Araştırmacı-yazar Beşir Ayvazoğlu: “Yahya Kemal, bir çeşit altın kapıdır, anlamasını ve almasını bilenlere”
Araştırmacı-yazar Beşir Ayvazoğlu, “Yahya Kemal ile tanıştığınız zaman sadece şiirle tanışmıyorsunuz. Itrî şiirini okudunuz zaman doğrudan doğruya Osmanlı Musıkisiyle ve Türk Musıkisiyle karşı karşıya gelmiş oluyorsunuz. ‘Süleymaniye’de Bayram Sabahı’nı okuduğunuz zaman da Mimar Sinan, Süleymaniye, Selimiye yani Osmanlı Mimarisi ile temasa geçiyorsunuz.” dedi.
İstanbul Fetih Cemiyeti’nde gerçekleşen, “İki şehirli bir şair” tanımlamasının ev sahipliği yaptığı konferansta konuşan, “Eve Dönen Adam” kitabının yazarı Ayvazoğlu, “Yahya Kemal’in ‘Akıncılar’ isimli şiirinin atmosferi evimizin atmosferine çok uygundu, çünkü annem kış gecelerinde Sivas’ta, kitap okurdu. Hâlâ annemin okuduğu kitaplar kütüphanemde durur.” diye konuştu.
Türkiye’de Yahya Kemal üzerine en kapsamlı araştırmaları yapan ve müstakil bir “Yahya Kemal Ansiklopedisi” hazırlayan, araştırmacı-yazar Beşir Ayvazoğlu, 1 Kasım 1958’de vefat eden ünlü şairi, İstanbul Fetih Cemiyeti’nin organize ettiği “Eve Dönen Adam, Yahya Kemal Beyatlı” isimli konferansta anlattı.
Ayvazoğlu, 1 Kasım 1958’de vefat eden ünlü şair hakkında, Tevfik Fikret, Cenab Şahabeddin, Ahmet Haşim gibi isimler yerine Yahya Kemal’in konuşulmasının sebebinin, yaklaşık 2 yüz yıldır yaşanılan kimlik krizi hakkında doğru sorular sorması ve bu sorulara doğru cevaplar vermesi olduğunu belirterek, ünlü şairin kritik bir dönemde önemli bir misyonu üstlendiğini söyledi.
Kimlik krizini aşmak
Yahya Kemal’in, 1923 öncesinin yok sayıldığı bir zamanda etkili olduğunu aktaran Ayvazoğlu, şöyle devam etti: “Fakat kavgacı olmayan bir muhalefetle kültürde sürekliliğin önemini vurgulamıştı. Türk tarihinin ve kültürünün bir özeti olarak gördüğü İstanbul’da odaklanan şiiri ve düşüncesi, Osmanlı kültürüyle Cumhuriyet devrinde inşa edilmek istenen kültür arasında köprüler kurarak, kimlik krizini aşmaya çalışanlar için sağlam bir tutamak oldu.” Ayvazoğlu, sahip olduğu kültürle halkın kültürü arasında farklılıklar olduğunu, Yahya Kemal’in bunun sancısını yaşadığını ve yazdığı şiirlere yansıttığını söyledi.
Kendi kültürümüzün dünyasına girdiğin altın bir kapı
Beşir Ayvazoğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Üsküdar şiirlerini okuduğunuz zaman Üsküdar, ‘Aziz İstanbul’u okuduğunuz zaman Tarihî Yarımada, kültür, yaşama tarzı, duyuş tarzını öğreniyorsunuz. Yani Yahya Kemal, bir çeşit altın kapıdır, anlamasını ve almasını bilenlere. Onun altın kapı ile alâkalı hikâyesini de çok önemsediğimi belirtmek isterim. Dokuz yıl yaşadığı Paris’te siyaset bilimi okumuş, modern Fransız şiiriyle tanışmıştı. ‘Ev’e Birinci Dünya Savaşı yaklaşırken yeni bir şiir, tarih, vatan ve millet anlayışıyla döndü ve modern Türk şiirinin doğuşunda etkin bir rol oynadı. Yahya Kemal’in bu anlamda anlattığı anafordan çıkışla, o da benim için bir altın kapı oldu yani kendi kültürümüzün dünyasına girdiğim, altın bir kapıdır.”
AA