Ramazan

Besmele, hayatın ayrılmaz bir parçası

“Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla” (Fatiha, 1/1)

Besmele, Kur’ân-ı Kerim’de bir tek âyet olmasına rağmen 114 defa nâzil olmuştur. Bu âyet kısaca “Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla başlarım, Rahman ve Rahim olan Allah’tan yardım dilerim” anlamına gelir. Ancak lâfzullah ile birlikte Allah’ın Rahman ve Rahîm isimlerini içine alan bu âyeti bir tek cümleye sığdırmak ne mümkün. Çünkü Rahman, Allah’ın Celâl sıfatlarına, Rahim de Cemâl sıfatlarına baktığı, aynı zamanda bütün sıfatlarla nitelenen Allah lâfzını barındırdığı için Besmeleyi anlamak, Allah’ın bütün isimlerini bilmeyi gerektirir. Peygamberimizin (asm) hayatından ve mübarek sözlerinden anlıyoruz ki, Besmele bir mü’minin hayatının ayrılmaz bir parçasıdır.

Her hayırlı işe Besmele ile başlamak sünnettir. Çünkü Besmele, bize Allah’ı hatırlatır. Su içerken Besmele çeken bir insan, suyun Allah’ın bir rahmeti olduğunu düşünür. Suya muhtaç olan insan, onu gönderenin Allah olduğunu bilir. Yemek yerken Bismillah diyen bir insan da, midesini yaratanın, midesinin açlık çığlıklarını, duâlarını duyanın ve ona cevap verenin ‘Rahman ve Rahim olan Allah’ olduğunu hisseder. Kısacası, Kur’ân ve Peygamberimiz (asm) her mübah ve hayırlı işi yapan bir insanın besmele çekmeyi bir âdet haline getirmesini ister. Ama bu adet asla ülfete dönüşmemeli, her Besmele çekildiğinde şuurlu bir şekilde Allah düşünülmeli.

Besmelede büyük, tükenmez bir kuvvet vardır. Besmele çeken bir insan bu gücü içinde, tâ kalbinin derinliklerinde hisseder. Bu dünya bir çöldür. İnsan ise bir yolcudur. Üstelik aciz, fakir, zayıf, güçsüz bir yolcudur. Bu dünya çölünde bir çok düşmanımız vardır. Hastalıklar, musîbetler, felâketler peşimizi bırakmaz. İşte Besmele, insana bu gibi durumlarla karşılaştığında büyük bir güç verir. Çünkü “Bismillahirrahmanirrahim” diyen insan bilir ki, onun Rahman ve Rahim olan bir Rabbi var. O sonsuz şefkati ve sevgisiyle aciz, fakir, zayıf, muhtaç olan insanlara yardım eder. Varlığını onlara hissettirir. Üzüntü ve kederlerini sevince çevirir. “Bismillaharrahmanirrahim” diyen bir kimse, “Allahım! Ben aciz ve fakirim. Acz ve fakrıma sınır yok. Senin yardımın olmasa ben ihtiyaçlarımı gideremem, düşmanlarımdan emin olamam. Esirgeme yardımını üzerimden” der.

Besmele çeken bir insan şöyle düşünür: Bu sonsuz kâinatı şenlendiren, karanlıklı varlıklara ışık veren, hadsiz ihtiyaçlar içinde kıvranan yaratıkları terbiye eden Allah’ın rahmetidir. Bütün kâinatı insanın yardımına koşturan o rahmettir. O rahmet insanı ebediyete mazhar eder, Allah’a dost ve muhatap eder. İnsan yaratılış itibariyle sonsuzluğu ister, arzular. İnsanın içindeki bu sonsuzluk arzusunun ateşini ancak sonsuz rahmetin tecellisi olan Cennet söndürebilir. O halde Besmele çeken bir insan, cenneti bahşetmeye gücü yetecek olan Allah’a dayanır, emellerini, isteklerini sadece O’na arz eder.

Yrd. Doç. Dr. Atilla YARGICI

21.08.2009