Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. (TEMSAN) Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü A. Kemal Güven kurumun dününü, bugününü ve geleceğini Yeni Asya’ya anlattı. Güven, dere ve nehir santrallerinin nasıl kurulacağını ve vatandaşa ne gibi katkıları olacağı hakkında bilgi verdi. Bu konuda yatırım yapmak isteyen vatandaşlara kurum olarak her türlü teknik desteği verdiklerini ifade eden Güven, konu ile ilgilenenleri kendileriyle temas kurmaya çağırdı.
TEMSAN Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü A. Kemal Güven,”Türkiye’de boşa akan bütün sularda çok fazla büyük paralar harcamadan elektrik enerjisi üretilebilecek. Böylece hem temiz ve yenilenebilir, hem de ucuz enerji potansiyeli değerlendirilmiş olacak” dedi.
*TEMSAN’ın kuruluş serüvenini anlatır mısınız?
TEMSAN (Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş.) 13.11. 1977 günü ve 7/10907 sayılı Bakanlar Kurulu kararı’na ek Ana Sözleşme ile kurulmuş ve 1977 yılında faaliyete geçmiştir. TEMSAN’ın Ana Sözleşmesine göre kuruluş amacı, elektrik enerjisi üretim ve dağıtımında kullanılan buhar ve su türbinleri, turbo ve hidro-jeneratör, buhar kazanları, güç transformatörleri, şalt teçhizatları ve elektrik motorları ile ilgili yatırımlar, imalat, montaj işleri yaparak, hidro elektrik santraller kurmak ve işletmeye almak üzere ticarî faaliyetlerde bulunmaktır. Şirketimizin Diyarbakır’daki Su Türbini ve Jeneratör Fabrikası ile Ankara’daki Orta ve Yüksek Gerilim Kesici-Ayrıcı Fabrikası üretimlerini sürdürerek millî ekonomiye katkılarını sürdürmektedir.
*Kuruluşunuzun ana amacı nedir?
Kuruluşumuzun ana amacı anahtar teslimi hidro elektrik santraller kurmaktır. Hidro elektrik santrallerin yanı sıra, yine anahtar teslimi pompa istasyonları ve trafo merkezleri yapmaktır. Şirketimiz anahtar teslimi esasına göre bireysel taleplere cevap verdiği gibi, aynı zamanda şirketlerin ve konsorsiyumların talepleri doğrultusunda hidro elektrik santralleri ile elektro mekanik teçhizatının projelendirilmesi ve imalatını, montaj ve hizmete alınması hizmetini vermektedir. Şirket fabrikalarında enerji dağıtımında kullanılan orta ve yüksek gerilim şalt cihazları da üretilmektedir. Trafo merkezlerinin inşa ve tesisleri yapılmaktadır.
Esasen bu şirket millî ekonomiye katkıda bulunmak için kurulan bir şirket. Bizim bütün amacımız yan sanayiyi geliştirmek ve millî ekonomiye katkıda bulunmak. TEMSAN’dan önce bu sektörün bütün teknolojisi yabancıların elindeydi. Böylece TEMSAN teknoloji transferini de gerçekleştirmiş oldu. Yan sanayi ürünlerinin kalitesinin artmasına katkıda bulunuyoruz. TEMSAN bu sektöre girerek, türbinleri yaparak büyük bir iç piyasa talebine cevap verdi. Yabancı firmaların gelirleri azaldı. Türkiye’nin yabancılara ödeyeceği döviz içeride kaldı. Bu sektörde ithalatın düşürülmesi konusunda önemli bir katkımızın oldu. Girdiğimiz ihalelerde fiyatları düşürüyoruz.
*Kurumunuzun millî ekonomiye katkısı hangi aşamada neler yapıyor, neler üretiyorsunuz?
Meselâ, Ankara’daki orta ve yüksek gerilim kesici-ayrıcı fabrikamız var. 2003 yılında bu fabrikamız sayın bakanımızın da talimatıyla küçük Hidro Elektrik Santralleri (HES) üretmeye başladı. Bu sayede ufak dağ köylerinde, kasabalarda ufak ufak akan sularda mikro HES’lerle elektrik üretimi sağlandı. 2003 yılında AR-GE çalışmalarına başlayan TEMSAN şu anda tamamı kendi üretimi olan 7 farklı mini ve mikro HES’i hazır durumda. Bunlar 3 kw Banki Türbini, 8 kw Banki Türbini, 10 kw Pelton Türbini, 16 kw Banki Türbini, 37 kw Francis Türbini, 41 kw Banki Türbini, 100 kw Boru Tipi Türbin olmak üzere hazır durumdadır. Bunlar tamamen bitmiş vaziyette. Anahtar teslimi kuruluma hazır. Kişi eğer isterse, bir akar suyu varsa, her hangi bir yerde yeter ki aksın. Bize gelip müracaat ettiği takdirde, biz onlara her türlü teknik yardımı yapıyoruz.
*Diyelim ki, vatandaş sizden bu türbini alıp kurdu. Ürettiği elektrik enerjisini interkonnekte sisteme bağladı. Ancak ürettiği elektrik enerjisinin çok az bir kısmını kullandı. Sisteme fazladan verdiği enerjinin parasını tahsil edebilme imkânı var mı devletten?
Vatandaş, dere ve nehirlerde ürettiği elektirik enerjisini interkonnekte sisteme bağlamayabilir. Ürettiği elektriği kendisi kullanabilir. Sisteme bağlandığı andan itibaren sisteme verdiği elektirik enerjisini başka bir yerde kullanma imkânı var. Meselâ bir dağın başında bir köyde santrali kurdu. Ama fabrikası Ankara’nın göbeğinde. Sisteme verdiği elektriği Ankara’daki fabrikasında kullanma imkânı var. Yani vatandaş kendi fabrikasında ürettiği kadar elektrik kullanabilir. Diyelim ki vatandaş santrali kurdu. Kendi evinin elektrik ihtiyacını karşıladı. Fazla elektriğini interkonnekte sisteme vererek devlete satabiliyor. Bu Enerji Kanunu ile ilgili bir mesele. 200 kw’a kadar olan üretimler için devletin 10 yıla kadar alım garantisi vermesi söz konusu. Kanun, Meclis gündeminde. Bu kanun çıktığı zaman bütün sorunlar aşılacak. Türkiye’de boşa akan bütün sularda çok fazla büyük paralar harcamadan elektrik enerjisi üretilebilecek. Böylece hem temiz ve yenilenebilir, hem de ucuz enerji potansiyeli değerlendirilmiş olacak. Yani “Su akar, Türk bakar” sözü tarih olacak.
*Türkiye’ye bu konuda vermek isteğiniz mesaj nedir?
Asıl vatandaşlarımız bu konuda bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmeli. Sanayici ve iş adamlarımıza bu konuda sonuna kadar yardımcı oluyoruz. Kendi elektriklerini üretip kendi fabrikalarında kullanmak isteyen sanayicilerimiz, uygun yerlerde kuracakları santrallerle hem kendilerine, hem de ülkeye katkıda bulunacaklardır. Biz AR-GE çalışmalarında üniversitelerle çalışıyoruz. Sanayicilerimize de gereken desteği veriyoruz. Onlara AR-GE desteği de veriyoruz. Yeter ki bizimle temasa geçsinler.
| 
