KANIMIZ

Damarlarımızda dolaşan kan, kalpten çıkarak akciğerlere gelip burada oksijen bakımından zengin hâle gelmektedir. Buna küçük dolaşım denir. Kanın, içerisindeki besin ögelerini, oksijeni hücre ve dokulara verdikten sonra kalbe geri dönmesine de büyük dolaşım denir.

Besinlerle aldığımız temel maddeler ve solunumla alınan oksijen hücrelerimize kanla iletilir. Yine hücre ve dokulardaki metabolizma atıkları kan ile uzaklaştırılır. Kan vücut ısısını düzenler. Kanın sıvı bölümüne plazma denir. Ve kanın yüzde elli beşi plazmada oluşmuştur.

Kandaki albümin, plazmanın su miktarını ayarlar, basıncı normal düzeyde tutar. Globin, hastalıklara karşı koruyucu maddeleri olan antikoru içerir. Fibrinojen platelerle pıhtılaşmada görev alır.

Kandaki en çok miktarda bulunan hücre alyuvarlardır. Bir milimetreküp kanda dört buçuk milyon alyuvar bulunur. Kana kırmızı rengi veren, hemoglobin denen demirli bir proteindir. Bu doku ve hücrelerden, karbondioksit olarak akciğerlere, akciğerlerden ise oksijeni alarak doku ve hücrelere iletir. Kanda hemoglobin düzeyi düşükse kansızlık denen durum meydana gelir.

Kanda bulunan diğer bir grup akyuvarlardır. Bunlar vücudun savunma hücreleridir. Bir milimetreküp kanda beş bin ile on bin arasında akyuvar bulunur. Bunlar kolayca şekil değiştirerek damar gözeneklerinden dokulara sızabilir. Vücuda giren bakterilerle savaşırlar. Ve bunları sürekli yutarlar. Bulaşıcı hastalıkların ateşli dönemlerinde akyuvar sayıları artar.

Ayrıca yine akyuvar sayısının çok fazla derece arttığı hastalıklar vardır. Çok fazla sayıda akyuvar üretebilir ve dolaşıma verilir. Ancak bu akyuvarlar gerçek fonksiyonu yapacak özellikte değildir.

Bir de trombositler vardır. Trombositler platet (kan pulcukları) denilen bu kan elemanı, kanın pıhtılaşma görevini yapar. Bir milimetreküp kanda beş yüz bin kadar trombosit bulunur. Bu vücudu kan kaybından korur. Önemli bir savunma sistemidir. Kanda eğer pıhtılaşma maddeleri olmasa en ufak bir yaralanmada bile önemli kan kayıpları olabilir.

Evet, vücudumuzdaki damarlarımızda mevcut olan alyuvar ve akyuvarların ne kadar önemli görevleri olduğu yukarıda yapılan açıklamalardan anlaşılmaktadır.

Kan yapılamayan bir ilâçtır. Kazalardan sonra ve ameliyatlarda hayat kurtarmaya sebep olan ve hayat suyumuz olan kanımızı, damarlarımızda bizim faydamız için dolaştıran Rabbimize sonsuz şükürler olsun.

MEHMET ERBAŞ

24.08.2010