|
Son günlerde Türk Ceza Kanunu 301. maddeye ilişkin yazılar yine basının ve hepimizin gündeminde.
Dün ve daha önce yazdığım yazılarda, bulabildiğim konuşma olanaklarında, özünde Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının, şiddet çağrısı ve şiddete övgü dışında kalan konularda ifade özgürlüğünü genişletmeye matuf değişiklik talebinin bizim kendi içimizden değil de Avrupa Birliği Komisyonu’ndan geliyor olmasının bizler için çok büyük bir utanç konusu olduğunu ifade etmeye çalışıyorum.
Avrupa Birliği Komisyonu ağırlıklı taleplerin bir sonucu olarak da TCK 301’de bir yazım değişikliğine gidileceği izlenimi son günlerde artmış görünüyor.
Aslında ortada anlaşılması çok da kolay olmayan bir manzara var zira görebildiğimiz, bilebildiğimiz kadarıyla Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül yasanın değişmesinden yana, Sayın Başbakan Erdoğan bu konuda yani değişiklik konusunda sayısız sinyal verdi, Dışişleri Bakanı Sayın Babacan’ın TCK 301’e ilişkin görüşleri belli ama nedense bir türlü gerekli adımlar atılamıyor.
Basına yansıyan son haberlerden değişkliğin ne yönde olacağı konusunda da küçük işaretler oluşmaya başladı.
Edindiğimiz bilgiler yasa metnine ‘açık ve yakın tehlike’ kavramını sokarak özgürlük tutkunu olmayan yargıçların elini biraz daha bağlamak, daha özgürlükçü yargıçların da elini rahatlatma girişimlerinin gündemde olduğu yönünde.
Ancak, bu konuda da benim kafamı bir konu kurcalıyor ve ben de bugün bu konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum.
‘Açık ve yakın tehlike’ kavramı ABD Federal Mahkemesi’nin bir tarihler verdiği kararlarda kullandığı bir formül ama orijinal formül biraz değişik.
ABD Federal Mahkemesi’nin (bizdeki Anayasa Mahkemesi’ne tekabül ettiği söylenebilir) kararlarında kullandığı kavramın ingilizcesi ‘clean and present danger’.
Bu ifadeyi ya da formülü kelime kelime tercüme ederseniz ‘açık ve mevcut’ tehlike diye tercüme etmeniz gerekiyor.
Aradaki fark çok mu önemli diye düşünenler olabilir ama bence fark azımsanmayacak bir fark ve bu fark ABD’deki şekliyle meseleleri özgürlükler yönünde yorumlamaya çok daha müsait bir formülasyon, ifade ediş biçimi.
Biz ise, Avrupa Birliği uyum sürecinde özgürlükler gözlüğü ile yazılmamış ceza kanunu maddelerini değiştirirken bu amerikan formülünü alıyoruz ama alırken de kendimize göre bence çok önemli ve özgürlük karşıtı bir değişiklik yaparak alıyoruz ve ‘açık ve mevcut tehlike’ yerine, ‘açık ve yakın tehlike’ kavramını kullanıyoruz.
Bu hukuksal el çabukluğu marifetini kimin yaptığını doğrusu merak ediyorum.
301’de değişiklik yapılırsa da muhtemelen metne ‘açık ve mevcut tehlike’ ibaresi yani ABD Federal Mahkemesi’nin formülü değil de bizim uydurduğumuz ‘açık ve yakın tehlike’ ifadesi girecek.
Daha önce de değinmiş idim, maalesef ülkemiz hukukçularının önemli bir bölümünün mesleklerine bakışı yasa metinlerini özgürlükler açılımıyla yorumlamaya pek müsait değil; bunu çok iyi bildiğini bildiğim yasama erki çoğunluğuna, mevcut hukukçu kadromuz veri iken, yasa maddelerini olumsuz yorumlamaya izin vermeyecek biçimde yazma görevi düşüyor.
Hukuka özgürlükler penceresinden bakma refleksleri olmayan yargıç çoğunluğunun ‘yakın tehlike’ kavramını çok geniş ve yasaklayıcı, cezalandırıcı bir açıdan ele almaları çok muhtemel; yasa metnine ‘açık ve mevcut tehlike’ ibaresi girerse ise, özgürlük aşığı olmadığını geçtiğimiz senelerde gördüğümüz yargıçların boğucu karar vermeleri emin olun daha zorlaşacak.
Bu ortamda bizlere de yasa koyucuya yasa metnine ‘açık ve yakın tehlike’ yerine ‘açık ve mevcut tehlike’ (clear and present danger) ifadesini, orijinal formülü kullanma çağrısı yapma görevi düşüyor.
Tabi şayet, özgürlükler ve buna bağlı olarak da ekonomik büyüme yasa koyucunun temel önceliği ise.
Star, 11.11.2007
| 
