Yunus Emre’nin dediği gibi, ‘İlim, kendin bilmektir.’ Kendini öğrenmektir. Dünyaya niçin gönderildim? Beni dünyaya gönderen güç, Allah benden ne istiyor? Bu soruları cevaplamaktır. Ki, Yaradan’ın insanoğlundan isteklerini öğrenmek kolay olsun.
Bu fani dünyada Cenab-ı Hakkın emirlerini yerine getirmektir. Ebedi hayata yatırım yapmaktır. İlmin özü marifetullahtır. Yani Allah’ı bilmektir, tanımaktır. Yarattığı varlıklardaki üstün sanatı görebilmektir. Bunun için de tefekkür etmek, ince düşünmek, kâinat kitabını okumak, yaratıkların Allah’ın mektupları olduğunu görebilmektir. Ayrıca yeryüzü Cenab-ı Hakkın aynasıdır, yansımasıdır. Mahlukâta, yaratılanlara Rabbimiz adına bakmak, O’nun olağanüstü sanatını görebilmek, müşahede etmek gerçek ilimdir. Sadece insan vücudu için tıpta ne kadar inceleme alanı açılmıştır. Göz, kulak, burun, dahiliye, hariciye, cildiye, sinir... İnsan vücudunda Rabbimizin 70 ismi yansımaktadır. En mükemmel bir yaratıktır. İnsanlar robot yaparken de insan vücudu örnek alınır.
İman, hayatı, hayatımızı güzelleştirir. İhtiyarlığı da hoş karşılamamızı sağlar. Hastalıkları ve musibetleri de sağlığımızın kıymetini bilmek ve iyi günlerimize şükretmek olarak algılamamıza sebep olur. Tek düze yeknesak hayatın, hayat olmaktan çıktığını, monotonlaştığını görürüz. Bunun için mevsimler değişir. Gece gündüz birbirini kovalar. Bulutlar gökyüzünü şekilden şekle sokar. Geceler, gündüzler uzar kısalır. Sıcaklıklar değişir. Hayat monotonluktan kurtulur, hareket kazanır. Namaz vakitleri arasındaki süreler azalır, çoğalır. Kâinat büyük mescidinde bir koşuşturmadır gider. Kâinat Allah’ın tecelli alanıdır. Yaratıklardaki düzgünlük, nizam, ölçü, denge, yenilenme, büyüme ve çoğalma büyük bir ilmi gösterir. Büyük bir mühendislik harikasıdır. Zaten Cenab-ı Hakkın bir ismi de Alîmdir. Sonsuz ilim sahibidir. Küçük yaşta ilme başlamak daha uygundur. Adeta taş üstüne yazı yazmak gibidir. Kolay kolay unutulmaz. Yaşlılıkta ilme başlamak su üstüne yazı yazmak misalidir. Çabuk unutulur.
İmanın ön şartı okumaktır, ilimdir. Taklidi imanı tahkikiye yükseltmektir. İlim insanı imana götürür. Kişi öğrendikçe bilgi sahibi olur. Bilgi sahibi oldukça Allah’ın sonsuz kudreti, gücü karşısında ne kadar aciz olduğunu anlar. Bunun içindir ki, Allah’tan en çok korkan insanlar, alimler olmuştur. Kur’an’da iman edenler: “Rablerinden gelen gerçeği bilenler.” (Bakara:2-3) olarak zikredilir. Zaten Kur’ân da (Oku-İkra) ile başlamıştır. Cehalet bütün kötülüklerin başıdır. Ne gelirse cahillikten, bilgisizlikten gelir. Ancak ilim bizleri cehalet canavarından kurtarır. Kainat, yeryüzü zerreleri adedince sayfaları bulunan büyük yaldızlı bir kitaptır. Mektuptur. Allah’ın sınırsız ve sonsuz tecelli alanıdır. Evren daima dışarıdan yapılan müdahalelerle yenilenir. Röntgen şuaı gibi katı şeylerde de icraatını yapar. Güneş gibi de uzaktan bütün yaratıkları, mahlukatı kucaklar.