ş
aHıS
B
ilgileri
| 1144 | Lem’aLar
mUStaFa ertürK:
1905 yılında Isparta'nın Kuleönü kasabasında doğdu. Önceleri Sallabacak olan
lakabını Bediüzzaman Hazretleri Sarıbıçak olarak değiştirdi. Bu yüzden Risale-i Nur'un bazı yerlerinde
ismi "Sarıbıçak Mustafa" olarak geçmektedir. Büyük Ruhlu Küçük Ali'nin ağabeyidir. Risale-i Nur'da
bahsedilen mübarekler heyetinin ilk temsilcisidir. Güzel hattıyla Nur risalelerinin yazarak çoğaltan
Sarıbıçak Mustafa Denizli hapsinde yatan Nur Talebelerindendir. İsmi, Onuncu Lem'a, On Üçüncü Şua
ve Lâhikalarda geçmektedir. 1955'te Hakkın rahmetine kavuştu.
mUStaFa SaBrİ eFeNDİ (1869-1954):
Son dönem İslâm âlimlerindendir. Osmanlı şeyhülislâmlarının
yüz yirmi yedincisidir. İttihat ve Terakki Cemiyetine muhalif olup, Beyanü'l-Hak dergisinde baş yazarlık
yaptı. Çok zor bir dönemde Şeyhü'l-İslâmlık yaptı. 1922 yılından sonra Kahire'ye giderek yerleşti ve
Camiü'l-Ezher'de müderrislik yaptı. Bediüzzaman ile samimî dostlukları olup, Risale-i Nur'un Ezher'de
okunup yayılmasına yardımcı oldu. Mustafa Sabri Efendi, 1869 yılında Tokat'ta doğdu. İlk eğitimini
memleketinde yaptıktan sonra Kayseri'ye giderek medrese eğitimi aldı. Buradan İstanbul'a geçti.
Padişahın ders hocalarından olan Asım Efendi'den ilim tahsil ederek medrese eğitimini tamamladı.
Yirmi iki yaşında Fatih Camiinde ders vermeye başladı. Çok sayıda talebe yetiştirdi. Bir ara Sultan
Abdülhamid'in kitapçılığı görevinde de bulundu. Bu dönemlerde çeşitli nişan ve rütbeler aldı. 1908
yılında Tokat mebusu olarak meclise girdi. Cemiyet-i İlmiye-i İslâmiye'nin yayın organı olan
"Beyanü'l-Hak" adlı derginin başyazarlığını yaptı. İkinci Meşrutiyetin ilânındaki katkı ve çabalarından
dolayı İttihat ve Terakki Cemiyeti ile orduya teşekkür yazılarını kaleme aldı. Ancak, istibdada karşı yola
çıkan yeni idarenin eski dönemi aratması ve muhalefete hayat hakkı tanımaması üzerine muhalifler
safında yer aldı. Önce Ahali Fırkası ve daha sonra Hürriyet ve İtilâf Fırkası'nın kurucuları arasında yer
aldı. 1913 Bab-ı Âli baskını, giderek sertleşen iktidarın tutumu ve aldığı tehditler üzerine önce Mısır'a,
oradan da Romanya'ya gitti. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusunun Romanya'ya girmesi
üzerine Bursa'ya gönderilerek mecburî ikamete tâbi tutuldu. 1918 yılında tekrar siyasî hayatın içine
girdi. Aynı yıl Darü'l-Hikmeti'l-İslâmiye azalığına seçildi. Bir yıl sonra Şeyhü'l-İslâm oldu. Kısa bir süre
sonra bu görevden ayrıldıysa da 1920 yılında tekrar bu göreve atandı. Ancak, kabine üyeleriyle
anlaşamadığından bu görevi de kısa süreli oldu ve istifa etti. Aynı yıl teşkil edilen "Mutedil Hürriyet ve
İtilâf Fırkası" kurucuları arasında yer aldı. Damat Ferit Paşa kabinesinde yer alması, Kuva-yı Milliyecilere
karşı tutumu gibi sebeplerden dolayı tekrar yurttan ayrılmak zorunda kaldı (1922). Önce Romanya'ya
giderek Şehzade Nizamettin Efendinin yanında bulundu. 150'likler listesinde yer aldığı için artık dönmesi
mümkün değildi. Bir süre oğlu ile birlikte Yunanistan'da "Yarın" gazetesini çıkardı. Bazı eserlerini tefrika
olarak gazetesinde neşretti. Daha sonra Hicaz'a ve oradan da Mısır'a giderek Kahire'ye yerleşti. Ezher
Üniversitesinde müderrislik yaptı. 1954 yılında burada vefat etti.
- N -
NaZİF:
Bakınız Ahmed Nazif Çelebi.
NemrUt:
Hz. İbrahim'in peygamber olarak gönderildiği bölgede saltanat sürdüğü rivayet edilen
Babil'in kurucusu ve hükümdarı; Cenab-ı Hakka karşı kibir taslayarak isyan eden ve Hz. İbrahim'i ateşe
attıran kâfir hükümdar.
NİYaZİ-İ mıSrÎ:
(1618-1694) Türk sûfî ve şairlerinden olup, Halveti tarikatının Niyaziye veya Mısrıye
şubesini kurmuştur. Bu şube mensuplarınca pir olarak tanınır. 8 Şubat 1618'de Malatya'da doğan Niyazi,
Mısır'da Camiü'l-Ezher'de tahsil gördü. 1646'da İstanbul'a gelen Niyazi, Sokullu Mehmet Paşa
Medresesinde bir hücrede irşada başladı. Niyazi-i Mısrî, 1105'te (16 Mart 1694) vefat etti. Hemen hemen
bütün manzumeleri tasavvufi mahiyette olan Niyazi, Niyazi ve Mısrî mahlaslarını da kullanmıştır.
