Ülkemiz sanayisinin en önemli ihtiyacının nitelikli ‘ara eleman’ olduğu vurgusunu yıllarca duyarız. Peki, ülkemizin ara elaman ihtiyacının kısa sürede giderilmesi mümkün müdür?

MESLEK VE TEKNİK LİSELER ÇARE OLABİLİR Mİ?

Bendeniz bidayette endüstriye “ara eleman” yetiştiren bir meslek lisesinden mezun oldum. Çalışma alanımız atölyedeki tezgâhımız ile sınırlıydı. Kabloları tahta tezgâha döşeyerek ‘vaviyen’ elektrik bağlantısını temsili şekilde yapardık, ancak bir bina inşaatına bunu nasıl adapte edebileceğimizi hiçbir zaman öğrenemedik.

Maalesef şu anki durum bundan pek farklı değil. Meslek liselerinde temrinlik eğitim çalışması kapsamında gençler duvar örer, kalıp yapar, fayans döşer. Yıkar tekrar yapar. Ancak bu işlerin tamamı bir inşaata nasıl adapte edilir bunu bir türlü öğrenemez. “Benim oğlum bina okur, döner döner yine okur” mantığıyla çok çalışılmasına rağmen verimli ve yararlı olunamadığından bir türlü netice alınamaz. Kalifiye ara elaman yetiştirilemez.

TEKNİK LİSELER NE YAPAR?

Bir teknik ve meslek lisesinin internet sitesini inceledim. Bakınız öğretmen ve teknisyen desteğiyle eğer fırsat verilirse bu öğrenciler piyasada hangi işleri yapabilirler:

Görüntü ve ses sistemleri kurulum tamir ve bakım ve imalat işlemleri, aydınlatma sistemleri bakım onarım ve imalat işlemleri, kompanzasyon kurulumu takibi, güvenlik kameraları ve mobesse sistemleri kurulumu ve bakımı, boya badana ve tamirat işleri, duvar ve yer seramiği döşemesi, ısı, ses ve su izolasyonu (yalıtım) yapımı ve imalatı, binalarda yapılacak küçük onarım ve tadilat işleri, kalıp tasarım ve imalat işlemleri, araç takip sistemleri kurulumu ve yapımı, elektrik tesisatı imalat taahhüt ve bakım ve onarımı, kapı doğrama imalatı, konferans salonu kurulumu ve donatımı, yönlendirme tabelaları imalat ve montajı, spor malzemeleri (kale direği, basketbol ve voleybol direkleri imalatı), merdiven korkulukları, küpeşte, pencere korkulukları, pencere, kapı imalatı, ihata duvar imalatı, (metal, beton, tel çit), bilgisayar laboratuvarı kurulumu ve toplanması, bakım ve onarımı, program yazılımları, web tasarımı, internet ağı döşeme ve montajı, araç bakım ve onarımları, araç fren test işlemleri, araç kaporta, boya ve pasta cilalama işlemleri, araç oto elektrik aksamları bakım ve onarımları.

SU AKSIN, AMA TÜRK BAKMASIN

Düşünün şimdi! Kamu kurumlarının tamamı yukarıdaki iş ve hizmetlere sürekli olarak ihtiyaç duyar. Söz konusu işler için her kamu kurumu önemli bir bütçe ayırır.

Bu iş ve hizmetlerin en azından bir kısmı neden meslek liseleri marifetiyle yaptırılmaz? ‘Su akar, Türk bakar’ özdeyişine uygun şekilde bu okullar, piyasadan ve sanayiden yıllar yılı neden uzak tutulur?

Üstelik tüm kamu kurumları ‘istisna’ kapsamında bu okulların döner sermayelerinden ihalesiz mal ve hizmet satın alabilir, iş yaptırabilir, ancak her nedense bu imkândan okulların ‘sıra ve masa ihtiyacı’ dışında pek yararlanılmaz.

Bu okulların döner sermayesine giden kaynağın bir kısmı eğitim hizmetlerinde kullanılmak üzere Hazine’ye gönderilir. Bir kısmı öğrencilere dağıtılır. Öğrencilerin piyasada deneyim ve nitelik kazanması ise para ile ölçülemeyecek kadar önemlidir. Devletin ihtiyacı ise daha nitelikli ve problemsiz şekilde görülür. Yani, kâr içinde kâr…

VALİ VE KAYMAKAMLARA BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR

Meslek liselerinin sanayi ile işbirliğinin geliştirilmesi ve kamu kurumlarının söz konusu ihtiyaçlarının en azından bir bölümünün meslek ve teknik liselerin döner sermayelerine gördürülmesi noktasında özellikle vali ve kaymakamlara büyük görev düşüyor. İl ve ilçelerdeki okulların teknik ve mesleği envanteri çıkarılıp kamu kurumlarının ihtiyaçları ile irtibatlandırılmalıdır. Gerekirse il ve ilçelerde ‘tespit ve takip komisyonları’ kurulmalıdır.

Meselenin özü şu: Başta belediye, il özel idaresi ve üniversiteler olmak üzere kamu kurumlarının mal ve hizmet temini ile makine ve inşaat bakım onarım ihtiyacının en azından bir bölümünün, 4734 s. Kanunun ‘istisna’ ve 22/d hükümleri çerçevesinde söz konusu teknik meslek liseleri marifetiyle yerine getirilmesi öğrencilerin temrinlik eğitim giderlerini azaltacak, teknik ve mesleki okul öğrencilerini sanayiye kanalize edecektir. Bu meyanda nitelikli ve eğitimli ‘ara eleman’ ihtiyacı giderilerek hem yerel kalkınmaya hem de ülke gelişimine katkı sağlanacaktır.