Bir yazarın olayları yorumlaması, olayları kendi bilgi ve kültür havuzu penceresinden aktarması ile hayat bulur. İyi bir yazar bu yorumlara, spekülasyon ve manipülasyonları dahil etmez. İlk uçak düştüğünde, bir kazadır diye düşünmüş, spekülasyon ve manipülasyona mahal vermemek için, aklımdan bu konu ile ilgili bir yazı yazmayı geçirmemiştim.

Ama çok yakın zamanda aynı benzer iki kazanın üst üste yaşanması ile ilgili yapılacak yorumlar, artık spekülasyon ve manipülasyon kapsamının dışına çıkar; istatistik biliminin de içinde olduğu bir çok bilim dalının alanının içine doğru yayılır.

Türkiye’de ortalama her yıl bir adet askerî uçak kazası olduğu söylenebilir mi? Bu aşağı yukarı mümkün. Yanlışsam askerî kaynaklar düzeltebilirler.

Yaptığım inceleme neticesine göre, ülkede üst üste yakın zamanlı, meselâ üç ay arayla iki askerî uçak kazası hiç yaşanmamış gibi. Basın haberleri arasında internette biraz baktım ben rastlayamadım. Ülkemizde bir yılda askerî uçak kaza oranı yılda bir ise; bunun istatistik bilimindeki gün açısından karşılığı 1/360’dır. Günde ortalama yirmi askerî uçak havalandığını düşünsek bu oran 1/360 x 20= 1/7200’dür. Yani, bir yıl boyunca havalanan her 7200 uçaktan biri düşmektedir. Farklı günlerde, meselâ iki gün arayla arka arkaya iki uçağın düşme ihtimali ise gün açısından 1/360 x 360= 1/129600’dür. Arka arkaya farklı iki günde havalanan uçaklar bakımından iki uçağın düşme ihtimali 1/7200 x 1/7200 = 1/51840000’dir. Yani istatistik bilimi açısından yakın zamanda havalanan iki uçağın düşme ihtimali elli bir milyon sekiz yüz kırk binde bir ihtimaldir. Bu oran bize istatistik biliminin iki uçağın birbirine çarpıp düşmesini, ardından birkaç gün sonra diğer bir uçağın bu olayın düşmesini istatistikî açıdan reddediyor. İstatistik bilimine göre bu olaylar, bir uçak kazası olamaz. 

İstatistik bilimine bize sunduğu bu güzel imkânlar için teşekkür ediyoruz. Peki, bu olaylar kaza değilse nedir? Sabotaj mıdır? Birileri bu uçakları düşürerek Türkiye’ye bizim bilmediğimiz bir mesaj mı vermeye çalışıyor, kulağımızı mı çekiyor; yoksa “Duracağın yeri iyi bil, güç hâlâ bizde” mi demek istiyor?  

Bilindiği üzere, Körfez Savaşı ve ABD’nin Bağdat’ı işgali sırasında Irak uçaklarının yazılımlarının kitlenerek yerden dahi havalanamadıklarına dair basında bir çok bilgi paylaşılmıştı. Yani, bir uçağın yerde ya da havada yazılımını yapanlar tarafından etkisiz hale getirilebileceği askerî açıdan bir sır değil. Hatta, bir çok Aselsan mühendisinin, bu savaş uçaklarımızın yazılımlarını millîleştirme projeleri üzerinde çalışırken intihar süsüyle öldürüldüğü iddiaları da kamuoyunda uzun süre konuşulmuştu.

Bu yakın zamanda iki uçak düşmesinin, Süleyman Şah Türbesi operasyonunun hemen sonrasında meydana gelmesi, bazı güçlerce “Ayağınızı denk alın, fazla hayale kapılmayın” mesajı verilmesi olarak algılanabilir mi? İşin uzmanları, ilk olayın bile bir sabotaj olduğunu anlayabilir, ama akabindeki ikinci olay, ihtimal şıkkını ortadan kaldırarak; yorumu uzmanların elinden alıp herkesin gözünün içine sokuyor. 

Kamuoyu, pilotlarımızı kaybettiğimiz bu uçak kazalarının sebepleri ve akıbeti hakkında yetkililerden aydınlatıcı bilgi bekliyor.