SOHBET İKLİMİ

Kur’ân tefekkürü emrediyor - NADİ AKSOY

İnsan tabiatı itibariyle öğrenmeye müştak, araştırmaya hırslı ve ilme âşıktır. İster ki eşyanın sırlarına vakıf olsun, kendince her şeyin iç yüzünü fark edebilsin.

İnsandaki bu hırs, meçhuliyet perdesini aralama hasreti onu düşünmeye sevk etmiştir. His ve şuura sahip olan hiçbir insan bundan müstesna kalamamıştır. Esasen bu, hayat hakikatinin insana verdiği bir haslet olmalıdır. Peki, kendini bilmeyen insanın kâinat hakkında böylesine derin bir inceleme arzusu taşıması mümkün mü? Elbette değil. İnsan öncelikle nereden gelip nereye sevk olunduğunu, esas hayat vazifesinin ne olduğunu düşünmelidir. Ancak böylelikle kalbi sükûna erer, ruhu tatmin olur. İnsan et-kemik gibi maddî unsurlardan meydana gelmediği için, aç kaldığı zamanki ıztırabının bir misli ruhunun bu tür hakikatlerden mahrum kalmasından ortaya çıkar.

Yüce Allah Kur’ân da insana, düşünmeyi (tefekkürü) emreder. Tefekkürün malzemesi ise kâinat kitabındadır. Kur’ânda tefekkürü emreden çok sarih ifadeler vardır ki bunlardan bazıları şunlardır.

“Bu insanlar devenin nasıl yaratıldığına, semanın nasıl yükseltildiğine, dağların nasıl dikildiğine, yerin nasıl yayıldığına bir bakmazlar mı?”(Ğaşiye 1720) âyetiyle, insan hem araştırmaya hem de göz önündeki âyetleri okumaya çağrılır. Yine Ankebut Sûresindeki bir âyette (20), insanın yeryüzünü dolaşıp, yaratılışın nasıl başlatıldığını düşünmesi istenir. Bakara Sûresindeki (164) âyetlerde bunlara ilâveten, gece ve gündüzün birbiri peşi sıra getirilmesi, denizler içinde gemiler yürütülmesinde, bulutların itaatkâr olarak yer ve gök arasında dolaştırılmasında büyük hikmetlerin bulunduğuna dikkat çekilir.

Kurân kâinatı okumamızı emrederken, insanların basit telâkki edebilecekleri hususları da dikkate sunmaktadır. “Bir de insan yediği şeylere baksın” (Abese 24), “İnsan neden yaratıldığına bir baksın” (Tarık 5)

05.09.2009