Güncel

İpekçilik tarih olmasın

BURSA dendiğinde akla ilk gelenlerden biri ipek oluyor. Bin 200 yıl önce ipekçilikle tanışan ve uzun yıllar ipek üretim üssü olarak faaliyet gösteren Bursa, tarımda uygulanan yanlış politikalar ve köyden şehre yönelen göç sonucunda, önce ipekböcekçiliği yetiştiriciliğini, ardından da ipek üretimini kaybetti.

Yüzlerce yıl adını bütün dünyaya duyurduğu şehrin, günümüzde tekstil sanayiinin en önemli merkezlerinden biri olmasının yolunu açan ipek ve ipekçilik, şimdi ayakta zor duruyor. Özellikle 1980 sonrasında Uzakdoğu’dan ucuz ipek ithal edilmesi ve sun'î ipek kullanımının yaygınlaşması, ipek sanayiinin sonunun gelmesine sebep oldu. Çiftçilerin, para kazanamadıkları gerekçesiyle 90’lı yılların başında ipekböceğini besleyen dut ağaçlarını keserek, başka alanlara yönelmesiyle başlayan süreç, ilde ipek ipliği çeken filatür tesisi ve de ipekli dokuma tezgâhı kalmayışıyla son buldu.

Bir zamanlar koza piyasasının kurulduğu tarihî Koza Han’da halen ipek satan tekstilciler yer alıyor. Koza Han’da İpekevi tekstil sahibi Mesut Ceylan’a ipeğin bugünkü durumunu sorduk. Bursa’da ipek üretimi sıkıntısı olduğunu söyleyen Ceylan, eskisi gibi ipek üreten ustaların kalmadığını şöyle anlattı: “Bursa’da artık ipek üretimi kalmadı. Önceden Bursa’da ipek üretiliyor, ipekçilik anlamında kendi alanında meşhur olan kişiler yaşıyormuş. İpek üreten kişinin kendine has özellikleri olmalı. O insanlar astronomi, coğrafya gibi bilimlerle ilgileniyorlar, kültürel hayatla alâkalı yaşıyorlarmış. Geniş ufka sahip bu insanlar, dünyalarını yaptıkları ipeğe yansıtmışlar. Böylece kendine özgü tasarımlarla isim yapmışlar. Ama artık ipek üretenler bunu sadece iş olarak gördükleri için bu mesleği yapıyorlar. Elindekini sattıktan sonra ne olacağını düşünmüyor, desenlere kendinden bir şeyler katmıyorlar. İpek üretimi başka şeyler düşünerek yapılmaz. Kendimize özgü tasarımlar yapmalıyız. Böylece tekrar eski kaliteye kavuşabiliriz.”

GENÇLER ÖZENDİRİLMELİ

“Ben ipek satan biri olarak; kaliteli bir makine dokumasını, elde yapılan dokumaya tercih ederim” diyen Ceylan, Toptancılardan elde üretim yaptıklarını iddia ettikleri ipek şallar aldıklarını, ama bunların dikkat edilmeden, özen gösterilmeden yapıldığını kaydetti. İpekçiliğin özen gösterilmesi gereken bir iş olduğunu gençlerin ise bu mesleğe yönelmediklerini aktaran Mesut Ceylan, “İpekçilik çok emek isteyen bir iş. Gençler ipek üretimine yönelmiyor. Polyester yapmak elbette daha kolay. İpeğin ipleri ince olduğu için çabuk kopuyor. Başında beklemek, dikkat etmek gerekiyor. Fakat işçiler, ipek üreterek polyester üretiminin 4 katı maaş almalarına rağmen, bu işe yanaşmıyor. Çünkü insanlarımız rahata alışmış, çaba göstermek istemiyorlar. Yine de çok umutsuz değilim. Bursa’ya özgü yatırımlarla, ipek yapmayı öğrenen gençlerle piyasanın ve Bursa ipeği markasının tekrar güçleneceğini umut ediyorum” şeklinde konuştu.

ELİF NUR KURTOĞLU

09.07.2010