TBMM Genel Kurulu'nda HDP'nin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız hakkında verdiği, başta Soma ve Ermenek olmak üzere maden kazalarıyla ilgili gensoru önergesinin gündeme alınıp alınmayacağı görüşmelerine başlandı. 

Görüşmelerde grubu adına söz alan HDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkcü, konuşmasına, Soma ve Ermenek ile ilgili Osmanlı Türkçesi ile başladı.

Kürkcü, şunları kaydetti:

"Bu boş işlerle bizi uğraştırıyorsunuz. Aslında bizim ecdadımızın lisanı değildir, bizim ecdadımız böyle konuşmaz. Osmanlı sülalesi ve onların memurları konuşur. Şimdi 'ecdadın dili' diye bize bunları söylüyorsunuz ama bizim ecdadımız göçebe Türkmenler, göçebe Kürtler, Türkiye'nin dört bir yanındaki rençber, çoban, amele insanlardır."

Bakan Yıldız'ın istifasını istediklerini ve bununla ilgili elle tutulur sebepleri olduğunu ifade eden Kürkcü, Yıldız'ı, madenlerdeki sosyal cinayetlerden birinci derecede sorumlu tuttuklarını söyledi.

Yıldız'ın bakanlığı  ve AK Parti hükümetleri döneminde Türkiye'nin 100 bin çalışan başına ölümlü iş kazasında  Avrupa'da birinci, dünyada 3. sırada olduğunu belirten Kürkcü, bunun bile başlı başına bir sorumluluk, bir hicap ve bir istifa nedeni olduğunu savundu.

Kürkcü, Yıldız'ın 17 Aralık yolsuzluk sürecinin zeminini hazırlayan temel ilişkiyi de kurduğunu iddia etti.

Yıldız'ın, Ermenek'te 18 işçinin ölümünden sonra  istifayı düşündüğü ve bunu hükümete götürdüğü şeklinde söylemi olduğunu hatırlatan Kürkcü, şunları kaydetti:

"Anladığıma göre Başbakan sizi ikna etti. Ben size diyorum ki ikna olmayın. Bakın siz eğer bir insani, ahlaki bir adım atabilirseniz bugün partinizi kuşatan büyük manevi erozyon karşısında belki de ona siz yeni bir hayatiyet kazandırabilirsiniz. İnsan olarak sizin de belki Türkiye'ye bu işçi ölümlerini mazur gösterilemeyeceğinin bir nişanesi olarak yapacağınız bir davranış, atacağınız bir adım atabilir. O yüzden biz istifanızı talep ediyoruz. İşçilerin haklarının korunması için istifanızı istiyoruz, Türkiye'de adalete ve siyasete ahlakın egemen olması için istifanızı istiyoruz."

"Rödevans şirketleri ve hükümet aşırı kazanç elde etmeye yönelmiştir" 

MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay da Soma ve Ermenek'te meydana gelen kazalar ve ardından bölgede yaşanan gelişmelerde iktidarın ve onun bakanlarının sorumluluğu olduğunu savundu. 

"Sorumluları bulup çıkaracağız" diyen iktidarın aksine sorumluları saklama çabası içinde olduğunu ileri süren Akçay, "Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı çok büyük bir vebal altındadır. Hükümet bütün sorumluluğuna rağmen, 'sorumluluktan nasıl sıyrılırım' telaşındadır" dedi.

Madenlerle ilgili iktidarın her süreçte yetkili olduğunu, ancak hiçbir sorumluluk almadığını bunun traji komik bir durum olduğunu belirten Akçay, "Yetkiniz var, aynı zaman da sorumluluk altındasınız. Sorumluluğunuz yokmuş gibi davranamazsınız" ifadelerini kullandı.  

İşçilerin usulsüzlüklerin olduğu maden ocaklarıyla ilgili Başbakan'a, ilgili bakanlara mektuplar yazdıklarını, şikayette bulunduklarını, ama hiç kimsenin buna ilişkin girişimlerde bulunmadığını söyleyen Akçay, "Rödevans şirketleri ve hükümet el birliği ile aşırı kazanç elde etmeye yönelmiştir. Bir işbirliği var, 'kazanalım, işçi sağlığı ve güvenliği ne olursa olsun' anlayışıyla" diye konuştu. 

"Bakan Çelik'e teşekkür ediyorum"

CHP Manisa Milletvekili Hasan Ören ise grubu adına yaptığı konuşmada, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in Genel Kurul'da yaptığı konuşmada maden ocaklarında işverenin aşırı üretime yöneldiğinden bahsettiğini belirterek, bu görüşün kazaların sorumlularından birinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olduğunu ortaya koyduğunu ileri sürdü. 

Bakan Çelik'e teşekkür eden ve bir bakanın sözleriyle bir başka bakanın yaptığı yanlışı ortaya çıkardığını ifade eden Ören, maden şirketlerinin aşırı üretime yönelmenin önlenmesinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca sağlanabileceğini savundu. 

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül döneminde, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu'nun madenlere ilişkin araştırma raporu hazırladığını hatırlatan ve kürsüden raporu gösteren Ören, bu rapordaki önerilerin dahi hayata geçirilmediğini söyledi. Ören, "2011 yılından bu yana siz, Sayın Cumhurbaşkanı'nın görevlendirdiği Devlet Denetleme Kurulu'nun raporunu ciddiye mi almadınız, yoksa cumuhurbaşkanlığı makamını da içinizdeki tartışmalarda, o günkü cumhurbaşkanını muhalefet olarak, paralel yapı olarak görüp de bu söylediklerine mi inanmadınız?" diye konuştu. 

"Yanlış anlamaya mahal vermemek için açıklamaya gerek duydum"

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'de Ören'in kendisiyle ilgili sözleri üzerine yerinden söz aldı. Çelik, şunları kaydetti:

"Konuşmamı yaparken CHP grubundan bazı arkadaşlar, 'taşeron uygulamasına son vereceğiz' diye ifade ettiniz diye bir söylemde bulundular. Bunun üzerine ben de aynen şu ifadeleri kullandım; biz geçtiğimiz dönemde, yakın dönemde hangi işlerin alt işverene verileceğiyle ilgili bir düzenleme yaptık. Bu Meclis'ten geçti dedim. Maden Kanunun da ise taşeron uygulamaları, rödevansa verilen madenler bir daha taşerona verilemeyecek. Özel sektör eğer işletmesini almış ise özel sektör işletme ruhsatını alan da alt işverene veremeyecek. Dolayısıyla hem çıkardığımız kanunla taşeron uygulamaları disipline edilmiş bulunuyor, hem de Maden Kanunu'nda yapılacak uygulamalarla disipline edilecek dedik. 

Diğer konu ise aşırı üretim var mı? Var. Bunu daha önce de söyledik, burada da ifade ettim. Aşırı üretim söz konusu ise bununla ilgili yeni plan ve teknolojinin kullanılmasıyla bu aşırı üretim yapılabilir, planlananın üzerinde üretim yapılabilir.  İşveren burada, 'ben iki yıl önce üretim yapacağım' diyorsa, ona göre teknolojiyi, yatırımı, üretim planını Bakanlığa sunması gerekiyor şeklinde ifadem oldu. Yanlış anlamaya mahal vermemek adına böyle bir açıklamayı gerekli buldum."