|
Kabir suâli, sadece ruha mı, yoksa ruh ile birlikte cesede mi yapılacaktır? Şayet cesede yapılacaksa, cesedin tamamına mı, yoksa bir bölümüne mi yapılacaktır? Ceset denince ne anlaşılmalıdır?
Ehl-i Sünnetin görüşü, sorgulamanın ruh ile birlikte cesede yapılacağı şeklindedir. Tek başına ruha yapılmayacaktır.
Ceset ile ilgili olarak da aşağıdaki yorumlar yapılmıştır.
Her ruhun bir cesedi vardır. Ruhun kendisi, eskimez, yıpranmaz, yaşlanmaz. Ancak, beden bir sene boyunca, büyük oranda değişmektedir. Bir sene önceki bedenle bir sene sonraki beden arasında büyük fark ve değişim meydana gelmiştir. Bedeni ayakta tutan ruh ise bâkî kalmıştır. Ölüm ânında bu ayrılış bedenin tamamında ve bir çırpıda meydana gelmektedir. Bu hızlı ve topyekûn ayrılış ruhun bekasına zarar vermemektedir. Ruh, beden ile ayakta durmaz; beden ruh ile ayakta durmaktadır. Ruh bizzat kâim ve dâimdir. Beden, bozulup dağılsa da ruhun hayatı devam eder. Hem beden, ruhun evidir, elbisesi değildir.1
Ruhun elbisesi, bir derece sabit, ruhun inceliğine ve hafifliğine uygun bir şekilde bir kılıf ve dünyadaki cesedine benzeyen, ancak maddî olmayan bir bedeni vardır. Öyle ise ölüm ânında ruh bütün bütün açıkta kalmaz. Sorgulama esnasında ruh bu misâlî bedenini giyecektir ve sorgulama buraya yapılacaktır.2
Kabir suâli, bizim kabre koyduğumuz cesede değil, ruhun misâlî bedenine vâkî olacaktır. Suâl esnasında, vücudun çekirdeği hükmünde olan asıl zerreye (=acbüzzeneb, asıl vücut) bu sorgulamayı idrak edip cevap verecek kadar bir canlılık verilecek; nimet ya da azabı idrak ettirmek için ruh iâde edilecektir.3 Suâl, ruh ve cesede birlikte vaki olacaktır.
Kabirdeki hayat mertebesi bizim anladığımız ve yaşadığımız şu hayat mertebesi ile aynı olmadığı için, kabirdeki canlanma tabirini anlamakta zorlanıyoruz. Hayat mertebeleri bahsinde açıklandığı üzere, oradaki hayat bizim bu dünya hayatındaki standartlarımızdan farklı bir hayattır. Ruhun cesede gelmesinden de bu farklı şekli anlamak gerekmektedir. İnsanların kabre konulan cesedi, bir müddet sonra çürüyüp ayrışacak ve aslına dönecektir. Onu meydana getiren maddeler, elementler, ayrışacak ve aslı olan elementler haline dönecektir. Yani, şu ceset, kabirde kıyamete kadar bâkî kalmayacaktır. Halbuki kabir hayatı kıyamete kadar devam edecektir.
Dünyada bazı inanışlara göre cesetler, ölümün hemen ardından yakılmaktadır. Kabre konacak hiçbir şey kalmamaktadır. Bunlar kabir sualinden kurtulacaklar mı? Hayır. Demek ki, kabirde sorgulanan ceset kabre konulan cesetten farklıdır. Ceza veya mükâfatı kıyamete kadar tadacak olan beden, bizim kabre koyduğumuz bedenden farklı bir beden olacaktır. Bu mânâda ceset, kabre konulsun veya konulmasın, yakılsın yahut denize atılsın veya hayvanlar parçalasın, Allah’ın muâf tuttukları hariç, herkese suâl vâkî olacaktır. Kabirdeki sorgulama, o hayat standartlarına uygun şekilde olacaktır.
Kabir hayatını, yukarıda açıklandığı şekliyle herkes idrak edecektir. Bu suâllere cevap verebilmek ise, dünyadaki iman, yaşayış ve amele göre olacaktır. Ahirete inanmayan birisinin, “Ne olur ne olmaz, kazara ahiret geliverirse, ben yine de şu soruların cevabını ezberleyeyim ve sorulduğunda doğru cevap vereyim” demesinin bir kıymeti yoktur. Eğer ahirete inanmıyorsa, dünyevî bir bilgi olarak onu ezberlemiş olmanın faydasını görmeyecektir.
Dipnotlar:
1- Sözler, s. 477/478; 2- Sözler, s. 478; 3- Cisrî, Risale-i Hamidiye, s. 345-346, İbn-i Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim c.2, s.262, er-Razi, Mealimü Usulü’d-Din s.118, es-Sabuni, terc. Prof. Bekir Topaloğlu, Matüridiyye Akaidi s.185
|
