Şöyle bir sokak röportajı düşünün:

-Ekonomi sizce nasıl?

-Biraz kötü ama sadece bizde değil, bütün dünyada öyle. Biz başka ülkelere göre çok iyiyiz. 

-Nasıl daha iyiyiz?

-Her şey var çok şükür, raflar dopdolu...

-Siz bütün ihtiyaçlarınızı rahatça alabiliyor musunuz?

-Nasıl alalım, fiyatlar ateş pahası...

-Neden böyle yükseldi acaba?

-Aç gözlü marketçiler, fırsatçı ev sahipleri ve yamyam üreticiler yüzünden. Bir de dış güçler, bizi kıskananlar ve bize diz çöktürmek isteyenler var.

-Onlar ne yaptı?

-Doları yükselttiler, zamlar yağmur gibi geldi. Büyümemizi, gelişmemizi istemiyorlar... Ama yakında hepsi bitecek, ekonomi yine şahlanacak.

-Nasıl olacak bu?

-Madenlerimizi rahatça çıkarmaya başlayacağız.

-Şimdi çıkaramıyor muyuz?

-Hepsini değil. Lozan’ın gizli maddeleri var, bizi o bağlıyor.

-Şu anda çıkaramadığımız hangi madenler var?

-Petrol, doğalgaz, altın, pamuk...

-Pamuk mu?

-Evet, pamuk... Dünya rezervlerinin yüzde 95’i topraklarımızın altında ama Lozan’ın bitmesini bekliyoruz.

-Lozan nasıl bağlıyor bizi?

-”Belli bir tarih var, la o zaman bitince çıkarırsınız” cümlesindeki “la o zaman” kısmı zaman içerisinde “La o z’aan”, “L’o zan” gibi değişimlerle söylene söylene kısalmış ve “Lozan” olmuş. Anlaşma yapmışlar ama bazı maddeleri gizli.

-Gizliyse, siz nereden biliyorsunuz?

-Ben okudum o maddeleri. Siz de girin, internetten araştırın. Bakın, şöyle başlıyor:

1. Pamuk bir madendir.

2. İlk madde değiştirilemez.

3. İkinci maddenin değiştirilmesi teklif dahi edilemez.

4. Türkiye, pamuk madenini 100 yıl boyunca çıkaramaz.

5. Diyelim, kaçak-göçek, bir şekilde bize çaktırmadan çıkardı. Anında bizim bundan haberimiz olur, öyle kafasına göre işleyip satamaz pamuğu.

6. Türkiye, elindeki pamukları çok ucuz fiyata bize satmak zorundadır. Ülkenize iplik lazımsa onu da biz veririz. Fahiş fiyat uygularız ama bak, sonra gücenmece yok.

-Lozan’ın gizli maddeleri CİMER’e sorulmuş, maden çıkarma ile ilgili böyle hükümler yokmuş, resmi açıklamada bulunuldu.

-Bilerek böyle söylüyorlar, gizli silahlarımız ortaya çıkmasın diye...

-Gizli silahlarımız mı var?

-Var tabi; ışık hızının on katı hızla giden mermiler, gerektiğinde denizin üzerinden havalanabilen uçak gemileri, köpeğe benzeyen muharip robotlar ve daha neler neler...

**

Elindeki devlet imkânlarını, aykırı sesleri bastırmak için kullanan, kendi propagandası haricindeki her düşünceyi terörle bağdaştıran, ifade edilmesini suç haline getiren iktidarlar da kitlesel bir akıl tutulmasına sebep olabilirler. İnsan hakları hukukçusu ve emekli diplomat Rıza Türmen’in “Düşünce polisliği: Sansür yasası” başlıklı yazısındaki şu kısım manidar:

“Türkiye, Cumhuriyet tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden birini yaşarken, kitlesel bir yoksullaşma meydana gelirken, halka ekonominin iyi durumda olduğu söyleniyor. Ekonomik sıkıntıların nedeni olarak dış güçler gösteriliyor. Öbür yandan Türkiye’nin bir beka sorunuyla karşı karşıya bulunduğu sürekli vurgulanıyor. Hukuk devleti varmış, yargı bağımsızmış gibi davranılıyor. Bunun gibi örnekler pek çok. (...) Halka, dış düşmanlarla çevrili olduğumuz, düşmanlara karşı mücadele etmemiz, ‘yerli ve milli’ olmamız gerektiği söyleniyor. Muhalefetin ‘yerli ve milli’ olmadığı, dış güçlerle ya da terörist örgütlerle işbirliği yaptığı iktidar medyasının en popüler söylemi. Hakikat dışı söylemlerle hakikat dışı bir dünya oluşturuluyor.”

Bir de, emlakılcı’lar vasıtasıyla aklını kiraya verenler vardır. Emlakılcıların kiralık ilanı çok etkilidir, akıl hemen tutulur. Rüesaları her işin en doğrusunu bilir ve söyler, onlar da hiç düşünmeden, bıkmadan ve üşenmeden onu tekrar ederler. Dünkü söylenenin tersi bugün söylense de fark etmez. Sorgulamadan uyum gösterirler. 

Unutulmamalıdır ki, kim tutarsa tutsun, tutulma ne kadar sürerse sürsün, bu durum geçicidir ve en sonunda bitecektir. Üflemekle sönmeyen, balçıkla sıvanamayan hakikat güneşi elbet çıkacaktır.