|
Perihan Mağden gibi aydın kişilerin yargılanması, Şemdinli davasında Van Savcısı’nın görevinden alınması, askerlerin verdikleri demeçler, AB üyelerinin ülkemizde teşhis ettikleri uygulama yanlışlarından sadece birkaçı.
Kıbrıs/Rum engeline takılıp kaldığımız için maalesef AB Ortak Tutum Belgesi’ndeki mesajlara yeterince dikkat edemedik.
AB ülkeleri, Türk Ceza Kanunu’nun 301’inci maddesine ve benzerlerine dayanılarak açılan davaları eleştiriyor. Türklüğe hakaretten (madde 301) yargılanan Hrant Dink ve Orhan Pamuk; halkı askerlikten soğutmakla (madde 318) suçlanan Perihan Mağden gibi kişiler, adalet mekanizmasının, uygulamada, Avrupa standardının gerisine düştüğünü gösteriyor.
***
Vicdani red hakkını Avrupa Konseyi’nde 46 ülke tanıyor. Ama maalesef, Türk Ceza Kanunu’nun 318’inci maddesinde şöyle bir hüküm mevcut:
“Halkı askerlikten soğutacak etkinlikte teşvik ve telkinde bulunanlara veya propaganda yapanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilir.”
Perihan Mağden, Genelkurmay’ın suç duyurusunun orantısız olduğunu vurgularken, “vicdani red” hakkı ile “askerlikten soğutma” eylemi arasındaki hassas çizgiye de işaret etmiş oluyor. Maden’in, “Sakın askerlik yapmayın” şeklinde teşvik veya telkini olmuş mu ki, fiili, bu madde kapsamına sokuluyor?
Türkiye’nin, “İfade özgürlüğünü geliştirecek reformları önemli buluyoruz” mesajını AB’ye verebilmesi için, problemin “uygulama”
ile sınırlı kalmadığını görmesi ve sorunlu maddeleri elden geçirmesi gerekiyor. Meselâ, 216 (Halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve aşağılama), 288 (Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs), 301 (Türklüğü, Cumhuriyet’i, devletin kurum ve organlarını aşağılama), 318 (Askerlikten soğutma) yeniden düzenlenmeli. Sadece uygulamada değil, metinlerde de sorun var.
***
Bu arada bir çifte standardı da hatırlatmak istiyorum.
Hrant Dink, Orhan Pamuk veya Perihan Mağden’de yer yerinden oynuyor. Ama Milli Gazete yazarı Mehmet Şevket Eygi’nin mahûmiyetinin onaylanmasını pek fark eden olmuyor. Fark edilse bile, kimse, onun özgürlüğünü savunma gereğini hissetmiyor.
“Din düşmanlığı terörü” başlıklı yazısında, Eygi özetle şu görüşleri dile getirmişti: “Devletin temel nizamlarını masonluk, dinsizlik, ateizm, rötaryenlik, lionsçuluk, sabetaycılık üzerine oturtmak maksadıyla propaganda yapmak, faaliyette bulunmak serbest, ama Müslümanlar’ın İslâmi hük ümleri hayata hâkim kılmak için çalışmaları yasak. ‘Düşmanlık yapanların hepsi sabetaycıdır’ demiyorum ama, onların içinde çok militan, çok azılı, çok ileri giden Selânik dönmeleri vardır.”
Bu sözleri şahsen ben de, hiç ama hiç tasvip etmiyorum ama, şiddet unsuru içermeyen cümleleri ifade özgürlüğü kapsamında görmek gerekmez mi? Nitekim, Yargıtay 8. Ceza Dairesi, böyle bir yorumla, İstanbul DGM’nin Eygi aleyhine TCK 312’den verdiği kararı bozmuştu. Ama Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Eygi’nin cezalandırılmasını talep etti. 15 Mayıs 2005’te verilen bu karardan sonra, dosya önce ağır ceza, sonra asliye ceza mahkemesine gitti. Yetki sorununu aşmak üzere dosya Yargıtay’a intikal etti.
Mehmet Şevket Eygi, Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde de, 9 Mayıs 2006’da, TCK 216’dan (eski 312), “Gayret ve Hamiyet” yazısı yüzünden mahkûm oldu.
Bu yazıda Eygi, başörtüsü ve imam hatip konularında, Müslümanlar’ın yasal yoldan haklarını aramasını istemişti. Makalesinde, Necip Fazıl Kısakürek’ten esinlendiği çarpıcı bir cümle de yer alıyordu: “Kapınızın önündeki paspasta kızınıza tecavüz ediliyor. Siz evin içinde rahatça oturuyorsunuz.”
Savcı beraatını istedi ama, hâkim “Yazının bütününden sanığın, üzerine atılı suçu işlediği anlaşılmıştır” dedi. Hangi cümlesi suç sayılmıştı. Eygi bunu öğrenemedi.
Hükûmetin “Biz kanunları çıkarttık... Uygulama için zihniyet değişikliğini beklemek gerekir” demesi doğru değil. Düşünce özgürlüğü hususunda hâkimin takdir hakkının daraltılması gerekiyor.
Takvim, 14.6.2006
| 
