Türk-İslam sanatının en önemli eserlerinden Selimiye Camisi'nde yer alan "çarkıfelek", Allah'tan gelen her şeyin Allah'a döneceğini ve sonsuzluğu simgeliyor.
Mimar Sinan, ustalık imzasını attığı Selimiye Camisi'nin pek çok yerine de çeşitli manalar yüklediği imgelerle geleceğe mesajlar bırakmış.
Bunlardan biri de cami içerisindeki şadırvanın tavanını oluşturan "çarkıfelek" simgesi.
Bir ustalık eseri: Selimiye Camii
"Taş dehaya ulaştı, deha taş kesildi"
Müezzin mahfilinin altında yer alan "çarkıfelek" işlemesi, bakanlarda dönüyor hissi uyandırıyor.
Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, yaptığı açıklamada, Osmanlı cami mimarisinde müezzin mahfillerinin yapı bütünlüğünü bozmamak adına taç kapı ve mihrap ekseninin sağında yer aldığını söyledi.
Mahfil konumlandırmada Selimiye'nin istisna olduğunu aktaran Güneren, müezzin mahfilinin caminin büyüklüğü nedeniyle caminin ortasına konuşlandırıldığını ifade etti.
Mimar Sinan'ın milimetrik ölçülerde tam kubbenin altına yerleştirdiği müezzin mahfilinin altında bulunan sekizgen şadırvanın tavanına da oldukça mana yüklü bir "çarkıfelek" kondurduğunu anlatan Güneren, şunları kaydetti:
"Müezzin mahfilinin Selimiye'de devasa bir harimin olması nedeniyle tam kubbenin ortasına, harimin ortasına konumlandırıldığını görüyoruz. Mahfilin altında sekizgen şadırvan yer almakta bunun üzerinde ise büyük bir çarkıfelek bulunmakta. Çarkıfelek Türk-İslam eserinin süslemesinde kullanılan bir unsur ancak Selimiye'deki çarkıfelek oldukça büyük olarak göze çarpıyor. Mimar Sinan, çarkıfelekle Allah'tan gelen her şeyin Allah'a dönecek olmasını, sonsuzluğu, evrendeki her şeyin Allah aşkıyla döndüğünü dönüşün de sonsuz olduğunu sembolleştiriyor."
Güneren, "çarkıfelek" süslemesinin Selimiye'de Hünkar mahfilinde de hat sanatıyla kullanıldığını da kaydetti.
Mimar Sinan, vefatının 430. yılında yad ediliyor: "Taş dehaya ulaştı, deha taş kesildi"
AA