15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından cumhuriyet başsavcılıklarınca hain darbe teşebbüsü ve Gülen Hareketi yapılanmasına yönelik çok sayıda soruşturma açıldı.

Soruşturmaların tamamlanmasının ardından ülke genelinde açılan çok sayıda davada, aralarında eski generallerin de bulunduğu sanıklardan hesap soruluyor.

Karara bağlanan darbe teşebbüsü davalarında 147 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 173 kişi ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Ömür boyu hapis cezası verilenler arasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a suikast girişimini planlayan ve timi yöneten eski tuğgeneral Gökhan Şahin Sönmezateş, Özel Kuvvetler ekibinin başındaki eski binbaşı Şükrü Seymen, Muharebe Arama Kurtarma (MAK) timinin başındaki eski binbaşı Taner Berber ve eski başçavuş Zekeriya Kuzu da bulunuyor.

Darbe girişimi davalarının yanı sıra cuntacılara direnmek isteyen polisleri engelledikleri ve halkın direncini kırdıkları iddia edilen sanıkların yargılandığı bazı dosyalarda da ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis cezası kararları çıktı. 

15 Temmuz darbe girişimine ilişkin dosyaların yanı sıra Gülen Hareketinin il yapılanmalarına yönelik davalar da bir bir sonuçlanmaya başlarken, aralarında eski vali, belediye başkanı, rektör ve kaymakamların da bulunduğu sanıklar değişen oranlarda hapis cezalarına çarptırıldı.

Darbe girişimi ve Gülen Hareketinin yapılanmasına yönelik devam davalardan bazılarında da karar aşamasına yaklaşıldı.

Darbe girişimine ilişkin ilk karar Erzurum'da çıkmıştı 

15 Temmuz darbe girişimine ilişkin ilk karar, Erzurum'da verildi. 

Erzurum'daki davada, darbecilerin sözde "sıkıyönetim komutanları atama listesi"nde adı "Erzurum Sıkıyönetim Komutanı" olarak geçen dönemin Erzurum Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı kurmay albay Murat Koçak ve eski Harekat ve Asayiş Şube Müdürü kurmay binbaşı Murat Yılmaz "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.

Suikast timine ceza yağdı

15 Temmuz darbe teşebbüsü sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik suikast girişimi ve 2 polisin şehit edildiği saldırıya ilişkin davada, Özel Kuvvetler, Sualtı Taarruz ve MAK ekiplerinden oluşan sanıklardan 31'i 4'er, 3'ü birer kez ağırlaştırılmış müebbet, biri 4, biri 3, 4'ü ise birer defa müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Davada, bir sanığa 18 yıl, başka bir sanığa ise 15 yıl hapis cezası verildi. Bir numaralı sanık Fetullah Gülen ile firari eski yüzbaşı Burkay Karatepe, darbe girişiminden 13 ay sonra yakalanan eski yarbay Özcan Karacan ve Çiğli 2. Ana Jet Üssü Komutanı eski albay Ramazan Elmas'ın dosyalarının ayrıldığı davada, bir sanık ise beraat etti.

Suikast girişimi davasında 4'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan sanıklar arasında, eski tuğgeneral Sönmezateş'in yanı sıra "Paşa" lakaplı eski başçavuş Zekeriya Kuzu ile eski binbaşılar Seymen ve Berber de bulunuyor.

Ankara'daki davalar 

15 Temmuz darbe girişimi sırasında Ulus'taki Türk Telekom binasının işgal edilmesine ilişkin davada sanıklardan 13'ü ağırlaştırılmış müebbet, 15'i ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 

Darbe teşebbüsünde Sahil Güvenlik Komutanlığındaki eylemlere ilişkin görülen ve 28 kişinin yargılandığı davada, 2'si ağırlaştırılmış olmak üzere 25 sanığa müebbet hapis cezası verildi. Eski Sahil Güvenlik Komutanı tümamiral Hakan Üstem müebbet hapisle cezalandırıldı. 

