Hüseyin Oral: “İmam Azam Hazretleri 40 yıl yatsı abdestiyle sabah namazı kıldı, rivayeti var. Bu sünnete uygun değil. Öyleyse ne zaman yattı? Kaylule ve diğer gündüz uykuları bir insana yetmez, doktorlara göre 7-8 saat yatmak lazım. Ayrıca birkaç evliya veya âlim hakkında da aynı rivayetler var. Bu işin insanın fıtratına uygun açıklaması nedir?”
UYKU HORMONUNU UYARALIM
İnsan Anatomisi diyor ki: İnsan vücudunu zinde tutan, strese karşı dayanıklılık veren kortizon hormonu sabahleyin kanda en yüksek seviyededir. Gün boyu düşer ve gece 23.00 sularında en az seviyeye iner. Çalışma saatimizi bu hormona göre düzenlersek başarılı oluruz. Çalışmaya sabahtan başlayıp, yarım saatlik kaylule uykusu da dâhil, aralarda dinlenerek gün boyu verimli biçimde çalışmamız mümkündür.
Büyüme ve vücut sağlığını koruyan, uykuda vücudun yeniden yapılanmasını ve metabolizmanın kendini onarmasını sağlayan melatonin hormonu ise, gece 22.00 ile 03.00 suları arasında en yüksek seviyededir. Bu nedenle bu saatler en faydalı uyku saatlerimizdir. Bu hormon en fazla karanlıkta salgılanır. Bu nedenle iyi bir uyku için ışıksız, gece lambasının bile olmadığı, karanlık ve vücut ısısında bir oda lazımdır.
Keza 22.00 sularında tansiyon ve kalp atım sayıları düşer. Gece 04.00’ten sonra yükselmeye başlar. 15.00 ila 18.00 suları arasında en üst seviyeye ulaşır. Bu demektir ki, 04.00’ten sonraki saatler çalışma saatleridir. Ve ikindi vakti ile akşam vakti arasında uyunmamalı, çalışmalar neticelendirilmelidir.
22.00 ile 02.00 suları arasındaki uyku yüzde 200 faydalıdır. Bu saatlerde 3 saatlik uyku, 6 saat uykuya denktir. Gündüz 10.00 ile 13.00 suları arasında ise uyku yüzde 400 faydalıdır. Bu saatler arasında yarım saatlik uyku, 2 saatlik gece uykusuna denktir. İkindiden sonra ve gece 03.00’ten sonraki uyku ise yüzde 50 faydalıdır. Gece 03.00’ten gündüz 15.00’e kadar uyuyan birisi 12 saat uyumuş ancak 6 saatlik uyku kadar faydalanmıştır. Yorgun uyanır.
Neticede gece 3 saat, gündüz de yarım saat uyuyan birisi günde 3.5 saatlik uyku ile 8 saatlik uyku verimini alır. Bu saatlere riayet ederse başka uykusuzluk hissetmez.
En faydalı uyku pozisyonu da; sağ yanı üzerine, sırt omurga yapısı çerçevesinde hafifçe eğilmiş, dizler bükülmüş ve kollar kıvrılmış şekilde yan uyumaktır. Bu uyku şekli sünnettir.
FAYDASIZ UYKULAR
a)Sabah Uykusu
Buna gaylule uykusu denir. Fecirden itibaren güneş tamamen doğuncaya kadar geçen sürede uyumaktır. Bu saatte kanda çalışma hormonu en yüksek seviyededir. Bu saatte işe başlamak başarıya, rızkın bolluğuna ve berekete sebeptir. İnsanın işe motive olacağı en aktif zaman dilimidir. Mücbir bir sebep yoksa bu dilim, uykuyla geçmemelidir.
Bu saatte uyumak sünnete aykırıdır.
b)İkindi Uykusu
Buna da feylule uykusu denmiştir. Bu da zararlıdır. İkindi namazından sonra güneş tamamen batıncaya kadar geçen zaman dilimi, en verimli zaman dilimidir. Bu saatte uyumak rızkı da, ömrü de noksanlaştırır. Çünkü insanın günün verimini muhasebe edeceği, ölçüp tartacağı, yarınki gün için yeni plânlar yapacağı, hayat için yeni moral ve motivasyon bulacağı bu zaman diliminde uyumak insanı bu neticelerden genellikle mahrum bırakır. Zaman dilimi bakımından mekruh görülmüştür.
Bu saatte uyumak da sünnete aykırıdır.
EN FAYDALI UYKU SAATİ
Kaylule uykusu olarak bilinen, son kuşluk vaktinden öğle sonrası vakte kadar güneşin en hararetli olduğu zaman dilimi içinde bir miktar uyumak ise sünnette tavsiye edilmiştir.
Bu dilimde yarım saat uyumak çalışma verimini artırır, başarıya başarı katar. Burada uykunun zamanı kişiye ve iş yoğunluğuna değişebilir. Bediüzzaman yarım saat kaylulenin iki saat gece uykusuna eşdeğerde olduğunu bildirmiştir.1
Dipnotlar:
1--Bediüzzaman, Lem’alar, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul, 2005, s. 629.