|
Amerika’nın Irak Savaşı’yla ilgili olarak bugünlerde okuduğum İngilizce bir kitap var:
Fiasco!
Türkçesi Fiyasko...
Pulitzer ödüllü Amerikalı bir meslektaşımın yazdığı kitabın bir iki yerinde, Türkçeden de aşina olduğumuz bir deyiş geçiyor:
“Elinde yalnız çekiç varsa, senin gözüne her şey çivi gibi gözükür.”
Başkan Bush yönetimini Irak Savaşından dolayı eleştirirken kullanıyor bu deyişi. Belki daha doğrusu, “Ben her şeyi bilirim!” kibriyle elde silah her şeyin yapılabileceğini sanan Yeni Muhafazakâr kliğin Irak’la ilgili büyük yanlışlarını sergilerken çekişle çivi deyişini anımsatıyor.
Washington’daki bu klik, Amerika’nın askeri üstünlükle her şeyi yapabileceğini, topla tüfekle dışarıdan demokrasiyi, rejim değişikliğini dayatılabileceğini sandı.
Ama olmadı.
Pandora’nın Kutusu böyle açıldı, kötülükler ortalığa öyle saçıldı ki, şimdi herkes çok pahalıya mal olan acı bir faturayı ödemeye devam ediyor.
Mıntıka temizliği nedir, bilir misiniz?
Ben askerlikten bilirim.
Kışlada yapılır.
Erat, her sabah vakti erkenden, kıyıda köşede kalmış ne varsa, cigara izmaritinden başlayarak toplar temizler.
Emir demiri kestiği için kışlada kolaydır bu temizlik...
Ama böyle bir düzeni, yani kışla düzenini sivil hayatta sağlamak öyle sanıldığı gibi kolay değildir. Çünkü toplumun yapısı farklıdır, toplumsal ilişkiler karmaşıktır. Bir emirle, bir komutla, bir düdükle, yani mıntıka temizliği mantığıyla istenen değişim olmaz, düzen sağlanmaz.
Tarihte ‘zorun rolü’nden, tepeden dikte edilen değişimlerden bazı örnekler akla gelebilir tabii. Ama o örnekler aynı zamanda tarihin bazen çok kanlı, bazen çok kepaze, bazen ikisini de kapsayan sayfaları olduğu da malumdur.
Tarihin bu sayfalarını, biliyorum, bugün bile Aydınlanma adına, Atatürkçülük adına, ulusalcılık adına, Kızılelmacılık adına Türkiye’ye örnek göstermeye çalışan aymazlar maalesef hâlâ var. Mıntıka temizliği mantığıyla askeri siyasete müdahaleye çağırmaya devam ediyorlar.
Beklentileri darbe!
Sanki bu yol hiç denenmedi.
27 Mayıs, 12 Mart, 12 Eylül darbeleri bu ülkede sanki olmadı. 12 Eylül askeri yönetiminin bu ülkeye giydirdiği deli gömleğiyle demokrasinin, hukuk devletinin kolu kanadı bu ülkede sanki kırılmadı. İdamlar, işkenceler, siyaset yasakları sanki yaşanmadı.
Hepsi yaşandı.
Ve bütün bunlarla Türkiye’de ne yazık ki daha büyük çatışma ve cepheleşmelerin tohumları ekildi. Siyaset normal rayından saptırıldı. Demokratik hukuk devleti daha beter geciktirildi.
Bu acıların olumsuz sonuçlarını bugün de yaşamaya hâlâ devam ediyoruz. Ama bu iflah olmaz aydınlanmacı, ulusalcı, Kızılelmacı takım, yirmi birinci yüzyılda bir kez daha aynı oyunun peşindeler.
Darbe çığırtkanlığı yapıyorlar.
Askercilik oynuyorlar.
Eski, kötü alışkanlıkları yani...
Oyuna gelebilir mi asker?..
Sanmıyorum.
Genelkurmay’daki devir teslim törenini izlerken bu konuları düşündüm.
Yeni Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın sert konuşması kafamda bazı soru işaretlerine yol açmadı değil.
Büyükanıt Paşa, askerin siyasetle ilgisi yoktur, olmamalıdır derken, bir doğruyla birlikte demokrasinin bir temel ilkesini de belirtmiş oldu.
Ama bununla yetinmedi.
Aynı zamanda asker ve siyaset konusunda öylesine geniş alan tarifi yaptı ki, böylece birçok can alıcı konu askerin yetki alanına sokulabilir. Asker “Anayasal görevim!” diyerek, siyasî otoritenin ya da hükümetin yetkili olduğu bazı önemli konulara el atabilir.
Diliyorum, böyle bir şey olmaz.
Ve rejim normal rayında yürür.
Bu ülkenin ihtiyaç duyduğu en son şey asker-sivil çatışmasıdır, krizdir, siyasal gerginliktir çünkü... Bu ülkede aş ve iş sorununun çözülmesi için kesinlikte gereksiz olan tek şey varsa, o da siyasî istikrarsızlıktır çünkü...
Milliyet, 31 Ağustos 2006
| 
