şuhudat ve füyuzatları; mukadderatındaki intizam;
Fâ-
tır’
ını zikretmekle mutmain oluşları; mevcudatın mebde
ile müntehalarını birleştiren hayt-ı vuslatın ibadet oluşu ve
ibadet vasıtasıyla kemalâtlarının zuhur edişi ve
Sâniinin
o
mevcudu halk etmekteki makasıdının tahakkuk etmesi;
ve hakeza, kâinatın sair şuunat ve ahval ve keyfiyatı şa-
hadet eder ki, bütün bunlar bir tek Müdebbir-i Hakîm’in
tedbirinde ve
Ehad-i Samed
olan bir
Mürebbî-i Kerîm
’in
terbiyesi altındadır. Ve bunların hepsi, bir tek seyyidin
hizmetinde ve bir tek Mutasarrıf’ın tasarrufundadırlar. Ve
hepsinin de mastarı öyle bir Vahid’in kudretidir ki, mek-
tubatından her bir mektup üzerinde ve sahaif-i mevcuda-
tından her bir sahife üzerinde vahdet hatemleri kesretle
tezahür etmiştir.
evet, bütün vadilerdeki, dağlardaki, sahralardaki ve
ovalardaki her bir çiçek ve meyve, her bir nebat ve ağaç,
belki her bir hayvan ve taş, belki her bir zerre ve toprak,
nakış ve hatlarıyla öyle bir hatem-i beyyinedir ve nazar-ı
dikkatle bakanlara gösterir ki, o eserin sahibi kim ise, ib-
retamiz ibarelerle yazılan onun içinde bulunduğu mekâ-
nın kâtibi de odur. Yeryüzünün ve denizaltının kâtibi da-
hi o olduğu gibi, semavat sahifesine şems ve kameri ib-
retle yerleştiren nakkaş da yine odur.
evet, celâliyle her şeyden yüce
Nakkaş-ı Ezelî
olan Al-
lah en yüce ve en büyüktür ki, âlem bütün eczasıyla hep
birlikte
(1)
n
ƒ o
g s
’ p
G n
¬ '
d p
G '
= ’
hakikatini terennüm eder.
Lem’aLar | 755 |
Y
irmi
d
okuzuncu
l
em
’
a
kâtip:
yazan, yazıcı.
kemalât:
olgunluklar, mükemmel-
likler.
kesretle:
çoklukla, çokça.
keyfiyat:
nitelikler, özellikler.
kudret:
güç, kuvvet.
makasıd:
maksatlar, gayeler.
mastar:
kaynak, temel.
mebde:
başlangıç.
mekân:
yer.
mektubat:
mektuplar.
mevcudat:
yaratılan, var olan her
şey.
mevcut:
var olan, varlık.
mukadderat:
Allah tarafından
ezelde takdir olunmuş şeyler.
mutasarrıf:
kendinde kullanma
hakkı ve yetkisi bulunan.
mutmain:
gönlü hoş, içi rahat,
emin.
müdebbir-i Hakîm:
her şeyi hik-
met ve tedbirle sevk edip idare
eden, yapan; Cenab-ı Hak.
münteha:
varılan son yer, en son
derece, uç.
mürebbî-i Kerîm:
kerem sahibi,
ihsan edici, terbiye eden Allah.
nakış:
resim, süs.
nakkaş:
süsleme yapan sanatkâr.
Nakkaş-ı ezelî:
her şeyi zatına has
olarak nakış nakış işleyen, evveli
olmayan Allah.
nazar-ı dikkat:
dikkatli bakma,
dikkatli bakış.
nebat:
bitki.
sahaif-i mevcudat:
mevcudatın
sayfaları.
sahra:
çöl. ova.
Sâni:
her şeyi sanatlı olarak yara-
tan Allah.
semavat:
semalar, gökler.
Seyyid:
efendi, reis.
şahadet:
şahitlik, tanıklık.
şems:
güneş.
şuhudat:
şahit olunanlar, görü-
nenler.
şuunat:
olaylar, hâdiseler.
tahakkuk:
gerçekleşme, mey-
dana gelme, olma.
tasarruf:
idare, yönetim, kullanım.
tedbir:
idare etme, önlem alma,
çekip çevirme.
terbiye:
yetiştirme, eğitim.
terennüm etmek:
güzel bir sesle
söylemek, ötme, şakıma.
tezahür etme:
ortaya çıkma,
meydana çıkma, görünme.
vahdet:
birlik.
Vahit:
bir, tek, biricik; dengi ve or-
tağı olmayan, eşi, benzeri olma-
yan Allah
zerre:
maddenin en küçük par-
çası, molekül, atom.
zikir:
anma.
zuhur etme:
meydana çıkma, gö-
rünme.
1.
Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur. (Haşir Suresi: 22, 23; Bakara Suresi: 255; v.d.)
ahval:
hâller, durumlar, oluş-
lar.
âlem:
bütün yaratılmışlar,
dünya, evren.
celâliyle:
büyüklük, azamet
ve heybetiyle.
ecza:
parçalar, kısımlar.
ehad-i Samed:
her şey ken-
dine muhtaç, fakat kendisi hiç
bir şeye muhtaç olmayan tek
bir Allah.
Fâtır:
benzersiz ve harika şey-
leri yaratan, her şeyi farklı fıt-
ratlarda yaratan Allah.
füyuzat:
manevî bolluk ve be-
reketler, hayırlar.
hakeza:
böylece, bunun gibi.
hakikat:
gerçek, asıl, esas.
halk etmek:
yaratmak, yara-
tış, icat.
hat:
çizgi.
hatem:
mühür, damga, işaret.
hatem-i beyyine:
apaçık bir
mühür.
hayt-ı vuslat:
kavuşma ipi, iki
şeyi birleştiren bağlantı.
hizmet:
bir kimsenin hesabına
veya menfaatine iş görme.
ibadet:
Allah’a karşı kulluk va-
zifesini yapma.
ibare:
cümle.
ibretamiz:
ibretli, ders verici
olay.
intizam:
düzgün olma, düz-
günlük.
kamer:
ay.
