Anayasanın ilk 4 maddesiyle ilgili tartışmada asıl üzerinde durulması gereken, ama kimsenin gündeme getirmediği husus, Türkiye Cumhuriyetinin niteliklerini sıralayan 2. madde ile başlangıç kısmındaki “Atatürk milliyetçiliği” ifadesi.
Bu konuyla ilgili olarak “Müflis Proje Kemalizm” ismiyle çıkan kitabımızda şunları yazmıştık:
Anayasanın resmî ideolojiden arındırılması bağlamında “Atatürk milliyetçiliği” denilen “slogan”ın da tartışılması lâzım. Nedir Atatürk milliyetçiliği? Kişiye izafe edilen bir milliyetçilik anlayışı olur mu? Farz-ı muhal, olsa bile, bunu devletin temel belgesine esas kabul etmek, gerçek demokrasi anlayışıyla bağdaşır mı?
Bu, Demirel’in de katıldığı ve ilginç görüşler serd ettiği bir tartışma. Demirel, yıllar önce bir zamanların kafatasçı uygulamalarını ve “Güneş-Dil Teorisi” gibi denemeleri hatırlattığımızda, Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı için şu değerlendirmeyi yapmıştı:
“Atatürk’ün şoven milliyetçi olduğu kesin. Milliyetçiliği bir miktar şovendir. Türkçülüğü ileridir. Bizim anladığımızdan daha koyu bir Türkçülüktür bu.” (Köprü, Eylül-1988; İslâm Demokrasi Laiklik, s. 143)
Tartışmanın katılımcılarından biri olan Özdemir İnce, anayasanın başlangıç kısmından “Atatürk ilke ve inkılapları, milliyetçiliği ve medeniyetçiliği” ifadelerinin yer aldığı kısmı aktararak, “Ben kendi adıma, başlangıç bölümünün anayasadan çıkarılmasını kabul edebilirim. O bölüm olmasa da olur diyorum” diye yazdı. (Hürriyet, 7.4.2010)
Ardından, “Gerçekte Atatürk milliyetçiliği yoktur” diyen tarihçi Yılmaz Öztuna, konuya, Atatürk’ü sahiplenen bir açıdan yaklaşarak, “Bu kavramda ısrar etmek aynı zamanda Atatürk’ü 1938’de öldürmek teşebbüsüdür” ifadesini kullandı. (Türkiye, 10.4.2010)
Daha sonra, milliyetçi entelektüel camianın önde gelen isimlerinden Mustafa Çalık da, “Atatürk milliyetçiliği safsatadır” derken, referans olarak “Atatürk’ün ahirete göçtüğü gün yürürlükte olan anayasa”yı gösterdi ve “O anayasanın hiçbir yerinde Atatürk ilke ve inkılapları ibaresi, Atatürkçülük lâfzı, Atatürk milliyetçiliği yoktur” dedi.
“Kişi kültüne dayalı hukuk olmaz” ifadesiyle, meselenin son derece önemli bir boyutunu daha vurgulayan Çalık, daha önce de MHP’yi, 18 Nisan 1999 seçimi sonrasında DSP ile koalisyon ortağı olduğu günlerde, “Türk milliyetçiliğini Atatürk milliyetçiliğine dönüştürmeyin, yani Kemalizme teslim olmayın” diyerek ikaz etmişti.
Ama MHP bu ikaza kulak vermedi. Ve bedelini 2002 seçiminde bir kez daha Meclis dışı kalarak ödedi...
(Devam edelim.)