-C-
CAMİÜ’L-EZHER:
10. yüzyılda Fatımîlerin kurduğu El Ezher Cami ve Üniversitesi, Mısır'ın en önemli
kültür merkezlerinin arasında yer alır. Bir zamanlar Türkiye’den binlerce öğrenciye evsahipliği yapan
bu külliye, şimdi sadece 200 kadar Türk öğrenciyi ağırlıyor. YÖK’ün despotik uygulamaları sonucunda
denkliği kabul edilmeyen bu üniversite Türkler için mahzuniyetin ifadesi olsa da İslâm dünyası için bir
Oxford olmayı sürdürüyor. El Ezher yabancıları bünyesine çekerken, Mısırlı gençler ise dünya devlerinin
okulları tarafından paylaşılamıyor.
CİHANABAD:
Şimdiki adı Delhi olan bu şehir Hindistan’ın başkentidir. Delhi nüfusunun dörtte üçünü
Hindular geri kalanını Müslümanlar oluşturur. Şehir, 13. yüzyıldan itibaren Kuzey Hindistan’da hüküm
süren birçok Müslüman Sultanlığının merkezi oldu. Bu konumu 1558’de İngilizlerin son Babürlü Sultanı
Bahadır Şah’tan idareyi teslim almalarına kadar sürdü. 1911’de İngilizler Hindistan’daki idare
merkezlerini daha önce bulunduğu Kalküta’dan buraya taşıdılar; 1947’de ise Hindistan devletinin
başkenti oldu.
-D-
DENİZLİ:
Denizli sanayisi ve ticareti çok gelişmiş olup, Türkiye’nin en hızlı kalkınan merkezlerinden
biridir. Said Nursî Hazretleri 1944 senesinde Denizli Hapishanesinde tutuklu olarak bulunmuştur. “Meyve
Risalesi” adlı eserini burada telif etmiştir. Bediüzzaman Said Nursî 1944 tarihinde yanındaki beraber
hüküm giydiği talebeleri ile birlikte beraat etmiştir.
DİCLE:
Güney Doğu Anadolu Bölgesinde akarsudur. 1900 km’lik uzunluğunun 523 km’si Türkiye
topraklarındadır. Dicle Nehri’nin başlangıç kesimi Ergani ve Maden Suyu adıyla bilinmektedir. Bu
kesimde dar ve derin vadiler içinde akmaktadır. Yaz mevsiminde suyu azalan Dicle Nehrinin Mart ve
Nisan aylarında karların erimesi sonucunda suları kabarmaktadır.
DİYARBAKIR:
Mezopotamya’nın kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 15.355 km2, nüfusu
1.364.209 dur. Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Siirt, Mardin, Urfa, Batman ve Adıyaman illeriyle çevrelenmiş
olan Diyarbakır ili, bölgenin tüm özelliklerini taşır. Bağlı 13 ilçe merkezi bulunmaktadır. Diyarbakır kent
merkezi 7 bin 500 yıllık bir geçmişe sahiptir. Tarihin her döneminde büyük uygarlıkların, kültürel ve
ekonomik hareketlerin merkezi olarak kabul edilen kent, birbirini izleyen 26 değişik uygarlığa beşiklik
etmiştir. M.Ö. 3000 yıllarında Hurrilerden başlayarak Osmanlılara kadar uzanan yoğun bir tarihî geçmişi
olan Diyarbakır’da yaşayanlar, dönemlerine ait izlerle kenti ölümsüzleştirmişlerdir. Bu eserlerin başında,
kuşbakışı bir kalkan balığını andıran biçimiyle kenti baştanbaşa kuşatan surlar gelir. Diyarbakır surları
uzunluk bakımından Çin Seddinden sonra dünyada ikinci, eskilik bakımından birinci sırada kabul
edilmektedir. Diyarbakır ilinde yüzey şekilleri oldukça sadedir. Çevresi yüksekliklerle kuşatılmıştır. Ortası
çukur bir havza durumundadır. Diyarbakır'da sert bir kara iklimi egemendir. Yazları çok sıcak geçer.
Ama, kış soğukları Doğu Anadolu da olduğu kadar şiddetli değildir.
-E-
ESKİŞEHİR:
İç Anadolu bölgesinin kuzeybatısında yer almaktadır. Kuzeyde Karadeniz, kuzeybatıda
Marmara, batı ve güneybatıda Ege Bölgesi ile komşudur. Eskişehir'in ilçelerinden Seyitgazi'nin küçük
bir bölümü Ege'nin, Sarıcakaya ilçesinin tümü ile Merkez ve Mihallıçık ilçelerinin bir bölümü Karadeniz
Bölgesinin etkisindedir. Ancak Eskişehir, coğrafî karakterini genellikle İç Anadolu bölgesinden alır.
Eskişehir ili, güneyden Afyonkarahisar'ın Emirdağ ve İhsaniye; güneydoğudan Konya'nın Yunak;
doğudan Ankara'nın Polatlı, Nallıhan ve Beypazarı; kuzeybatıdan Bolu'nun Göyük; batıdan Bilecik'in
Gölpazarı, Söğüt, Bozüyük ilçeleri ve Kütahya ile çevrelenmiş durumdadır. Risale-i Nur tarihinde Eskişehir
önemli bir yer tutar. Eskişehir Mahkemesi ve Bediüzzaman’ın şereflendirdiği mekânlar olarak Eskişehir
hakkında Külliyatın pek çok yerinde bahisler bulunmaktadır.
-F-
FIRAT:
Fırat Nehri, Türkiye’nin en verimli ve su potansiyeli en yüksek ırmağıdır. Toplam uzunluğu
2.800 km’dir. Türkiye sınırları içinde kalan bölümün uzunluğu ise 971 km’dir. Nehir üzerine Türkiye’nin
en büyük barajları inşa edilmiştir.
BARLA LÂHİKASI | 657 |
Y
ER
B
İLGİLERİ
