çukur bir havza durumundadır. Diyarbakır’da sert bir kara iklimi egemendir. Yazları çok sıcak geçer.
Ama, kış soğukları Doğu Anadolu da olduğu kadar şiddetli değildir.
— E —
ErzUrUM:
Erzurum, Doğu Anadolu bölgesinde bir ilimizdir. İl, kuzeyden Artvin-Rize, batıdan
Gümüşhane-Erzincan, güneyden Bingöl-Muş, doğudan Ağrı-Kars illeri ile çevrilmiştir. Kent,
Anadolu-Kafkasya-İran demiryolu bağlantısında olup Ortaçağ’dan beri, İran-Hind ve Ortaasya ticaretinin
Akdeniz ülkelerine giden yol boyu üzerinde çok önemli bir konaklama ve canlı bir alış veriş “ticaret”
merkezi oluşmuştur. Tiflis-Kars üzerinden gelen Kafkas yolu ve Tebriz-Doğubayezıt’tan geçen Kuzey
İran yolu; diğer taraftan Sivas üzerinden Diyarbakır-Irak-Suriye-Basra Körfezine ve Akdeniz kıyılarına
giden yollar ile, yine Sivas üzerinden Ankara-İstanbul, Ankara-İzmir’e giden yollar burada birleşir. Kuzey
Anadolu dağlarını Kop ve Zigana geçitleri üzerinden aşarak Trabzon’da Karadeniz’e ulaşan transit yolu
da Erzurum’dan geçmektedir. Bu tarihî yollara ilâveten Erzurum “İspir” üzerinden Rize’ye, “Bingöl”
üzerinden Diyarbakır iline bağlanmış durumdadır.
— F —
FESDaD:
Hazret-i Ömer zamanında, Amr bin As tarafından Mısır fethedildikten sonra kurulan ilk
Arap yerleşim merkezidir. Fetihten sonra Amr bin As bölgenin ilk camii olan Amr bin As Camiini yaptırdı.
Bölge ilk başta askeri bir merkez olarak düşünülmüş fakat daha sonra meskenlar, camiler, saray ve
yönetim binaları inşa edilmesiyle yerleşim yeri haline gelmiştir. Fesdad, Emevi ve Abbasi halifeleri
döneminde ve onları izleyen diğer hanedanlar zamanında Mısır’ın merkezi olmuştur. Zamanla canlı bir
ticaret merkezi ve ince cam işçiliğinin yapıldığı zengin bir yer haline gelen Fesdad, 1168 yılında Frank
ordularının eline geçmemesi için ateşe verilmiş ve yakılmıştır. Ardından Selahaddin Eyyubi’nin Mısır’ı
ele geçirmesinden sonra yeniden inşa edilmiş ve Kahire ile birleştirilmiştir. Nil Nehrinin doğu kıyısında
bulunan Fesdad, bugünkü Kahire’nin güneyinde bulunan bir semti konumundadır. Eski Kahire olarak
da anılmaktadır.
FraNSa:
Fransa Cumhuriyeti Batı Avrupa’da, kuzeyde Lüksemburg, Belçika ve Marş Denizi; batıda
Atlas Okyanusu ve Biskay Körfezi; güneyde İspanya ve Akdeniz; doğuda da İtalya, İsviçre ve Almanya
ile çevrili bir ülkedir. Başkenti Paris, Yüzölçümü 547,030 km, nüfusu 59,551,227 (Temmuz 2001 verisi).
Sahil şeridi 3,427 km olan ülkede ılıman bir iklim görülür. Ülkenin kuzeyinde kışları soğuk, yazları
yağmurlu geçer. Güneyde ise Akdeniz iklimi hakimdir. Plato görünümlü masifleri oluşturan yaşlı dağ
kalıntıları; kuzey ve batıdaki tortul ovalar; güney ve güneydoğudaki genç dağlar ile bunların arasında
uzanan dar ovalar hakimdir. En alçak noktası Rhone Nehri Deltası (2 m) en yüksek noktası Blanc Tepesi
4,807 m olan ülkenin % 33 toprakları tarıma uygundur. Kömür, demir, boksit, çinko, potas, kereste,
balık doğal kaynakları arasındadır. Ülke nüfusunun hemen hemen tamamı Fransızca konuşmaktadır.
Fransa nüfusunun % 3’ü Müslümandır.
— G —
GaNJ NEHrİ:
Hindularca kutsal sayılan büyük bir nehir. Ganj Nehri, dünyanın en büyük sıradağları
olan Himalayalardan doğar, Kuzey Hindistan ovalarından geçer ve Bengal Körfezine dökülür. 2.700
km’lik uzunluğuyla Asya’nın 15’inci, dünyanın 39’uzuncu uzun nehridir. 975.900 m2’yı bulan su toplama
havzası, Hindistan topraklarının yaklaşık dörtte birini oluşturur. Ganj Nehri, Nisan-Haziran ayları
arasındaki sıcak günlerde Himalayalarda eriyen karların yanı sıra Muson rüzgârlarının Temmuz-Ekim
ayları arasında taşıdığı yağmurlarla da beslenir. Çevresindeki verimli alanlar 300 milyon kadar insanı
barındırır.
— H —
Hİra DaĞı:
Mekke’de bulunan Hira Dağı (Cebel-i Nur). şehrin kuzeydoğusunda Kâbe’ye 5 km kadar
bir mesafededir. Peygamber Efendimize Allah tarafından peygamberlik görevi verilmeden önce kendisi
çeşitli zamanlarda bu dağda bulunan Hira Mağarasına çıkar ve orada tefekkürde bulunurmuş (Hira
Mağarası dağın sol üst yanındaki çıkıntıda bulunmaktadır). Kendisine ilk vahiy bu dağda iken gelmiş
ve Cebrâil isimli vahiy meleğini ilk defa bu dağda gerçek haliyle görmüştür.
İşaratü’l-İ’caz | 479 |
Y
er
B
ilgileri
