Bu iki maddeyi değerlendirirsek; VUK.10 md.sinde geçen kanuni temsilcilerin vergi ödevlerini yapmamaları durumunda mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınmayan vergi ve buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı belirlenmiştir. Dolayısıyla kanuni temsilcinin şahsi malvarlığına gidileceği hüküm altına alınarak “kusura dayalı sorumluluk” yüklenmiştir. 6183 sayılı Kanun’un mükerrer 35. maddesinde ise tam tersi şekilde “kusursuz sorumluluk” yani müteselsil sorumluluk yüklemektedir. Bu da şirket ortaklarıyla aynı derecede borçlardan sorumlu demektir. Ve amme alacaklarında öncelikli durumu geçmektir kanuni temsilci ve ortaklar olarak. Bunun ayrımına vardıktan sonra uygulamada görülen bazı durumlara değinelim.

Kanuni Temsilci ya da Ortaklar kusurlu olmadığı halde zamanaşımına takılmış ya da vergi cezası ödemek durumunda kalan kanuni temsilcinin, ödediği miktarı, kusurlu olan kişi ya da kişilere “rücu etme hakkı” mevcut olup bu hakkını hukuk mahkemesine başvurarak arayabileceklerdir. Kanuni temsilcilerin şirketten ayrıldıklarından sonra ticaret sicilinden kayıtlarını usulüne uygun olarak ilân etmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde adlarına yıllar sonra şirketin vergi borçlarından dolayı ödeme emri düzenlenmesiyle karşılaşmaları kaçınılmaz olacaktır. Ne yazık ki ödeme emri ve tebliğ edilmeden yapılan tüm işlemler yürütmeye aykırı olup bir takım mağduriyetler doğurmaktadır örneğin; şirket ortağının yada kanuni temsilcinin kişisel banka hesabına bloke konulması, ticari itibarın zedelenmesi gibi durumlar kaçınılmaz olmaktadır.

Şirketin vergi borcu nedeniyle şirket ortağı veya kanuni temsilcisine başvurabilmek için öncelikle şirket hakkındaki takibat sonuçlandırılmalıdır. Şirket hakkında takibat yapılırken şirket adına ödeme emri düzenlenmeli, bunlar usulüne uygun doğru kişiye tebliğ edilmeli, şirket hakkında malvarlığı araştırması yapılmalı ve öncelikle şirketin vergi borcunun şirketin malvarlığından tahsiline gidilmelidir. Ancak şirket hakkında malvarlığına rastlanılmaması durumunda şirket ortağı/kanuni temsilcisinin sorumluluğuna başvurulmalıdır. Şirket hakkındaki takibat sonuçlandıktan sonra kanuni temsilci/ortak adına başlayacak takibat ödeme emri ile başlanmalı düzenlenen ödeme emrinden sonra, idare tarafından şirketin kanuni temsilcisi/ortağı hakkında malvarlığı araştırması yapılabilecek malvarlığına rastlandığı takdirde haciz işlemi tesis edilmelidir.

Haciz işleminden sonra elde edilen malvarlığı satılarak şirketin borcu tahsil edilmeye çalışılmalıdır. İdare yukarıda saymış olduğumuz şirket ve kanuni temsilci/ortak hakkındaki takip sırasına dikkat etmelidir. Yapacağı her bir işlemi kanuna uygun yapmalıdır. Uygulamada ki bu aksakların giderilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde yargının iş yükü artacak, ve idarenin elde edeceği gelire bir türlü ulaşılamayacaktır. Şirket temsilcisi olmadan önce mutlaka bir 3568 sayılı yasa ile yasal bir statüye sahip olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavirin bilgisine danışarak Kanuni Temsilci olmaya karar verilmelidir kişi ya da kişiler. Sorumluluklarının bilincinde olmalıdır aksi halde cezai müeddiyelerle karşı karşıya kalabilir. Tüm okurlara faydalı olması temenlisiyle…

KAYNAKÇA: VUK10-AATUHM MÜKERRER 35 VE 35 MD.