Esasen, bugünkü mânâda ilk gazete, 1631’de Fransa’da La Gazette ismiyle piyasaya sürülmüştür. Türkiye’de ise, 1831 yıllarında II. Mahmut devrinde, Takvim-i Vekayı çıkar. Ne var ki, 1794’lerde, Fransız İhtilâli başlarında, İstanbul’da, Fransız sefareti nezaretinde Fransızca gazetelerin basıldığı biliniyor. Aslında basın-yayın mevzuunu biraz daha gerilere, matbaanın icâdına kadar götürmemiz gerekiyor. Osmanlıda ilk matbaa III. Ahmed Devrinde 1726’da kuruldu. Avrupa’da bu tarih 1440’tır. Ülkemizde, 1567’lerde Ermenice, İbranice, 1627’lerden sonra, Rumca kitaplar basılır, dağıtılır. Matbaanın Osmanlı devletine geç girmesinin iki temel sebebi vardır:
1- İktisadî yönü: Hat ve el yazmacılığı dolayısıyla yazıdan tezhibine, kâğıt ahrarlamasından cildlemesine ve sair unsurlara kadar büyük bir “yazma” sanayi var. 100 binler geçimini bu yolla temin ediyor. Ve asırların birikimi, alışkanlıkları, önyargıları mevcut.
2- Cehâletten kaynaklanan dini yanlış anlama ve yorumlama.
Batı’da, matbaa icad edildiği günlerde, Osmanlılarda gerileme zaten ilk nüvelerini toprağa atmıştı! Gerileme sadece “askerî ve ekonomik” sahada değil, hemen hemen her alanda hüküm sürüyordu. Eğitimde, ilimde, askeriyede, âile yapısında olduğu gibi, dinde de yanlış anlama ve sathî yorumlar da nüksetmeye başlamıştı. Yoksa matbaanın geçikmesi sebebi “din” hele İslâm dini hiç değildir.
Daha sonra matbaa fetva ile gelebildi. Demek ki, engel dini olsaydı, fetva verilememesi lâzımdı.
Türkiye’de 1824’lerde İzmir’de Fransızca bir gazete çıkar. Ceride-i Havadis ise, 1840’larda İngiliz Wiliam Churcihil tarafından yayınlanır.
1860’ta Agâh Efendi, ilk özel teşebbüsle Türkçe gazete Tercümen-ı Ahval’i Osmanlıya maleder. 1861’de Şinasi, Tasvir-i Efkâr’ı, 1866’da ise okama-yazması kıt olan Filip Efendi, Muhbir’i; Ali Raşid ile 1868’de Terakki’yi ve yalnız başına yine Vakit’i çıkarır. Mecmâ-ı Ârif de onundur.
 -Devam edecek-