlar.
zat:
kişi, şahıs, fert.
