Sigortasız çalışan bir gün bile olsa bu günler için iş mahkemelerine hizmet tesbit dâvâsı açılarak, sigortasız çalışılan günlerin sigortalı hale gelmesi mümkün olabilir. 

Ancak, sigortasız çalışma ve hizmet tesbit dâvâsıyla ilgili çok önemli bir handikap ve kural bulunmaktadır. Şöyle ki, sigortasız çalışan kişiler, sigortasız çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde iş mahkemelerine dâvâ açmadıkları takdirde, sigortasız çalıştıkları süreleri bir daha sigortalı olarak kayıt altına aldırmaları mümkün bulunmamaktadır. 

Örnek olarak, Bay A’nın bir şirkette 2013 yılı içinde 6 aylık sigortasız çalışması mevcuttur. Yani, Bay A, söz konusu limited şirkette 2013 yılında 12 ay çalışmasına rağmen, işveren tarafından sigorta primleri 6 ay noksan yatırılmıştır. Bu durumda, Bay A, sigortasız çalışılan günlerini sigortalı olarak kayda geçirmek istiyorsa, 2018 yılı içinde dâvâ açması gerekmektedir. Bu sebeple, sigortasız çalışan kişilere önemle tavsiye ediyoruz; eğer sigortasız çalıştırıldıysanız, beş yıl içinde dâvâ açmalısınız. Yoksa, hizmetlerinizi 5 yıllık hak düşürücü süreye kurban etmiş olursunuz. 

*

Makam tazminatı ödenmesi için iki yıl görev yapmak şart

Soru 1: 1981 ve 1982 yıllarında toplam 18 ay kadar belediye başkanlığı yaptım. Şu an emekliyim. Makam tazminatı alabilir miyim?  Alabilirsem nasıl?  Salih HAKERİ

Cevap 1: Makam tazminatı ödenmesini gerektirecek görevlerde en az iki yıl bulunanlara emekliliklerinde makam tazminatı ödeniyor. Belediye başkanlarından da 2008 yılından önce seçilerek belediye başkanlığı yapanlardan, SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olanlara da makam tazminatı ödeniyor. Bu durumda makam tazminatı ödenmesinde genel şartlar ise, seçimle göreve gelmek, en az iki yıl görev yapmış olmak, 25 yıl hizmeti bulunmak ve bayan ise 58, erkek ise 60 yaşı doldurmuş olmak veya bayan erkek fark etmeden 61 yaş ve 15 yıl fiilî hizmet şartlarını sağlamak gerekiyor. En az iki yıl belediye başkanı olarak görev yapmadığınızdan, diğer şartları sağlasanız da makam tazminatı alamazsınız.

60 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

Soru 2: 17 Aralık 1986 doğumluyum. Babam sayesinde 2006 Nisan ayında 8 ay boyunca 15’er  günlük sigortalı oldum. Şu anda toplam 922 gün primim var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? Uğur ALTIN

Cevap 2: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca toplam 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.

Askerlik süresi dışındaki süreleri borçlanamazsınız.

Soru 3: Askere gitmeden iki hafta önce sigortam kesildi. Askere 2015 Kasım- 2016 Nisan arasında askerlik yaptım. Askerliğimden sonra hâlâ işe başlamadım. Eksik günleri tamamlayabilir miyim? Öğretmen eşimi, eş durumunda getirmek istediğim için soruyorum. Faruk KİLCİ 

Cevap 3: Askerlik borçlanması yaparak, askerlik süreniz kadar gün kazanabilirsiniz. Askerlik dışında çalışmadığınız süreleri borçlanarak kazanmanız mümkün değil.

Not: Her hafta bu köşede olacağız. Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.