Milyon dolarlık reklâm anlaşmaları, yayın hakları, oyunculara ödenen astronomik bonservisler ve verilen maaşlar, büyük ve köklü kulüplerin Orta Doğulu, Amerikan, Rus ve Uzak Doğulu milyarderler tarafından satın alınması bu etkinin en çok göze çarpan sonuçları arasında.

Chelsea, Arsenal, Manchester United, Manchester City, Newcastle United, Leicester City gibi kulüpler yabancı iş adamları tarafından alınan ve şirketleşen kulüplere örnek olarak gösterilebilir. Artık kulüplerin gerçek sahibi taraftarlar değil, hissedarlar. Para kimdeyse son söz onun. Bu yeni düzen zenginlerin işine gelse de futbolun asıl kitlesi olan halk, bu durumdan oldukça muzdarip. 

Artan bilet fiyatları ve kulüp geleneklerine bağlı kalınmaması, insanları futboldan uzaklaştırıyor. Eskiden tribünler sadece maç seyredilen yerler olarak değil de daha çok insanların fikirlerini hürce haykırabildiği, bağımsız şekilde ‘kendi bölgelerini temsil eden’ takımlarına destek verdikleri bir platformdu. Ancak kulüplerin bu kültürü benimsemeyen ve tanımayan milyarderler tarafından satın alınmaya başlanmasıyla birlikte, bu gelenek de yavaş yavaş terk ediliyor.

İşte tam da bu noktada ‘sıradanlaşma’ başlıyor. Bu tekdüzelik, sektörün her yerine yayılmış durumda, ama elbette ki bu sıradanlığa başkaldıran birileri var.

Konuyu daha iyi anlamak adına İngiliz taraftar profilini biraz tanımamız gerekiyor. İngiltere’de futbol en büyük propaganda araçlarından birisiydi. İngiltere tribünleri haklarını arayan işçilerin seslerini duyurduğu en büyük platformlardan birisiydi. Takımlar oynadıkları maçlarda sadece takımı değil, aynı zamanda bulundukları bölgeyi ve o bölgenin insanını temsil ediyordu. Ancak endüstriyelleşmenin getirisi olan fahiş bilet fiyatları ve yöneticilerin taraftarları sindirmesi sebebiyle artık tribünler siyasî işlevini yitirmeye başladı.

2005 yılında Amerikan iş insanı Malcolm Glazer ünlü İngiliz devi Manchester United’ın hisselerinin yüzde 75’ini satın aldı ve kulüpteki tek karar mercii oldu. Takımlarının ele geçirildiğini ve artık temsil haklarının kalmadığını düşünen bir grup taraftar ise kendi takımlarını kurmak istediler. Böylece FC United of Manchester’ın kuruluşu gerçekleşmiş oldu. Glazer’ın takımlarını satın almasına sinirlenen anti-endüstriyel taraftarlar 2005 yılının Mayıs ayında iki kere halka açık olarak toplandılar ve kendi takımlarını kurma girişiminde bulundular. Takımın adı ilk başta FC United olarak belirlenmesine rağmen bu isim ‘fazla genel’ olması dolayısıyla İngiltere Futbol Federasyonu (FA) tarafından reddedildi. Bu sebeple kulübe bağışta bulunanlardan bir oylama yapması istenildi. 14 Haziran 2005 tarihinde yapılan oylama sonucunda kulübün isminin FC United of Manchester olması kararlaştırıldı.

22 Haziran günü Karl Marginson takımın antrenörü olarak görevine başladı. 4 gün sonra oyuncu seçmeleri yapıldı. 900 kişi seçmelere başvururken 200 kişi kulübün parçası olmak üzere seçilirken 17 tanesi A Takım’da oynamaya hak kazandı. Manchester United’ın eski forvetlerinden Charlie Mitten’ın yeğeni Jonathan Mitten FC United of Manchester’ın ilk transferi oldu.

5 Haziran 2005 tarihinde kulübün ilk üye toplantısı yapıldı. Bu toplantıda kulübün armasına, prensiplerine ve 11 kişilik yönetim kurulu seçimine yönelik oylama yapıldı ve kararlar alındı.

Lig serüvenine İngiltere’nin 10. kademedeki liginden başlayan FC United of Manchester, 3 sene üst üste küme atlayarak 7. lige kadar yükseldi. Günümüzde halen İngiltere lig sisteminde 7. sırada bulunan Kuzey Premier Ligi’nde boy gösteriyorlar. Amatör liglerde mücadele etmesine rağmen ortalama taraftar sayısının fazla olması sebebiyle kulüp medya ve halkın beğenisini kazanmıştır. Kuruldukları ilk sene kulüp ortalama 3000 seyirciyle amatör liglerdeki en yüksek 2. taraftar ortalamasını yakalamıştır.

Kulübün hali hazırda 2667 üyesi bulunmakta. Üye olmak için ayda 15 Pound’luk bir bedel ödeniyor. Ödenen bedel veya yapılan bağışlardan bağımsız, üye olan herkesin kulüp yönetiminde söz hakkı oluyor. Her üyenin 1 oy hakkı bulunuyor. Kulübün 11 kişilik yönetim kurulunun aldığı kararlar bütün üyelerin oylamasına sunuluyor ve buna kararlar uygulanıyor. Kulübün kuruluşundan beridir süregelen 7 maddelik bir manifestosu bulunuyor.

1- Yönetim kurulu kulüp üyeleri tarafından demokratik olarak seçilecek.

2- Kurul tarafından alınan kararlar üyelerin oylamasına sunulacak ve buna göre karar alınacak.

3- Kulüp yerel halkla güçlü bir bağ oluşturacak, herkes tarafından erişilebilir olmaya ve hiçbir kesime karşı ayrımcılık yapmamaya özen gösterecek.

4- Kulüp üyelik için uygun bir fiyat belirleyecek.

5- Kulüp futbol oynayan veya takımı desteklemek isteyen gençleri her daim teşvik edecek.

6- Kulüp fazla açıktan reklâm almamaya özen gösterecek.

7- Ne olursa olsun, kulüp her zaman kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kalacak.

Maddede belirtildiği gibi, kulüp sponsorluk anlaşmaları yapıyor, ama asla formaya sponsor ismi yazılmasına müsaade etmiyor.

Günümüzde saf ve temiz duygulardan uzaklaşan, sadece kazanmaya odaklanan, temsil ettiği yerel halktan giderek uzaklaşan futbol sektöründe FC United of Manchester gibi samimî örneklerin olması bize bir umut ışığı oluyor. Dileğimiz; yaşadıkları bölgenin ve insanların sorunlarına sırt çevirmeyen, sadece sportif başarı değil, aynı zaman da yerel topluma fayda sağlamayı da amaçlayan kulüplerin çoğalması…

Milyarderler kulüpleri satın alabilir, ama bizi satın alamazlar.