İkinci sualiniz:
sahabe-i kiram hazeratına radıyalla-
hü anh denildiğine binaen, başkalara da bu manada söy-
lemek muvafık mıdır?
El cevap
: evet, denilir. Çünkü resul-i ekremin bir şi-
arı olan aleyhissalâtü vesselâm kelâmı gibi, radıyallahü
anh terkibi sahabeye mahsus bir şiar değil. Belki saha-
be gibi, veraset-i nübüvvet denilen velâyet-i kübrada bu-
lunan ve makam-ı rızaya yetişen eimme-i erbaa, Şah-ı
geylânî, İmam-ı gazalî, İmam-ı rabbanî gibi zatlara de-
nilmeli. Fakat örf-i ulemada sahabeye radıyallahü anh,
tâbiîn ve tebe-i tâbiîne rahimehullah, onlardan sonra-
kilere gaferehullah ve evliyaya kuddise sirruhu denilir.
Üçüncü sualiniz:
Başta müçtehidîn-i izam imamları
mı efdal, yoksa hak tarikatlerin şahları, aktapları mı ef-
daldir?
El cevap
: Umum müçtehidîn değil; belki ebu Hanife,
Malik, Şafiî, Ahmed ibni Hanbel, şahların, aktapların
fevkindedirler. Fakat hususî faziletlerde Şah-ı geylânî gi-
bi bazı harika kutuplar, bir cihette daha parlak makama
sahiptirler. Fakat küllî fazilet imamlarındır. Hem tarikat
şahlarının bir kısmı müçtehitlerdendir. onun için umum
müçtehidîn, aktaptan daha efdaldir denilmez. Fakat
eimme-i erbaa, sahabeden ve Mehdîden sonra en efdal-
lerdir denilir.
Dördüncü sualiniz:
(1)
n
øj
p
ôp
HÉ° s
üdG n
™n
e %G s
¿
p
G
’de hikmet
ve gaye nedir?
kutup:
Allah dostlarının (velîlerin)
en büyüğü, hakikat-i Muhamme-
dîye mazhar olan kişi.
küllî:
kapsamlı, büyük.
makam:
tabaka, manevî mevki.
makam-ı rıza:
memnunluk mer-
tebesi, rıza makamı.
Mehdî:
tevhidi esas alarak imanı
muhafaza edip İslâmiyeti hurafe-
lerden ve bid’alardan arındırarak
zamanın anlayışına göre yenile-
yecek olan âlim ve önder zat.
muvafık:
yerinde, uygun.
müçtehidîn:
ayet ve hadisler
başta olmak üzere diğer dini de-
lillerden hüküm çıkarma bilgi ve
kabiliyetine sahip olanlar; müçte-
hitler.
müçtehidîn-i izam:
büyük müç-
tehitler.
müçtehit:
içtihat eden, ayet ve
hadisler başta olmak üzere diğer
dinî delillerden hüküm çıkaran
büyük islâm âlimi.
örf-i ulema:
âlimler arasında ge-
çerli olan, âlimler arasındaki gele-
nek.
radıyallahü anh:
Allah ondan ra-
zı olsun.
rahimehullah:
Allah ona merha-
met eylesin.
Resul-i ekrem:
çok cömert, ke-
rîm olan peygamber, Hz. Muham-
med (
ASM
)
Sahabe:
Peygamberimiz Hz. Mu-
hammed’in mübarek yüzünü
görmekle şereflenen ve onun
sohbetlerine katılan mü’min kim-
se.
Sahabe-i kiram:
cömert, şeref
sahibi, temiz Sahabeler Peygam-
berimizi dünya gözüyle görüp
onun yolundan gidenler.
şah:
en üstün, bazı tasavvuf bü-
yüklerinin ünvanı.
Şah-ı Geylânî:
Şeyh Abdülkadir
Geylânî.
şiar:
işaret, nişan, İslâm’a sembol
olmuş iş ve işaretler.
tâbiîn:
Sahabelerden sonra gelen
ve onlardan ders almış Müslü-
manlar.
tarikat:
Allah’a ulaşmak için, şey-
hin gözetiminde müridin takip
edeceği terbiye usul ve yolu.
tebe-i tâbiîn:
Tabiîni görmüş ve-
ya onlardan ders almış Müslü-
manlar.
terkip:
sentez, birleştirme.
velâyet-i kübra:
en büyük velîlik;
tarikat berzahına uğramadan, za-
hirden hakikate geçen ve pey-
gamber mirasçılığından gelin velî-
lik.
veraset-i nübüvvet:
Peygamber
vârisliği, âlim ve velîlerin yolu.
zat:
sayılan, muteber kişi.
aktap:
kutuplar, büyük velî-
lerden zamanın en büyük
mürşidi olan kimseler, büyük
zatlar.
aleyhissalâtü vesselâm:
sa-
lât ve selâm onun üzerine ol-
sun anlamında Peygamberi-
miz Hz. Muhammed’in ismi
duyulunca söylenen dua.
binaen:
-den dolayı, bu se-
bepten.
cihet:
yön, taraf.
efdal:
en üstün; hünerliler, en
faziletliler.
eimme-i erbaa:
dört imam.
İmam-ı Azam Ebu Hanife,
İmam-ı Şafiî, İmam Malik,
İmam Ahmed bin Hanbel.(
RA
)
evliya:
Allah dostları, velîler.
fazilet:
erdem, iyi ahlâk, de-
ğer.
fevk:
üst, üzeri.
gaferehullah:
Allah onu ba-
ğışlasın.
gaye:
maksat, sonuç.
hazerat:
hazretler, kutlu in-
sanlar.
hikmet:
bilinmeyen nokta,
kâinattaki ve yaratılıştaki İlâ-
hî gaye fayda.
imam:
mezheple ilgili konu-
larda kendisine uyulan ve ön-
der olan kimse.
kuddise sirruhu:
İlâhî hik-
metten öğrendiği şeyler te-
miz uğurlu olsun.
1.
Allah sabredenlerle beraberdir. (Bakara Suresi: 153.)
Mektubat | 471 |
Y
irmi
Ü
çÜncÜ
m
ekTup
