Resmî rakamlara göre Türkiye’de yılda üretilen 44 milyar ekmekten 4 milyarı israf ediliyor. Özellikle turizmin yoğun olduğu bölgelerde her gün römorklar dolusu ekmeğin çöpe gittiği biliniyor.
Bu hesapla satın aldığımız her on ekmeğin birini çöpe atıyoruz. Günlük zararımız 3 milyon Türk lirasına yakın. Bu israfın Afrika ülkelerinde açlık ve kıtlığın pençesindeki insanları pekâlâ doyurabileceği ifade ediliyor.
Japonlar gibi hiç ekmek yemeyen milletler olmakla birlikte ekmek israfı ülkemizde olduğu gibi bütün dünya ülkelerinde yaygındır. Bununla beraber fazla satın aldığımızdan ‘çöpe gidebilir’ kaygısıyla -kilo almayı da göze alarak- gerektiğinden çok yiyerek yaptığımız ekmek israfını hesaba katmıyoruz.
NEDEN İSRAF EDİYORUZ?
Konuyu biraz daha açacak olursak ekmek israfının sebepleri olarak şunları söyleyebiliriz.
- Halkımızın midede hazmı güç olmasına rağmen taze ve sıcak ekmek yeme arzusu, çok zaman ihtiyaçtan fazla ekmek satın alma alışkanlığı, ekmeği bölerek, kabuğunu kopararak yenmesi ve bir süre bekleyen ekmeğin bayatladı diye tüketilmemesi.
- Toplu tüketim yerleri olarak hastane, resmî daireler, yatılı okul ve özellikle askeriyede ekmek tahsis miktarının fazla olması.
- Ekmek kalitesinin düşüklüğü. Bazı fırınlarda maliyeti düşürmek amacıyla kalitesiz hammadde, vasıfsız işçi, yetersiz teknoloji ve bilgi eksikliği dolayısıyla kalitesiz ekmek üretimi.
- Yerel yönetimlerin ihtiyaçtan fazla fırın açılmasına izin vererek sözde rekabeti teşvik ederek ekmek fiyatlarının ucuz olabileceği şeklinde hatalı davranışları dolayısıyla atıl kapasite-haksız rekabet ve kalitesiz üretime sebep olmalarıdır.
VARLIK VE YOKLUKTA
“Sabah kahvaltıda taze ekmekte mi yiyemeyeceğiz, hem ekmek dediğin kaç kuruş ki?” diyebilirsiniz.
Ancak insan olmak, varlıkta da, yoklukta da israf etmemeyi gerektirir.
Nihayetinde üretim de tüketim de amaç değildir. Her ikisi de ihtiyacı karşılayacak kadarla sınırlı tutulmalıdır. Unutmayalım mülk onundur, emaneten kullanıyoruz.
Her şeyde olduğu gibi ekmek de ihtiyaç kadar tüketilmeli, fazlası israftır. İsraf ise haramdır.