Hain girişimin yaşandığı gece Gölbaşı'ndaki TÜRKSAT yerleşkesinde yayınları kesmeye çalışan 5'i sivil 17 kişinin yargılandığı davada, 4 firari sanığın dosyası ayrıldı, diğer sanıklar ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Asker sanıklar da TÜRKSAT personeli Ahmet Özsoy ve Ali Karslı'nın şehit edilmesi nedeniyle 2'şer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edildi. 

Darbe girişimine ilişkin Kara Kuvvetleri Komutanlığı Muhabere Elektronik Bilgi Sistemleri Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığından 26 sanığın yargılandığı davada kararını açıklayan mahkeme, sanıklardan 4'üne ağırlaştırılmış müebbet, 11'ine müebbet, 4'üne 6 yıl 3 ay hapis cezası verdi.

Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanı olan emekli Orgeneral Kamil Başoğlu'nun kaçırılmasına ilişkin davada, sanıklardan biri ağırlaştırılmış müebbet ve 9 yıl, 2'si müebbet, 2'si müebbet ve 7 yıl 6'şar ay, eski Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı kurmay albay Muhsin Kutsi Barış ile eski tabip binbaşı Adem Parlak ise 9'ar yıl hapis cezasına çarptırıldı. 

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga'nın darbe girişimi sırasında alıkonulmasına ilişkin davada sanıkların 18'i ağırlaştırılmış müebbet ve 12'şer yıl, 5'i müebbet hapis ve 10'ar yıl, eski albay Muhsin Kutsi Barış ise 12 yıl hapisle cezalandırıldı. 

İstanbul'daki davalar 

Darbe girişiminde Deniz Harp Okulu Komutanı Tümamiral Mesut Özel'in alıkonulmasına ilişkin davada, 5 sanığa "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 12'şer yıl hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.

AKP İstanbul İl Başkanlığının işgal girişimine ilişkin davada, sanıklardan 4'ü ağırlaştırılmış müebbet, 11'i ise müebbet hapisle cezalandırıldı.

Bayrampaşa'daki Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğünü işgal ettikleri ve bu sırada bir kişinin ölümü, 15 kişinin de yaralanmasına neden oldukları gerekçesiyle tutuklu yargılanan 18 sanıktan 2'si ikişer kez ağırlaştırılmış müebbet, biri ağırlaştırılmış müebbet, 15'i de müebbet ve çeşitli oranlarda hapis cezasına çarptırıldı. 

İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, darbe girişimi sırasında Sabiha Gökçen Havalimanı'nı ele geçirmeye çalıştıkları gerekçesiyle yargılanan 28 sanıktan 8'ine ağırlaştırılmış müebbet, 20'sine de müebbet hapis cezası verdi.

Darbe girişimi sırasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lojistik Destek Merkezi ve Arıcılar Camisi'nin işgal edilmesine ilişkin davada 7 sanıktan 5'ine ağırlaştırılmış müebbet ve 200'er yıl hapis, 2'sine de müebbet hapis ile 166'şar yıl hapis cezası verilmesine hükmedildi.

Gayrettepe'deki Türk Telekom binasını ele geçirmeye teşebbüs ettikleri iddiasıyla 6'sı tutuklu 13 askerin yargılandığı davada sanıklardan 2'si ağırlaştırılmış müebbet hapis, 4'ü müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Darbe girişimine ilişkin, Yalova'daki Hava Harp Okulu öğrencilerini İstanbul'a getirdikleri gerekçesiyle 3 eski subayın yargılandığı davada, sanıklara ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.

Ömür boyu hapis cezası verilen diğer davalar

15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili Adana'da görülen davada, dönemin İl Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı kurmay albay Halil Çelik'in aralarında bulunduğu 5 rütbeli asker ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edildi. 

Gaziantep'te eski 106. Topçu Alay Komutanı albay Turgut Çelebi'nin de aralarında bulunduğu 9 eski asker ile Mardin'de Midyat 70. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Yardımcılığında görevli eski yarbay Uğur Dilek, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Eski Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı tuğamiral Serdar Ahmet Gündoğdu ve Gelibolu 18. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral İsmail Gürgen, Edirne'de dönemin 54. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral Hidayet Arı'nın aralarında olduğu eski 3 rütbeli asker ile Muğla'da eski Aksaz Deniz Üs Komutanı tuğamiral Namık Alper ve Aksaz Merkez Komutanı deniz piyade albay Aytunç Kan müebbet hapisle cezalandırıldı.

