|
Kaçak ve kalitesiz akaryakıtı belirlemeye dönük ulusal markerın (işaretleyici) markerda mükemmeli yakalamak için çok kapsamlı testler yapılıyor. Alınan bilgiye göre, Eylül ayı itibariyle büyük ölçeklerde üretimine başlayacak ulusal marker için Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından dağıtım şirketlerinin akaryakıt türlerinden numuneler alınarak çeşitli testler uygulanıyor.
Yapılan testlerde, markerın bütün akaryakıt türleriyle harmanlanarak etkileşime girip girmediğine, akaryakıtlardan ayrıştırılıp ayrıştırılmadığına ya da motor üzerine etkileri olup olmadığına bakılıyor. Buna göre, akaryakıtlarla uyumlu olan ve yakıtın niteliğini bozmayacak ulusal marker, çıplak gözle görülemiyor ve kimyasal tepkime vermiyor. Saha ölçümlerinde ön hazır gerektirmeyen markerın tehlikeli atığı da bulunmuyor. Test numunesi alındığı tanka tekrar yüklenebilecek ve kullanıcı ve çevre için güvenli olan ulusal marker, suda çözünmüyor.
Toksik olmayan, kararsız bileşenler içermeyen ve uzun süre molekül kararlılığına sahip olan ulusal markerda en ilginç nokta ise yakıtlara eklenecek miktarın milyonda bir birimden düşük olması. Bu da tüm Türkiye genelinde 2007 yılı için 20 ton ulusal markerın yeteceği anlamına geliyor. Saha kontrol cihazları ile sahada basit ve kolayca kullanılabilen markerın cihazlar ile bir dakika içinde ölçümü tamamlanabiliniyor. Laboratuvarda yüksek hassasiyete sahip farklı yöntemle çalışan referans cihazlar ile de kesin konsantrasyon tayini yapılabiliniyor.
Türkiye’ye kaçak yollardan giren akaryakıta marker ilâve edilmesi yakıtın yasal bir nitelik kazanmasına yol açıyor. Bu yüzden markerın taklit edilememesi ve formülünün çözülememesi büyük önem taşıyor. Özel güvenlik tedbirleri ile üzerinde çalışılan ulusal marker kopyalanması mümkün olmayan şekilde üretiliyor. Akaryakıta eklenmiş olan ulusal markerın yakıtlardan, organik çözücüler asit ve bazlar kullanılarak eklendiği ayrıştırılamadığından, kopyalanamıyor ya da taklit edilemiyor.
Akaryakıta, rafineri çıkışında, gümrük girişinde, sanayide yan ürün olarak ve diğer şekillerde üretilen akaryakıta ise ticarî faaliyete konu edilmeden önce eklenecek ulusal markerın, laboratuvar boyutlarındaki üretimleri tamamlanırken, orta ve büyük ölçekteki üretimler için ise tüm şartlar belirlendi. Kaçak akaryakıtın yasal olanından ayrılmasını sağlamak için yasal ürüne katılan bir işaret ile bu işaretin varlığını algılayan cihazlardan oluşan sistemi kapsayan ulusal marker, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun yaptığı işbirliği protokolü kapsamında TÜBİTAK tarafından 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle üretimi tamamlanarak uygulamaya geçecek.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
TÜBİTAK’ın marker üretimi ardından rafineri dağıtım ve ihrakiye (gemilere ve uçaklara akaryakıt ikmalı yapan) şirketlere yıllık tüketimleri göz önüne alınarak en fazla 1 milyonda 1 kg kadar marker, tutanakla teslim edilecek. Bu şirketler kendi tesislerinde kurdukları enjeksiyon araçları ile rafineri çıkışında ve gümrükten girişlerde akaryakıtı işaretleyecek. Böylece Türkiye çapında dolaşıma giren akaryakıtın kaynağı bilinecek. Üretilen markerin nitelikleri, numune alımı, ve akredite laboratuvarlarda analizi gibi konularda eğitimden geçirilmiş sertifikalandırılmış personel tarafından da İlgili lisans sahibi tüzel kişiler tarafından ulusal marker eklenmiş akaryakıt içerisinde yeterli şart ve seviyede ulusal marker olup olmadığının kontrolü, ülke çapında kontrol cihazlarıyla markerlerin denetimleri yapılacak. İçinde marker bulunmayan akaryakıtı bulanan taşıt ve tesislere mühürleme yapılacak yakıtlara el konulanacak ve ilgililer hakkında cezai işlem uygulanacak.
| 
