Tarihçe-i Hayat - page 1153

TAR‹HÇE-‹ HAYATI | 1153 fiAHIS B‹LG‹LER‹
Abdurrahman Ta¤i, yaklafl›k yirmi y›l kald›¤› Nurflin’de, insanlar› hakka davet etmek için büyük
bir gayret gösterdi. Vefat›ndan evvel a¤›r bir hastal›k geçirdi. Buna ra¤men hiçbir sünnet namaz›-
n› ihmal etmeden hepsini ayakta k›ld›. Gece ibadetlerini de ihmal etmedi. 1886 y›l›nda Nurflin’de
vefat etti ve buraya defnedildi.
ABDÜLMUHS‹N: Muhsin Alev 1944 senelerini takip eden y›llarda Konya’da Zübeyir Gündü-
zalp’in de içinde bulundu¤u bir gençlik gurubuyla beraber Risale-i Nur’lar› tan›yan bahtiyarlardan
biridir. Bediüzzaman Hazretleri ile ilk görüflmesi ise Afyon’da olmufltur. 1952 y›l›nda iki bin adet
Gençlik Rehberi risalesini bast›rmaktan dolay› suçland› ve Gençlik Rehberi mahkemesinde yarg›-
land›. Muhsin Alev mahkeme sebebiyle Istanbul’a gelen Bediüzzaman Hazretleriyle görüfltü ve
hizmetinde bulundu.
ABDÜLKAD‹R GEYLÂNÎ: Kadiriye tarikat›n›n kurucusu. 470’te (1077) Gilân eyalet merkezine
ba¤l› Neyf köyünde do¤an Geylânî’nin babas›, Ebu Salih Mûsa’n›n dindar bir kimse oldu¤u bilin-
mekle birlikte, devrin tan›nm›fl sufilerinden Ebu Abdullah Savmai’nin k›z› olan annesi Ümmü’l-Hayr
Emetü’l-Cebbar Fat›ma’n›n da kad›n velilerden oldu¤u kabul edilir. Küçük yaflta annesini kaybe-
den Abdülkadir, dedesi Savmaî’nin himayesinde büyür ve tahsiline devrin ilim ve kültür merkezi
olan Ba¤dat’ta devam eder. Orada, Ebu Galib bin Bak›llânî, Cafer es-Serrâc, Ebu Talib bin Yusuf gi-
bi âlimlerden hadis; Ebu Said Muharrimi, Ebu Hattab gibi hukukçulardan f›k›h, Zekeriya-i Tebrizî gi-
bi dilcilerden de dil ve edebiyat ö¤renimi görür. K›sa zamanda usul ve fürû ve mezhepler konu-
sunda genifl bilgi sahibi olur ve Ebu’l-Hayr Muhammed bin Müslim Debbas vas›tas›yla tasavvufa
intisap eder. Ba¤dat’a gitti¤i zaman mensup oldu¤u fiafiî mezhebini b›rakarak mizac›na daha uy-
gun gelen Hanbeli mezhebine giren Abdülkadir-i Geylânî, hayat›n›n sonuna kadar her iki mezhe-
be göre fetva vermifl, ancak yaflad›¤› dönemde Hanbelilerin imam› olmufl ve bundan dolay› ken-
disine “Muhyiddin” (dini ihya eden) ünvan› verilmifltir.
ABDÜLKAH‹R-‹ CÜRCANÎ: (ö.471/1078-79) Arap dil bilgini ve edebiyat nazariyatç›s›. Ortaça¤›n
önemli kültür merkezlerinden biri olan Cürcan’da do¤an Cürcanî, Arap dil bilgisini, meflhur âlim
Ebu Ali Farisi’nin ye¤eni ve talebesi Ebü’l-Hüseyin Muhammed bin Hasanü’l-Farisi’den okudu. Di-
lin bütün inceliklerine vak›f olan Cürcanî, dili özellikle nahvî bir “Arap mant›¤›” niteli¤inde ele al-
mas› sebebiyle flöhret buldu. Bu özelli¤iyle “‹mamü’n-nühat” (büyük dil bilgini) diye tan›n›r ve “Be-
lâgat fieyhi” ünvan›yla an›l›r. Cürcanî’nin belâgat konusundaki görüflleri, Kur’ân’›n i’caz› etraf›nda
gelifltirilen tart›flmalara dayan›r. O, kelâm ilminin önemli konular›ndan biri olan nübüvvet bahsini
do¤rudan ilgilendiren i’caz meselesi ile naz›m görüflünü dil aç›s›ndan ele al›p incelemifltir. Eserle-
ri: Esrarü’l-Belâgat; Delâilü’l-‹’caz; Risaletü’fl-fiafiye; Avamilü’l-Mi’e; Kitabül-Müktesid fi fierhi’l-‹zah;
Tetimme fi’n-Nahv; Kitab-› Tasrif.
ABDÜLMEC‹D NURSÎ: Abdülmecid Ünlükul (Nursî) 1884-1967. Bediüzzaman’›n kardefli, ‹flara-
tü’l-‹’caz ve Mesnevî-i Nuriye’yi Arapçadan Türkçeye çeviren mütercim.
Abdülmecid, 1884 y›l›nda Bitlis’in Hizan kazas›n›n ‹sparit nahiyesine ba¤l› Nurs köyünde do¤-
du. ‹lk e¤itimini burada ald›. Nurs köyünden sonra Arvas’ta e¤itimine devam etti. Buradan ayr›l-
d›ktan sonra (1900) Van’a gitti. Van’da kald›¤› on dört y›l, e¤itim sürecinde ayr› bir öneme sahip-
tir. Buradaki Horhor Medresesinde a¤abeyinin nezaretinde iki yüzü aflk›n talebe ile birlikte e¤iti-
mine devam etti. Özellikle Arap dili ve edebiyat› dal›nda çok büyük bir aflama katetti. Nitekim bu
sebepten dolay›d›r ki, Bediüzzaman ‹flaratü’l-‹’caz ve Mesnevî-i Nuriye eserlerinin Arapçadan ter-
cüme edilmesi iflini ona vermifltir.
Abdülmecid, Birinci Dünya Savafl›n›n bafllamas› üzerine Bediüzzaman’›n idaresinde savafla ka-
t›ld›. Abdülmecid, Ruslar›n hücumundan ve istilâs›ndan kurtulan baz› akrabalar› ile birlikte Van’-
dan ayr›larak Diyarbak›r üzerinden fiam’a gitti. Üç y›l burada kald›ktan sonra 1917 y›l›nda Diyar-
bak›r’a geri döndü.