Emanet, güven duyulan kişiye, korunması amaçlı teslim edilen şey olarak tanımlanır.
Emanetin zıddı ihanettir. Emanete sahip çıkmak, önemli bir ahlaki erdemdir. Peygamber Efendimiz (asm): “Münafığın alâmeti üçtür: Konuştuğunda yalan söyler, kendisine bir şey emanet edildiğinde ihanet eder, söz verdiği zaman sözünde durmaz.”
(Buhârî, Vesâyâ, 8; Müslim, Îmân, 107) hadisi ile bu durumu ifade etmiştir.
Emanet, bütün peygamberlerin ortak sıfatıdır. Hak yolun davetçisi güvenilir olmak durumundadır.
Emanet konusuyla alakalı şu ayet bizleri uyarmaktadır; Biz emaneti, göklere, yere ve dağlara teklif ettik de onlar bunu yüklenmekten çekindiler, (sorumluluğundan) korktular.
Onu insan yüklendi. Doğrusu o çok zalim, çok cahildir. (Ahzâb, 33/72)
Birçok alim, insanın yüklendiği emanetin ne olduğunu araştırmışlar. Emanet kavramının akıl, sorumluluk, kulluk yapma, Kur’an, düşünme yeteneği, irade, kendini bilme, vicdan, iman, farzlar olabileceğini belirtelim.
Mevlana Hazretlerine göre bu emanet aşk, Üstadımız Hazretlerine göre de ene olabilir. Yine Efendimiz (asm):
“Size iki şey bırakıyorum; onlara temessük etseniz necat bulursunuz: biri Kitabullah / Kur’an, biri Âl-i Beytim.” (Tirmizî, Menâkıb: 31; Müsned, 3:14, 17, 26) buyurmuştur.
Üstadımız Hazretleri, emanet konusunda; “Hem hiç kabil midir ki, Hâkim-i Bilhak, Rahîm-i Mutlak, insana öyle bir istidat verip, yer ile gökler ve dağlar tahammülünden çekindiği emanet-i kübrâyı tahammül edip, yani küçücük, cüz’î ölçüleriyle, san’atçıklarıyla Hâlıkının muhit sıfatlarını, küllî şuûnâtını, nihayetsiz tecelliyâtını ölçerek bilip; (Onuncu Söz, Onbirinci Hakikat) diye devam etmektedir.
Yine Lem’alarda; “Senin vücudun ve âzâ ve cihazatın, senin mülkün değildir. Sen onları yapmamışsın, başka tezgâhlardan satın almamışsın. Demek başkasının mülküdür.”
diye ifade ederek, insanın bir emanetçi olduğunu vurgulamıştır.
Beden, ruh, kalp, eş, evlat, mal, mülk, ahlak, ömür, fani dünya, din birer emanettir. İnsan, yaratılmışların en şereflisi olarak, bu emanetlere sahip çıkmalı ve her daim şu şekilde.
“Yâ Rab, kusurumuzu affet. Bizi kendine kul kabul et. Emanetini kabzetmek zamanına
kadar bizi emanette emin kıl. Âmin” demeli ve O’ na (cc) yalvarmalı.
(Bizim Aile Temmuz 2024 sayısından alınmıştır.)