İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Çin yönetimine, ailelerinden zorla kopardığı Uygur ve Doğu Türkistanlı diğer Türk kökenli azınlıklara mensup çocukları derhal teslim etmesi çağrısında bulundu. HRW’nin çağrısında “Pekin hükümeti, Uygur ve diğer Müslüman Türk çocukları ailelerinden ayırmaktan vazgeçmelidir” ifadesi yer aldı. Tımeturk’de geçen habere göre Doğu Türkistan’da yaşayan Kazak, Kırgız, Tatar ve diğer Türk kökenli toplumlara atıfla İnsan Hakları İzleme Örgütü, Çin’in 2017’den bu yana ‘Terörizmle sert mücadele’ adı altında en az 1 milyon Uygur ve Türk kökenli diğer Müslümanları gözaltına aldığı ve yasa dışı siyasî eğitim kamplarında tuttuğu belirtildi. 

Baskının en acımasız yönü yaşanıyor

Uygur ve diğer Türk kökenli çocukların ebeveynlerinin rızası dışında zorla alındıkları ve anne babalarının da onlarla görüşme imkânının bulunmadığı belirtilen açıklamada, ailelerinden koparılan çocukların sayısının bilinmediği dile getirildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü Çin Direktörü Sophie Richardson, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Çin hükümetinin çocukları ailelerinden zorla ayırması belki de Doğu Türkistan’daki baskısının en acımasız tarafı.” dedi. Pekin yönetimine çağrıda bulunan Richardson, “Bu çocuklar ya acilen yakın akrabalarına teslim edilsin ya da eğer ebeveynleri ülke dışında ise sürgündeki anne babalarının yanına gitmelerine izin verilsin.” diye konuştu.

Doğu Türkistan’da Komünist Parti tarafından işletilen yatılı okullar ve çocuk esirgeme kurumlarına alınan Uygur çocukların sayısı bilinmiyor. Pekin hükümetin sıkı kontrolü ve izleme sistemlerinin yanı sıra özellikle de yurtdışında yaşayanlarla irtibat kuranlara verilen ağır cezalar dolayısıyla ülke dışında bulunanların aile üyeleriyle bağlantısı tamamen kopmuş durumda. Çin dışında yaşayan Türk etnik kökenli Müslümanların aile ve yakınlarıyla irtibatlarının kaybolduğuna işaret edilen İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün açıklamasında, Sincan (Doğu Türkistan) yönetiminin belgelerinde çocukların devlet gözetimindeki kurumlara gönderilmesiyle ilgili çok az bilgiye rastlandığı belirtiliyor.

Guterres’e, Çin’i kına çağrısı

İnsan hakları örgütleri, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’e, Müslüman Uygurların Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki tartışmalı kamplarda tutulmasını kınaması çağrısında bulundu. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Uluslararası Af Örgütü, Uluslararası Hukukçular Komisyonu, Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu ve Dünya Uygur Konferansı tarafından Guterres’e gönderilen mektupta, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki kampların acilen kapatılması çağrısı yapıldı ve “dönemin en ivedi insan hakları meselelerinden birinin” üzerine gidilmesinin, çözüme önemli katkı sağlayacağı belirtildi. Örgütler, Guterres’den “Pekin yönetiminin, bir milyonun üzerinde Uygur ve Müslüman’ın usûlsüz gözaltında tutulmasının, terörle mücadele tedbiri açısından gerekli olduğu hikayesine prim verecek herhangi bir eyleme” karşı ihtiyatlı olmasını ve doğrudan Uygurlu temsilcilerle görüşmesini istedi.