Adı cuntacıların sözde atama listesinde "Kırşehir Sıkıyönetim Komutanı" olarak geçen ve "Analizi Harbiyeli" adlı Twitter hesabını kullandığı belirlenen eski Jandarma Kurmay Albay Ömer Kulaç'a 4 kez müebbet ve 12 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

Denizli'deki darbe girişimi davasında, dönemin Denizli Garnizon ve 11. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral Kamil Özhan Özbakır, 11. Komando Tugay Komutan Yardımcısı ve Söke Garnizon Komutanı albay Erol Akman ağırlaştırılmış müebbet, 4 eski asker ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 

Erzincan'daki davada, eski 3. Ordu Harekat Kurmay Başkanı tuğgeneral Ekrem Çağlar, eski Yrd. Doç. Dr. Veli Karagöz ve Talat Öğütçü ağırlaştırılmış müebbet, eski İl Jandarma Komutanı albay Murat Orhan Tonğ'un da yer aldığı 12 tutuklu sanık müebbet hapse mahkum edildi.

Bolu'daki davada, eski Bolu 2. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral İsmail Güneşer, yarbay Veli Ceylan ve yüzbaşı Nuri Kıyak'ın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmasına hükmedildi.

Kars'taki 4 ayrı davada, eski tuğgeneral Ali Avcı ile eski yarbaylar Serkan Polat ve Nihat Uçan'a ağırlaştırılmış müebbet hapis, 15 sanığa müebbet hapis cezası verildi.

Bitlis'te dönemin 10. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral Arif Settar Afşar'ın da aralarında olduğu eski 4 rütbeli sanık, 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet ve 15'er yıl hapisle cezalandırıldı.

Ardahan'daki davada, dönemin Garnizon ve 25. Hudut Tugay Komutanı tuğgeneral Erdem Kargın ağırlaştırılmış müebbet hapis, 15 sanık ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Bartın'daki 2 ayrı davada, eski Bartın İl Garnizon Komutanı deniz kıdemli albay Mehmet Erdemir, Amasra Sahil Güvenlik Grup Komutanı binbaşı Bünyamin Kopoycu ve TCSG 22 Bot Komutanı üsteğmen Emre Dündar'a müebbet hapis cezası verildi.

"Darbecilere direnmeyin" talimatı verenlere de ceza yağdı

Darbe girişimi sırasında tankın içinden çıkan eski emniyet müdürü Mithat Aynacı ile beraber hareket ettiği ve emrindeki polislere darbecilere karşı direnmeme talimatı verdiği öne sürülen eski Başakşehir Emniyet Müdür Yardımcısı Zafer Kuloğlu ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı. Mahkeme heyeti, aynı davada yargılanan diğer 2 sanıktan birini de müebbet hapse mahkum etti.

İstanbul Valiliğini işgal eden askerlere yardıma gitmeye çalışan ekibin başında yer alan eski astsubay Yusuf Yıldız ağırlaştırılmış müebbetle cezalandırıldı.

Sultangazi'de emirlerindeki polislere "darbecilere direnmeyin" talimatı verdikleri, 15 Temmuz'da görev yerine gitmedikleri ve halkın direncini kırdıkları iddia edilen 3 rütbeli polisten Muhammet Mustafa Işık ağırlaştırılmış müebbet, diğer 2'si ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Ankara'nın Haymana ilçesinde darbecilere direnmek isteyen polisleri engelledikleri öne sürülen 7 sanıktan 2'si, darbe girişimi gecesi güvenliği sağlamak amacıyla görevlendirilen polis özel hareket timini İstanbul Yeşilköy Havalimanı'ndan helikopterle Huber Köşkü'ne götürmedikleri iddiasıyla yargılanan pilotlardan biri, İstanbul'da 15 Temmuz'da görev yerine gitmedikleri ve halkın direncini kırdıkları ileri sürülen 20 polisten 2'si müebbet hapse mahkum edildi.

Kumpas davasında karar çıktı 

"Tahşiyeciler grubuna" kumpas kurduğu gerekçesiyle aralarında Fetullah Gülen ile kapatılan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca ve eski emniyet müdürlerinin de bulunduğu 23'ü tutuklu 33 sanık hakkında açılan ve yaklaşık 2 yıl süren davada karar açıklandı.

Sanıklar Gülen ve eski emniyet müdürü Mutlu Ekizoğlu'nun dosyalarının ifadeleri alınamadığı için ayrılmasını kararlaştıran mahkeme, Hidayet Karaca'yı 31 yıl, Ali Fuat Yılmazer'i ise 16 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı. Aralarında eski emniyet müdürleri Yurt Atayün, Ömer Köse ve Tufan Ergüder'in de bulunduğu 19 sanığa da değişen hapis cezaları verildi.

Kılıçdaroğlu'nun eski başdanışmanına hapis 

İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi, Gülen Hareketinin İstanbul Üniversitesindeki akademik yapılanmasına ilişkin aralarında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun eski başdanışmanı Fatih Gürsul'un da bulunduğu 7'si tutuklu 10 kişinin "örgüt üyeliği" suçundan yargılandığı davada, sanıkları 7 yıl ile 10,5 yıl arasında hapis cezasına çarptırdı. Heyet, şifreli haberleşme programı ByLock kullanan sanık Gürsul'a 10 yıl 6 ay hapis cezası verilmesine hükmetti.

Eski vali ve kaymakamlara hapis cezası

Eski İçişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Mehmet Ergenoğlu ve Bitlis Valisi Veysel Yurdakul, daha önce Karabük Vali Yardımcılığı yapan Samet Ercoşkun, eski Konya Vali Yardımcısı Ejder Sarıçiçek, yargılandıkları davalarda 7 yıl 6'şar ay hapse mahkum edildi.

Dönemin Sinop Valisi Yasemin Özata Çetinkaya'nın eşi eski albay Temel Çetinkaya ve eski Tokat Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Adnan Arslan, 6 yıl 3'er ay hapis cezasına çarptırıldı.

Erzurum'da Gülen Hareketi üyesi oldukları ileri sürülen eski vali yardımcıları Ersin Boylu ve Fatih Gül ile eski Aşkale Belediye Başkanı Enver Başaran'a 6 yıl 3'er ay hapis cezası verildi.

Eski Bolu Valisi İbrahim Özçimen'e 8 yıl 9 ay, meslekten ihraç edilen Konya Derebucak Kaymakamı Haydar Köktaş ise 3 yıl hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.

Isparta'daki davada eski rektöre 27 yıl hapis

Isparta'da, eski Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hasan İbicioğlu, terör örgütü üyeliği ve görevi kötüye kullanma ve irtikap suçlarından 27 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. Eski Isparta Valisi Memduh Oğuz'a örgüt üyesi olmamakla birlikte Gülen Hareketi adına suç işleme ve şantaj suçlarından 8 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verildi. Aynı davada 99 sanığa da değişen hapis ve para cezaları verilmesine hükmedildi.

Bayburt'ta 55 sanıklı Gülen Hareketi çatı davasında, 37 kişi 1 yıl 10 ay 15 gün ile 15 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırıldı.

Eski Bilecik Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Fevzi Uzun 9 yıl 4 ay 15 gün hapse mahkum edildi, 36 sanığa da 1 yıl 6 ay 22 gün ile 10 yıl arasında değişen hapis cezası verildi.

Erzurum'un Aziziye ilçesindeki bir arsanın "belediye başkanlığınca sahte belge düzenlenerek Gülen Hareketine finans sağlamak üzere satışının sağlandığı" iddiasına ilişkin davada, aralarında eski Aziziye Belediye Başkanı Fatih Cengiz'in de bulunduğu 21 sanık 4 yıl 2 aydan 8 yıl 9 aya kadar değişen hapis cezalarına çarptırıldı.

AA